آیا پیامک سند است؟

امروزه مردم بسیاری از امور خود را از طریق پیامک در تلفن همراه یا شبکه‌های اجتماعی انجام می‌دهند. حال مواردی وجود دارد که ممکن است شخصی از طریق ارسال پیامک به شما توهین نماید یا با ارسال پیامی در شبکه‌های اجتماعی اقرار نماید که به شما بدهکار است. آیا شما می‌توانید با استناد قرار دادن این پیامک علیه ارسال کننده‌ی پیامک طرح دعوا نمایید؟ در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین به این پرسش پاسخ خواهیم داد که آیا پیامک سند است یا خیر؟

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

درخواست مشاوره تلفنی

درخواست وکیل

نصب اپلیکیشن حقوقی لاوین

کافه بازار

مایکت

وب اپلیکیشن

دانلود مستقیم

سند چیست؟

مطابق با ماده 1284 قانون مدنی، سند عبارت است از هر نوشته‌ای که در مقام دعوا یا دفاع قابل استناد باشد. مطابق با این تعریف قانون مدنی، نوشته در صورتی سند است که بتواند در دادرسی به عنوان دلیل مورد استفاده قرار گیرد. سند مطابق با ماده‌ی 1286 قانون مدنی به سند عادی و سند رسمی تقسیم می‌شود.

الف- سند رسمی

سند رسمی سندی است که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد مأمورین رسمی، در حدود صلاحیت آن‌ها و طبق مقررات قانونی تنظیم شود. بنابراین سند رسمی دارای سه ویژگی است:

1- تنظیم توسط مأمور رسمی؛

2- رعایت حدود صلاحیت مأمور در تنظیم سند؛

3- رعایت مقررات قانون در تنظیم سند.

ب- سند عادی

سند عادی نوشته‌ای است که قابلیت استناد به عنوان دلیل در دادگاه را دارد اما دارای شرایط اسناد رسمی نیست. سند عادی در صورتی در دادگاه قابلیت استناد به عنوان دلیل را دارد که به نحوی قابل انتساب به طرف مقابل باشد. برای مثال توسط طرف مقابل امضاء، مهر یا اثر انگشت شود. در این خصوص باید توجه داشت که در مواردی نیز نوشته‌ای بدون امضاء ممکن است به عنوان سند تلقی شود.

اعتبار پیامک

بند الف ماده 2 قانون تجارت الکترونیکی پیامک (data message) را تعریف می‌نماید. مطابق با این ماده: «هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که با وسایل الکترونیکی، نوری و یا فناوری‌های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می‌شوند». در رابطه با اعتبار پیامک یا پیام‌هایی که از طریق شبکه‌های اجتماعی ارسال می‌شوند می‌بایست به ماده‌ی 6 قانون مذکور رجوع کرد. مطابق با این ماده هرگاه وجود یک نوشته از نظر قانون لازم باشد، پیامک در حکم نوشته است مگر در موارد زیر:

الف- اسناد مالکیت اموال غیرمنقول؛

ب- فروش مواد دارویی به مصرف‌کنندگان نهایی (در رابطه با این بند می‌بایست به این نکته اشاره نمود که مطابق با مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا مصوب خرداد ماه 1396، فروش اینترنتی دارو مجاز اعلام شد)؛

ج- اعلام، اخطار، هشدار و یا عبارات مشابهی که دستور خاصی برای استفاده کالا صادر می‌کند و یا از به کارگیری روش‌های خاصی به صورت فعل و ترک فعل منع می‌کند.

بنابراین جز در رابطه با موارد الف و ج مذکور پیامک دارای اعتبار است و در حکم نوشته محسوب می‌شود.

آیا پیامک سند است؟

در پاسخ به این پرسش می‌بایست به ماده 12 قانون تجارت الکترونیکی مراجعه نمود. مطابق با این ماده «اسناد و ادله اثبات دعوی ممکن است به صورت داده پیام بوده و در‌ هیچ محکمه یا اداره دولتی نمی‌توان بر اساس قواعد ادله موجود، ارزش اثباتی «‌داده پیام»‌را صرفاً به دلیل شکل و قالب آن رد کرد».

بنابراین، قاضی نمی‌تواند به صرف این‌ که مستند دعوای خواهان یا شاکی، پیامک یا ایمیل یا پیام ارسالی در شبکه‌های اجتماعی است، دعوای او را رد نماید. البته در این خصوص باید به این موضوع توجه نمود که قاضی دادگاه می‌تواند در انتساب پیامک یا ایمیل یا پیام ارسالی در شبکه‌های اجتماعی به خوانده‌ی دعوا یا متهم تردید نماید. بنابراین قاضی دادگاه می‌تواند در صورت عدم انتساب پیام به خوانده، پیامک را به عنوان دلیل الکترونیکی نپذیرد.

برای مثال فرض نمایید که علی در متن پیامک اقرار نماید که به ناصر بدهکار است. ناصر با استناد به این پیام علیه علی طرح دعوا می‌کند و به این پیامک به عنوان دلیل استناد می‌نماید. در دادگاه مشخص می‌شود که سیم‌کارتی که از آن پیام ارسال شده است به نام علی نیست و ناصر هم نمی‌تواند اثبات کند که سیم‌کارت در اختیار علی بوده است. بنابراین دادگاه دعوای ناصر را رد می‌نماید. در صورتی که سیم‌کارت به نام علی باشد یا ناصر بتواند اثبات بنماید که سیم‌کارت در اختیار علی بوده است، دادگاه می‌تواند پیامک را به عنوان دلیل مورد پذیرش قرار دهد و بر اساس آن رأی صادر نماید.

بنابر این می‌توان به این نتیجه رسید که پیامک سند است. اما باید به این موضوع توجه نمود که به طور کلی، ارزش اثباتی داده پیام با توجه به عوامل مطمئنه، از جمله انتساب روش‌های ایمنی به کار گرفته شده با موضوع و منظور مبادله داده پیام تعیین می‌شود.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوی تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”