شورای حل اختلاف

شورای حل اختلاف نهادی قضایی است که برای حل اختلاف و صلح و سازش میان اشخاص، تحت نظر قوهء قضاییه به وجود آمد. این اشخاص می‌توانند حقیقی و یا حقوقی غیر دولتی باشند. شوراهای حل اختلاف سعی دارند تا دعاوی را از طریق صلح و سازش حل کنند. در قانون شوراهای حل اختلاف، صلاحیت شورای حل اختلاف، وظایف و ترکیب اعضای آن بیان شده است. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین شما را با شورای حل اختلاف و صلاحیت آن آشنا خواهیم نمود.

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره تلفنی

درخواست وکیل

نصب اپلیکیشن حقوقی لاوین

کافه بازار

مایکت

وب اپلیکیشن

دانلود مستقیم

صلاحیت شورای حل اختلاف

اولین تحول در قانون جدید شوراهای حل اختلاف که به طور صریح بیان شده این است که رسیدگی فقط در محاکم قضایی انجام خواهد شد و شوراهای حل اختلاف فقط می‌توانند در راستای صلح و سازش اقدام کنند و حق هیچگونه رسیدگی را ندارند؛ مگر اینکه طبق ماده 12 شوراهای حل اختلاف با درخواست خواهان یا مدعی خصوصی برای رسیدگی ورود کنند و اگر هر دو طرف بخواهند پرونده‌ی آنها در شورا رسیدگی شود، شورا می‌تواند مبادرت به گزارش اصلاحی کند.

مطابق قانون جدید، شعب شوراهای حل اختلاف صرفا به صلح و سازش می‌پردازند و هیچ رأی قضایی صادر نمی‌کنند مگر اینکه هر دو طرف پرونده توافق کرده باشند که پرونده در شورا رسیدگی شود؛ که حتی در این صورت هم گزارش اصلاحی شورا برای اجرا، باید به تایید قاضی دادگاه صلح برسد.

صلاحیت دادگاه‌های صلح

براساس قانون جدید، دادگاه‌های صلح هم به دعاوی حقوقی و هم به دعاوی کیفری رسیدگی می‌کنند.

در ماده‌ی ۱۱ قانون جدید شوراهای حل اختلاف آمده است:

دعاوی مالی اعم از منقول و غیرمنقول تا صد میلیون تومان که نصاب آن هر سه سال یکبار توسط ریاست قوه قضاییه تعیین می‌شود، دعاوی حقوقی تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق، دعاوی مربوط به جهیزیه و مهریه با حد نصاب صد میلیون تومان، کلیه دعاوی مربوط به تخلیه عین مستأجره و تعدیل اجاره بها، دعاوی مربوط به ادعای اعسار از پرداخت محکوم به در صورتی که شورا نسبت به اصل دعوی رسیدگی کرده باشد، دعاوی مربوط به صدور گواهی حصر وراثت، تحریر ترکه، مهر و موم ترکه و رفع آن، دعاوی مربوط به تامین دلیل، دعاوی مربوط سازش، دعاوی مربوط به به جنبه خصوصی و عمومی جرایم غیرعمد ناشی از کار یا تصادفات رانندگی، جرایم عمدی تعزیری مستوجب مجازات درجه هشت، دعاوی دیگر از جمله اصلاح شناسنامه، استرداد شناسنامه، اثبات رشد، الزام به صدور شناسنامه و تغییر نام در صلاحیت دادگاه‌های صلح است.

لازم به ذکر است طبق تبصره یک ماده ۱۱ این قانون، رسیدگی به آنچه از لحاظ کیفری در صلاحیت دادگاه‌های صلح است نیاز به صدور کیفرخواست ندارد. در نتیجه، فرایند دادرسی آسان‌تر، کوتاه‌تر و با هزینه کمتر انجام می‌شود.

دادگاه‌های صلح مانند دادگاه‌های دادگستری با حضور رئیس دادگاه و یک دادرس علی‌البدل رسمیت می‌یابد اما نکته‌ای که وجود دارد این است که در کنار این دادگاه‌ها برخی اعضای شوراهای حل اختلاف مستقر می‌شوند و برای میانجیگری، صلح و سازش تلاش می کنند.

مواردی که شورا نمی‌تواند به آن‌ها رسیدگی کند

شورای حل اختلاف نمی‌تواند حتی در صورت توافق طرفین، به دعاوی زیر رسیدگی کند:

 ۱- اختلاف در اصل نکاح، اصل طلاق، بطلان نکاح، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن، رجوع، نسب، ولایت قهری و قیمومت

۲- اختلاف در اصل وقفیت و وصیت و تولیت

۳- دعاوی راجع به حجر و ورشکستگی

۴- دعاوی راجع به وجوه و اموال عمومی و دولتی و انفال

۵- اموری که به موجب قوانین دیگر در صلاحیت مراجع اختصاصی یا مراجع قانونی غیر دادگستری می‌باشد.

تفاوت شورای حل اختلاف با دادگاه

شورای حل اختلاف در موارد کیفری، حق صدور رای را ندارد و صلاحیت آن‌ها در این موارد در حد صلح و سازش است. در صورتی که صلح و سازش انجام نپذیرد، شورا حق صدور رای در موارد کیفری را ندارد. زیرا شورا فقط صلاحیت صدور رای در محدوده‌ی موضوعاتی که در صلاحیتش هستند را دارد.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– ملیکا میرزایی”