مراحل دریافت گواهی پایان کار، با مراجعه به شهرداری محل وقوع ملک و تکمیل فرم درخواست آغاز می‌شود و نهایتاً با بازدید کارشناسان، تأیید مهندس ناظر و تسویه حساب عوارض خاتمه می‌یابد. در صورت وجود مغایرت عملیات ساخت و ساز با پروانه صادره توسط شهرداری پرونده می‌بایست در کمیسیون‌های مرتبط مورد بررسی قرار گیرد و بسته به رأی صادره، جریمه یا قلع بنا اعمال می‌شود.
فهرست مطالب
مراحل کلی دریافت گواهی پایان کار چیست؟
مراحل کلی دریافت گواهی پایان کار عبارت است از:
1-مراجعه به شهرداری صادرکننده پروانه: پس از اتمام عملیات ساختمانی، مالک یا وکیل قانونی او باید برای دریافت فرم درخواست گواهی پایان کار به شهرداری همان منطقه‌ای که پروانه ساخت را صادر کرده است، مراجعه کند؛
2- تکمیل فرم درخواست پایان کار: درخواست پایان کار، شامل مشخصات مالک، اطلاعات ملک (نظیر پلاک ثبتی و نشانی دقیق)، شماره پروانه ساخت، تاریخ شروع و پایان عملیات و سایر جزئیات مرتبط است. مالک همچنین باید رسیدهای عوارض و مالیات نوسازی را ارائه کند تا مشخص شود هیچ بدهی معوقی وجود ندارد؛
3- بازدید کارشناسان دفتر فنی و مهندس ناظر: شهرداری و کارشناسان آن از بنا بازدید می‌کنند تا مطمئن شوند ساخت‌وساز مطابق پروانه ساختمان و ضوابط ایمنی و شهرسازی صورت گرفته است. در این مرحله، گزارش مهندس ناظر مبنی بر چگونگی اجرای عملیات ساختمانی، مصالح مصرفی، رعایت اصول فنی و رعایت تعداد طبقات مندرج در پروانه ساخت بسیار حائز اهمیت است؛
4- ارائه گزارش عملیات اجرا و تأیید ناظران: تمامی ناظران ساختمانی باید گزارش نهایی خود را مبنی بر عدم تخلف یا اتمام صحیح بنا ارائه دهند. اگر احداث ساختمان دارای آسانسور باشد، تأییدیه استاندارد آسانسور نیز لازم است. در عین حال، تأییدیه سازمان آتش‌نشانی برای ساختمان‌های مشمول این مقررات (به‌ویژه ساختمان‌های بلندمرتبه یا تجاری-اداری) ضروری است؛
5- محاسبات مالی و تسویه عوارض: پس از اطمینان از عدم تخلف، مدارک به واحد محاسبات شهرداری ارجاع می‌شود. اگر بنا عوارضی مثل عوارض تراکم، تغییر کاربری یا سایر بدهی‌های مرتبط داشته باشد، ابتدا مالک باید مبالغ تعیین‌شده را بپردازد و فیش تسویه حساب ارائه کند؛
6- صدور پیش‌نویس و تأیید نهایی: در نهایت پیش‌نویس گواهی پایان کار تهیه و به ترتیب به تأیید رئیس نظارت فنی، معاون شهرسازی و معماری و شهردار منطقه می‌رسد. پس از تأیید نهایی، گواهی پایان کار صادر و به مالک تسلیم می‌شود.
نکات کلیدی و توصیه‌های کاربردی در دریافت گواهی پایان کار
مواردی که برای دریافت گواهی پایان کار می‌بایست به آن توجه شود عبارت است از:
1- بررسی پروانه ساخت پیش از شروع عملیات: لازم است مالک یا سازنده از همان ابتدای کار، نقشه‌های مصوب را دقیق مطالعه کند و از هرگونه تغییر بدون مجوز اجتناب ورزد؛ زیرا کوچک‌ترین عدم انطباق در اتمام پروژه می‌تواند روند اخذ گواهی پایان کار را مختل کند.
