یکی از جرایم حدی که در قانون مجازات اسلامی آمده است جرم قذف است. منظور از جرایم حدی، جرایمی است که موجب، نوع، میزان و کیفیت مجازات آنها در شرع مقدس، تعیین شده است. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین موضوعات مختلف مربوط به این جرم را مورد بررسی قرار خواهیم داد. تا پایان این نوشتار با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
قذف چیست؟
طبق ماده 245 قانون مجازات اسلامی، قذف عبارت است از نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر. تفاوتی ندارد که این شخص زنده باشد یا مرده. همچنین نسبت دادن با لفظ ضروت ندارد. بلکه با نوشتن، هرچند به شیوه الکترونیکی نیز این جرم محقق میشود.
نکاتی که در رابطه با این جرم میبایست مد نظر قرار داد عبارت است از:
الف- قذف میبایست روشن و بدون ابهام باشد؛
ب- نسبت دهنده، یعنی مرتکب، به معنای لفظ آگاه و قصد انتساب داشته باشد. هرچند مقذوف یا مخاطب از مفاد آن آگاه نباشد.
به عنوان مثال اگر فردی با زبانی بیگانه، زنا یا لواط را به دیگری نسبت دهد، هر چند طرف مقابل معنای آن را نداند، با وجود سایر شرایط این جرم محقق است. همچنین باید توجه داشت، جرم مذکور فقط در صورت نسبت دادن زنا و لواط محقق میشود. بنابراین نسبت دادن سایر روابط نامشروع سبب تحقق جرم مورد بحث نمیشود.
مصداقهای قذف
قانونگذار در مادههای متعددی برخی از مصداقهای قذف را مشخص کرده است:
1- هرگاه کسی به فرزند مشروع خود بگوید «تو فرزند من نیستی» و یا به فرزند مشروع دیگری بگوید «تو فرزند پدرت نیستی»، مخاطب جرم مادر وی محسوب میشود.
2- هرگاه کسی به دیگری بگوید «تو با فلان زن زنا یا با فلان مرد لواط کردهای» نسبت به مخاطب، قاذف محسوب میشود.
3- کسی که به قصد نسبت دادن زنا یا لواط به دیگری، الفاظی غیر از زنا یا لواط به کار ببرد که صریح در انتساب زنا یا لواط به افرادی از قبیل همسر، پدر، مادر، خواهر یا برادر مخاطب باشد، نسبت به کسی که زنا یا لواط را به او نسبت داده است، محکوم به حد قذف است. اما در خصوص مخاطب، به مجازات توهین محکوم میگردد.
مجازات قذف
مجازات این جرم، هشتاد ضربه شلاق است. همچنین در برخی موارد، قانونگذار به دلایلی مانند شرایط خاص مرتکب، انجام جرم به صورت متقابل و یا محقق نشدن تمام شرایط، مجازات تعزیری را برای این جرم در نظر میگیرد. این موارد عبارتاند از:
1- اگر پدر یا جد پدری که فرزند یا نوه خود را قذف کند به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم میگردد.
2- هرگاه دو نفر یکدیگر را قذف کنند، خواه عمل آنها همانند، خواه مختلف باشد به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم خواهند شد.
3- اگر مرتکب پس از اجرای مجازات بگوید آنچه گفتهام حق بود، به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم میگردد.
4- هرگاه کسی زنا یا لواطی که موجب حد نیست، مانند زنا یا لواط در حال اکراه یا عدم بلوغ را به دیگری نسبت دهد، به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم میشود.
5- هرگاه مخاطب جرم، بالغ، عاقل، مسلمان و معین باشد، حد با وجود سایر شرایط اعمال میشود. در غیر این صورت، مرتکب جرم به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم میشود.
تعدد در قذف
مطابق با قانون مجازات اسلامی موارد تعدد در این جرم عبارتاند از:
1- کسی که چند نفر را به طور جداگانه قذف کند، خواه همه آنها با هم، خواه جداگانه شکایت کنند، در برابر هر یک، حد مستقلی بر او جاری میشود. به عنوان مثال اگر مرتکب ابتدا زنا را به الف و سپس با لفظ جداگانهای همین جرم را به ب نسبت دهد، با وجود سایر شرایط به دو حد محکوم میشود.
