سازش

طرفین هر اختلافی می­‌توانند دعوای خود را از طریق سازش به پایان برسانند. از آنجایی که رسیدگی به دعاوی در دادگاه‌­ها معمولاً زمان­ بر است، این امکان قانونی می‌­تواند راهکار مناسبی برای صرفه­‌جویی در زمان و هزینه شما باشد. این امر ممکن است با دخالت دادگاه و یا بدون آن باشد. قانون آیین دادرسی مدنی مقررات مربوط به این موضوع را در مواردی که دادگاه در آن دخالت دارد ذکر نموده است. مطابق با این قانون سازش هم می‌­تواند پیش از اقامه­ دعوا صورت پذیرد و هم پس از آن. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین هر یک از این موارد را مورد بررسی قرار خواهیم داد. توصیه می‌شود این نوشتار را تا پایان مطالعه کنید.

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره تلفنی

درخواست وکیل

سازش پیش از اقامه دعوا

مطابق با ماده 186 قانون آیین دادرسی مدنی هر کس می­‌تواند در مورد هر ادعایی از دادگاه نخستین (بدوی) به طور کتبی درخواست نماید که طرف او را برای سازش دعوت کند. در این خصوص باید این نکته را مدنظر قرار داد که این امر در مورد حق­‌هایی پذیرفتنی است که قابل واگذاری باشند. برای مثال اصل ولایت قهری پدر بر فرزندان قابل توافق نیست. اما والدین می‌­توانند در خصوص حضانت طفل خود با یکدیگر توافق نمایند.

ترتیب دعوت طرف مقابل برای سازش مانند دعوت از خوانده‌ی دعوا به هنگام طرح دعوا است. بنابراین این موضوع با ارسال ابلاغیه انجام می‌شود. ولی در دعوت­نامه باید قید گردد که طرف برای سازش به دادگاه دعوت می‌­شود. طرفی که برای این امر به دادگاه دعوت می‌­شود، می‌تواند از حضور در دادگاه خودداری نماید و یا به طور کتبی پاسخ دهد که حاضر به سازش نیست و یا در دادگاه حضور و این موضوع را نپذیرد. در هر صورت این امر مانع از آن نیست که طرفین بار دیگر این درخواست را به همین دادگاه یا دادگاه دیگر تقدیم نمایند.

زمانی که طرفین جهت سازش در دادگاه حضور پیدا می‌­کنند ممکن است تعهدات و گذشت­‌هایی را بپذیرند که در صورت مجلس دادگاه قید می‌شود. با این وجود اگر در نهایت سازش واقع نشود، تعهدات و گذشت‌­های مزبور لازم­ذالرعایه نیستند و بی ­اعتبار تلقی می‌­شوند.

برابر با تبصره ماده 193 قانون آیین دادرسی مدنی درخواست سازش با پرداخت هزینه­‌ی دادرسی دعاوی غیر مالی و بدون تشریفات، مطرح و مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

سازش پس از اقامه­ دعوا

طرفین در هر مرحله از دادرسی در دادگاه‌های حقوقی می­‌توانند دعوای خود را از طریق سازش به پایان برسانند. هرگاه طرفین دعوا متعدد باشند نیز هر کدام از آن‌­ها می­‌تواند جدا از سایرین از این امکان قانونی بهره­‌مند شود.

سازش میان طرفین ممکن است در دفترخانه اسناد رسمی یا دادگاه یا خارج از دادگاه انجام شود:

1- سازش در دفترخانه اسناد رسمی

اگر این امر در دفترخانه اسناد رسمی واقع شود، دادگاه ختم موضوع را به موجب سازش ­نامه در پرونده مربوط قید می‌نماید. در این صورت اجرای توافق میان طرفین تابع مقررات راجع به اجرای مفاد اسناد لازم ­الاجرا خواهد بود.

2- سازش در دادگاه

اما در صورتی که این امر در دادگاه انجام شود، موضوع و شرایط آن به ترتیبی که واقع شده، در صورت مجلس منعکس و به امضای دادرس و یا دادرسان و طرفین می‌­رسد. در این خصوص لازم به ذکر است که اگر این امر به هنگام اجرای قرار مقدماتی (اِعدادی) مانند قرار تحقیقات محلی واقع شود، سازش ­نامه­ تنظیمی توسط قاضی مجری قرار در حکم سازش در دادگاه است.

3- سازش خارج از دادگاه

اگر این امر خارج از دادگاه انجام شود، سازش ­نامه غیر رسمی محسوب می‌­شود. در این صورت طرفین باید در دادگاه حاضر شده و به صحت آن اقرار کنند. اقرار طرفین در صورت مجلس ذکر و به امضای دادرس دادگاه و طرفین می‌­رسد.

شایان ذکر است در صورتی که طرفین بدون عذر موجه جهت اقرار در دادگاه حضور پیدا نکنند، دادگاه بدون در نظر گرفتن مندرجات آن به دادرسی ادامه خواهد داد. جهات عذر موجه مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی عبارت‌اند از:

الف- مرضی که مانع حرکت باشد؛

ب- فوت یکی از والدین یا همسر یا فرزندان؛

ج- حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله و حریق (آتش­سوزی) که بر اثر آن تقدیم دادخواست در مهلت مقرر ممکن نباشد؛

د- توقیف یا حبس بودن (توقیف یا حبس غیر­قانونی) که نتوان در مهلت مقرر دادخواست تقدیم کرد.

دادگاه پس از حصول سازش بین طرفین، ختم رسیدگی را اعلام و با توجه به توافقاتی که میان طرفین به عمل می‌آید گزارش اصلاحی را تنظیم و آن را صادر می­‌کند. مندرجات این گزارش نسبت به طرفین و وارث و قائم ­مقام قانونی آن­ها نافذ و معتبر است و مانند احکام دادگاه به اجرا گذاشته خواهد شد.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”