قرار کفالت

هنگامی که شخصی متهم به ارتکاب جرمی گردد، به ‌منظور دسترسی به او و حضور به موقع وی، جلوگیری از فرار یا مخفی شدن او و تضمین حقوق بزه‌دیده برای جبران ضرر و زیان وی، پس از تفهیم اتهام و تحقیق لازم، در ‌صورت وجود دلایل کافی، دادسرا یا دادگاه کیفری می‌تواند قرار تأمین کیفری صادر نماید. یکی از انواع قرارهای تامین کیفری، قرار کفالت است. این قرار در بند ح ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری ذکر شده است. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین به بررسی موضوع قرار کفالت و نکات قانونی مربوط به آن می‌پردازیم.

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره تلفنی

درخواست وکیل

نصب اپلیکیشن حقوقی لاوین

کافه بازار

مایکت

وب اپلیکیشن

دانلود مستقیم

قرار کفالت چیست؟

همانطور که در مقدمه ذکر شد، هنگامی که شخصی متهم به ارتکاب جرمی گردد، به ‌منظور دسترسی به او و حضور به موقع وی، جلوگیری از فرار یا مخفی شدن او و تضمین حقوق بزه‌دیده برای جبران ضرر و زیان وی، دادسرا یا دادگاه کیفری می‌تواند قرار کفالت صادر نماید. در قرار کفالت، از متهم به ارتکاب جرم کیفری خواسته می‌شود که تعهد دهد در مواقعی که حضور او برای رسیدگی به پرونده ضروری است، در دادسرا یا دادگاه حاضر شود. هنگامی که متهم این تعهد را می‌دهد، می‌بایست شخصی را هم معرفی کند تا در صورت عدم انجام این تعهد توسط او، شخص معرفی شده، متهم را ظرف مهلت سی روز از تاریخ ابلاغ حاضر نماید. در غیر این صورت مبلغی را به صندوق دولت بپردازد. این مبلغ وجه الکفاله نام دارد. میزان وجه الکفاله به هنگام صدور قرار کفالت تعیین می‌گردد.

بنابراین در این قرار دو تعهد وجود دارد:

۱- متهم ملتزم به حضور می‌شود؛

۲- شخصی به نام کفیل، ملتزم به حاضر نمودن متهم می‌شود. در صورت عدم حضور متهم، کفیل باید مبلغ وجه الکفاله را پرداخت نماید.

بنابراین برای این که تعهد اول اجرا شود ابتدا باید احضار صورت بگیرد. در صورتی که تعهد اول انجام نشد و متهم در دادسرا یا دادگاه حاضر نشد، به سراغ اجرای تعهد نفر دوم می‌رویم.

لازم به ذکر است، چنانچه متهم بخواهد به جای معرفی کفیل، وثیقه بسپارد، بازپرس مکلف به قبول آن و تبدیل قرار مذکور به قرار وثیقه می‌باشد. در این صورت متهم می‌تواند در هر زمان با معرفی کفیل، آزادی وثیقه را تقاضا نماید.

نتیجه عدم معرفی کفیل چیست؟

در صورت صدور قرار کفالت و ناتوانی متهم به ارتکاب جرم از معرفی کفیل، وی تا معرفی کفیل بازداشت می‌گردد. ماده 226 قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص بیان می‌دارد:

«متهمی که در مورد او قرار کفالت یا وثیقه صادر می‌شود تا معرفی کفیل یا سپردن وثیقه به بازداشتگاه معرفی می‌گردد».

همچنین در صورتی که متهم کفیل معرفی اما کفیل او مورد پذیرش دادسرا یا دادگاه واقع نشود نیز، متهم بازداشت می‌‌گردد. در واقع مطابق با ماده 221 قانون آیین دادرسی کیفری کفالت شخصی پذیرفته می‌شود که ملائت (توانگر، مالدار، متمکن) او به تشخیص بازپرس برای پرداخت وجه‌الکفاله محل تردید نباشد. چنانچه بازپرس ملائت کفیل را احراز نکند، مراتب را فوری به‌ نظر دادستان می‌رساند. دادستان موظف است در همان روز، رسیدگی و در این باره اظهارنظر کند. تشخیص دادستان برای بازپرس الزامی است.

صدور قرار کفالت

قرار کفالت مشتمل بر صدور دو قرار مجزا است:

الف- قرار اخذ وکیل؛

ب- قرار قبولی کفیل.

1- قرار اخذ کفیل

مرجع قضایی با صدور قرار اخذ کفیل از متهم می‌خواهد که ضمن تعهد دادن به حضور یافتن در مرجع قضایی، شخصی را نیز به عنوان کفیل خود برای اینکه متهم را نزد مرجع قضایی حاضر کند، معرفی نماید. کفیلی که توسط متهم معرفی می‌شود باید علاوه بر تعهد دادن به حاضر کردن متهم ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ، تعهد بدهد که اگر نتوانست متهم را حاضر کند، مبلغی را تحت عنوان وجه الکفاله به صندوق دولت پرداخت کند. میزان وجه الکفاله ضمن صدور قرار اخذ کفیل، توسط مرجع تحقیق تعیین می‌شود.

موضوعی که در خصوص وجه الکفاله مطرح می‌شود این است که طبق ماده 219 قانون آیین دادرسی کیفری، مبلغ وجه الکفاله در هر حال نباید از خسارت وارد شده به بزه دیده کمتر باشد.

قانون حاضر موارد صدور قرار کفالت را محدود کرده است. تبصره 3 ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری، با یک شرط، صدور قرار کفالت در جرائم غیر عمدی را ممنوع ساخته و بیان می‌دارد:

«در جرائم غیر عمدی در صورتی که به تشخیص مقام قضایی تضمین حقوق بزه دیده به طریق دیگر امکان پذیر باشد، صدور قرار کفالت و وثیقه جایز نیست».

2- قرار قبولی کفیل

بعد از اینکه قرار اخذ کفیل صادر شد، اگر شخصی برای کفالت متهم اعلام آمادگی کرد، با شرایطی قرار قبولی کفیل صادر می‌شود. در واقع از آنجایی که قرار کفالت آثار مالی دارد، کفیل علاوه بر بلوغ و عقل و رشد، باید شرایط مالی لازم برای انجام چنین تعهدی را نیز داشته باشد. ماده 221 قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص بیان می‌دارد:

«کفالت شخصی پذیرفته می‌شود که ملائت او به تشخیص بازپرس برای پرداخت وجه الکفاله محل تردید نباشد».

اعتراض به صدور قرار کفالت

اقدام بازپرس به صدور قرار کفالت قابل اعتراض نیست. اما چنانچه این قرار صادر و متهم نتواند کفیل معرفی کند و بازداشت شود، امکان اعتراض وجود دارد. به بیان دیگر، بازداشت ناشی از قرار کفالت، قابلیت اعتراض را ایجاد می‌کند. بنابراین متهم حق اعتراض به دو تصمیم را دارد:

1- اعتراض به اصل صدور قرار؛

2- عدم پذیرش کفیل معرفی‌شده.

مرجع رسیدگی به این اعتراض طبق ماده 271 قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اتهام را دارد. برای مثال اگر دادگاه صالح به رسیدگی به اتهام، دادگاه کیفری 1 باشد، مرجع رسیدگی به این اعتراض نیز این دادگاه است.

توجه داشته باشید، از طریق سایت گروه حقوقی لاوین شما به سادگی می‌توانید با وکیل کیفری در ارتباط باشید. گروه حقوقی لاوین کیفیت خدمات ارائه شده را تضمین می‌نماید.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– ملیکا میرزایی- سجاد اسفندیاری”