2- کسی که چند نفر را به یک لفظ قذف نماید هر کدام از قذف شوندگان میتواند جداگانه شکایت نماید و در صورت صدور حکم محکومیت، اجرای آن را مطالبه کند. چنانچه قذف شوندگان یکجا شکایت نمایند بیش از یک حد جاری نمیشود. در اینجا مرتکب با یک لفظ به چند نفر نسبت زنا یا لواط میدهد. در چنین فرضی، تعدد مجازات بستگی به نوع شکایت دارد. اگر قذف شوندگان یکجا شکایت نمایند، یک حد اعمال میشود. اما اگر به صورت جداگانه شکایت نمایند، چند حد اجرا میگردد.
3- کسی که دیگری را به یک یا چند سبب، یک بار یا بیشتر قبل از اجرای حد، قذف نماید فقط به یک حد محکوم میشود. به عنوان مثال، مرتکب به الف چندین بار نسبت زنا یا لواط یا هر دو میدهد. در چنین فرضی فقط یک مجازات اجرا میشود. قابل ذکر است که اگر پس از اجرای حد، مرتکب قذف را تکرار نماید، حد نیز تکرار میشود.
موارد سقوط حد قذف
بر اساس ماده 261 قانون مجازات اسلامی، در موارد زیر حد این جرم در هر مرحله از مراحل تعقیب، رسیدگی و اجراء ساقط میشود:
الف- هرگاه مقذوف، قاذف را تصدیق نماید. به عبارت دیگر، اگر مرتکب زنا یا لواط را به دیگری نسبت دهد و مخاطب نیز آن را بپذیرد، حد ساقط است.
ب- هرگاه آنچه به مقذوف نسبت داده شده با شهادت یا علم قاضی اثبات شود. به عنوان مثال اگر مرتکب به مخاطب زنا را نسبت دهد و سپس در دادگاه ثابت شود که مخاطب زنا کرده است، در اینجا حد قذف اجرا نمیشود.
پ- هرگاه مقذوف و درصورت فوت وی، ورثه او، گذشت کند. قذف از جرایم قابل گذشت است. بنابراین در صورت گذشت مخاطب قذف یا ورثه وی پس از فوت، حد ساقط میشود.
ت- هرگاه مردی زنش را پس از قذف به زنای پیش از زوجیت یا زمان زوجیت لعان کند. منظور از لعان این است که اگر مردی همسر خود را متهم به زنا کند، اما دلیلی نداشته باشد، با شرایط خاصی برای ادعای خود قسم یاد میکند. زن هم در مقابل برای نفی زنا قسم یاد میکند. پس از انجام لعان قذف ساقط میشود. نکاخ میان مرد و زن نیز منحل میگردد و برای همیشه نسبت به یکدیگر حرام میشوند.
لازم به ذکر است، جهت ارتباط آسان و فوری با وکیل کیفری میتوانید به سایت گروه حقوقی لاوین مراجعه کنید. لاوین کیفیت خدمات ارائه شده را تضمین مینماید.
پرسش و پاسخ مرتبط
اگر فردی به دیگری نسبت لواط دهد، اما مقذوف بیان دارد که او فقط مرتکب زنا شده است، آیا حد قذف در چنین فرصی ثابت است؟
بله؛ طبق تبصره 2 ماده 251 قانون مجازات اسلامی، قذف کسی که متظاهر به زنا یا لواط است، نسبت به آنچه متظاهر به آن نیست، موجب حد است. مانند نسبت دادن لواط به کسی که متظاهر به زنا است.
آیا جرم قذف حدی قابل گذشت است؟
بله؛ حد این جرم حق الناس است و تعقیب و اجرای مجازات منوط به مطالبه مقذوف است. در صورت گذشت مقذوف در هر مرحله، حسب مورد تعقیب، رسیدگی و اجرای مجازات موقوف میشود. قابل ذکر است که حد قذف اگر اجرا نشود و مقذوف نیز گذشت ننماید، به همه ورثه به غیر از همسر منتقل میگردد. بنابراین هر یک از ورثه میتواند تعقیب و اجرای آن را مطالبه کند هر چند دیگران گذشت کنند.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین“