تجدیدنظرخواهی در اصطلاح به معنای مورد بررسی مجدد قرار دادن است. مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی تجدیدنظرخواهی به معنای دوباره قضاوت کردن در پرونده‌ای است که در دادگاه نخستین (بدوی) مورد رسیدگی قرار گرفته و به صدور رأی نیز منجر شده است. دادگاه‌ها در صورتی درخواست تجدیدنظرخواهی را مورد پذیرش قرار می‌دهند که هم رأی دادگاه بدوی یا نخستین از آرای قابل تجدیدنظر باشد و هم محکوم علیه در درخواست خود مقررات و آیین دادرسی را رعایت نماید. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین در رابطه با مرجع تجدیدنظرخواهی و درخواست تجدیدنظر به بحث و گفتگو می‌پردازیم. پیشنهاد می‌شود این نوشتار را تا پایان مطالعه کنید.
فهرست مطالب
مرجع تجدیدنظر
مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی مرجع تجدیدنظر از آرای دادگاه‌های عمومی و انقلاب هر حوزهی قضایی، دادگاه تجدیدنظر مرکز همان استان است. لازم به ذکر است حوزهی قضایی عبارت است از قلمرو یک بخش یا شهرستان که دادگاه در آن واقع شده است. بنابراین مرجع تجدیدنظر دادگاه تجدیدنظر استان می‌باشد.
درخواست تجدیدنظر
1- شیوه تقدیم درخواست تجدیدنظرخواهی
درخواست تجدیدنظرخواهی از سوی محکوم علیه با تقدیم دادخواست به دادگاه صورت می‌پذیرد. مطابق با ماده 339 قانون آیین دادرسی مدنی متقاضی تجدیدنظر باید دادخواست خود را ظرف مهلت مقرر یعنی 20 روز از تاریخ ابلاغ رأی به دفتر دادگاه صادر کننده‌ی رأی مرحله نخستین (بدوی) یا دفتر شعبه اول دادگاه تجدیدنظر یا دفتر بازداشتگاهی که در آنجا بازداشت است، تسلیم نماید.
هر یک از مراجع ذکر شده در بالا باید بلافاصله پس از وصول دادخواست آن را ثبت و رسیدی مشتمل بر نام متقاضی و طرف دعوا، تاریخ تسلیم، شماره ثبت و دادنامه به تقدیم کننده تسلیم و بر روی کلیه‌ی برگ‌های دادخواست همان تاریخ را قید کنند. این تاریخ، تاریخ تجدیدنظرخواهی محسوب می‌گردد. در این خصوص باید توجه داشت که اگر دادخواست به دفتر مرجع تجدیدنظرخواهی یا بازداشتگاه تقدیم شود، این مراجع دادخواست را به دادگاه صادر کننده‌ی رأی مرحله نخستین ارسال می‌کنند.
لازم به ذکر است، امروزه امکان تقدیم دادخواست تجدیدنظرخواهی به هر یک از مراجع فوق از طریق دفاتر خدمات قضایی قابل انجام است. در این خصوص توجه داشته باشید که پیش از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی ثبت نام در سامانه ثنا الزامی است.
2- شیوه رسیدگی به درخواست تجدیدنظرخواهی
مطابق با تبصره‌های ماده‌ی 339 قانون آیین دادرسی مدنی اگر دادخواست تجدیدنظرخواهی در مهلت قانونی تقدیم شود، مدیر دفتر دادگاه بدوی پس از تکمیل آن پرونده را ظرف دو روز به مرجع تجدیدنظر ارسال می‌نماید. در صورتی که دادخواست خارج از مهلت تقدیم شود و یا در مهلت قانونی رفع نقض نگردد، به موجب قرار دادگاه صادر کننده‌ی رأی نخستین رد می‌شود. این قرار ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ در مرجع تجدیدنظر قابل اعتراض می‌باشد. رأی این مرجع قطعی است.