2- همکاری نزدیک با مهندس ناظر: مهندس ناظر، مسئول گزارش‌دهی در مراحل مختلف ساخت است. توصیه می‌شود سازندگان و مالکین در تمام طول پروژه با ناظر تعامل داشته باشند تا در پایان ساختمان، تأییدیه‌ها بدون مشکل صادر شود.
3- پرداخت به‌موقع عوارض و رعایت مقررات: هرگونه بدهی معوق مثل عوارض نوسازی، عوارض تراکم مازاد یا تخلفات ساختمانی، روند اخذ گواهی پایان کار را طولانی‌تر می‌کند. بنابراین، سازندگان بهتر است از ابتدا بر مبنای قانون اقدام به اخذ مجوز و پرداخت عوارض کنند.
4- لزوم استعلام از شهرداری: افرادی که قصد خرید ملک نوساز را دارند، پیش از نهایی‌کردن معامله، می‌توانند استعلام وضعیت پایان کار و تخلفات احتمالی را از شهرداری بگیرند.
5- دقت در تنظیم قرارداد فروش: اگر ملک نوسازی که خریداری می‌کنید هنوز گواهی پایان کار ندارد در ابتدا بهتر است شخصاً و پیش از امضاء قرارداد از شهرداری محل وقوع ملک در خصوص بدهی‌ها و تخلفات ساختمانی استعلام کنید و در مرحله دوم حتماً در قرارداد خود زمان مشخصی را برای اخذ گواهی پایان کار توسط فروشنده ذکر کنید و برای این تعهد هم ضمانت اجرای معقول بگذارید.
ضرورت مشاوره با وکیل ملکی در دریافت گواهی پایان کار
دریافت گواهی پایان کار یکی از مراحل حساس و تخصصی در روند ساخت‌وساز و خرید و فروش املاک است. به همین دلیل توصیه می‌شود که برای پیشگیری از هرگونه مشکل حقوقی یا مالی، مالکین و سازندگان از ابتدا تا انتهای این فرآیند با یک وکیل ملکی مشورت کنند. وکیل ملکی با آگاهی از قوانین و مقررات مربوطه، می‌تواند در مواردی مانند تسویه حساب عوارض، استعلام وضعیت تخلفات، تنظیم قراردادها و دفاع از حقوق مالک در کمیسیون‌های مرتبط و همچنین طرح دعوای الزام به اخذ پایان کار در صورت لزوم کمک شایانی ارائه دهد. بهره‌گیری از مشاوره حقوقی تخصصی، از وقوع اشتباهات پرهزینه و مشکلات احتمالی جلوگیری می‌کند و روند دریافت گواهی پایان کار را تسهیل می‌نماید.
پرسش و پاسخ مرتبط
چرا دریافت گواهی پایان کار برای ملک الزامی است؟
گواهی پایان کار سندی است که نشان می‌دهد عملیات ساختمانی مطابق با پروانه ساخت و مقررات ایمنی و شهرسازی به پایان رسیده است. این گواهی برای انجام معاملات ملکی، دریافت سند تفکیکی و بهره‌برداری از ملک ضروری است. بدون این گواهی، مالک ممکن است با مشکلات قانونی، تأخیر در ثبت اسناد و کاهش ارزش ملک مواجه شود.
در صورت بروز تخلفات ساختمانی، چه اقداماتی لازم است؟
در صورت وجود تخلفات ساختمانی، پرونده به کمیسیون‌های مرتبط ارجاع داده می‌شود. بسته به نوع تخلف، ممکن است جریمه مالی تعیین شود یا دستور قلع بنا صادر گردد. در چنین مواردی، حضور یک وکیل ملکی باتجربه می‌تواند به مالک در دفاع از حقوق خود و کاهش جریمه یا رفع مشکلات قانونی کمک کند.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– مهدی باقری وکیل پایه یک دادگستری”