3- دادخواست تجدیدنظر
دادخواست تجدیدنظر، همانند دادخواست مرحله‌ی نخستین باید بر روی برگ‌های مخصوص و به زبان فارسی نوشته شود. همچنین دادخواست دهنده باید آن را امضا نماید. دادخواستی که این شرایط را نداشته باشد قانونی محسوب نمی‌شود و در نتیجه دادگاه آن را در دستور کار خود قرار نمی‌دهد.
تجدیدنظرخواه در دادخواست خود باید نام، نام خانوادگی، اقامتگاه و نام وکیل خود را (در صورتی که دادخواست را وکیل بدهد) ذکر نماید. در غیر این صورت پس از پایان مهلت تجدیدنظرخواهی، دادخواست تقدیمی توسط دادگاه مرحله‌ی نخستین با صدور قرار رد خواهد شد. این قرار ظرف مهلت ده روز از تاریخ الصاق (چسباندن) به دیوار دادگاه قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر می‌باشد. رأی این دادگاه قطعی است. شایان ذکر است که اعتراض به قرار مذکور نیازی به ارائه دادخواست جداگانه و پرداخت هزینه‌ی دادرسی ندارد و به دفتر دادگاه نخستین تقدیم می‌شود.
در دادخواست تجدیدنظر همچنین باید نام، نام خانوادگی، اقامتگاه و سایر مشخصات تجدیدنظرخوانده ذکر شود. به علاوه در این دادخواست باید مشخصات حکم یا قرار مرحله‌ی نخستین، دادگاه صادر کننده‌ی رأی و تاریخ ابلاغ آن نیز نوشته شود. بدیهی است که اگر تجدیدنظرخواه در دادخواست خود به دلایل جدیدی استناد نماید که به صورت سند هستند، باید کپی برابر با اصل آن را به دادخواست پیوست نماید.
همچنین اگر دادخواست دهنده سمت قیومیت یا ولایت یا وصایت یا وکالت یا مدیر شرکت و مانند این‌ها را دارد، باید کپی برابر با اصل سندی را که اثبات کننده‌ی سمت او می‌باشد را نیز به دادخواست پیوست نماید. شایان ذکر است که دادخواست مذکور و پیوست‌های آن باید به تعداد تجدیدنظر خواندگان به علاوه یک نسخه باشد.
۴- ضمانت اجرای عدم رعایت شرایط دادخواست تجدیدنظر
اگر دادخواست تجدیدنظر تقدیم شده به دادگاه شرایط مزبور را نداشته باشد، توقیف می‌گردد. پس از توقیف مدیر دفتر دادگاه ظرف دو روز با ذکر نقص‌های دادخواست، اخطار رفع نقص را به دادخواست دهنده ابلاغ می‌نماید. دادخواست دهنده ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ مهلت دارد تا نقایص دادخواست را رفع نماید. در غیر این صورت دادخواست به موجب قرار دادگاه صادرکننده‌ی رأی مرحله‌ی نخستین رد می‌شود. این قرار در مهلت بیست روز از تاریخ ابلاغ آن قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر است. رأی این دادگاه قطعی است.
پرسش و پاسخ مرتبط
مرجع تجدیدنظرخواهی از آرای صادره از دادگاه‌های حقوقی کدام دادگاه است؟
مرجع تجدیدنظرخواهی از آرای صادره از دادگاه‌های حقوقی دادگاه تجدیدنظر استان است.
عدم رعایت شرایط دادخواست تجدیدنظر چه آثاری دارد؟
در صورتی که دادخواست تجدیدنظر شرایط قانونی را نداشته باشد، توقیف می‌گردد. پس از توقیف مدیر دفتر دادگاه ظرف دو روز با ذکر نقص‌های دادخواست، اخطار رفع نقص را به تجدیدنظرخواه ابلاغ می‌نماید. دادخواست دهنده ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ مهلت دارد تا نقایص دادخواست را رفع نماید. در غیر این صورت دادخواست به موجب قرار دادگاه صادرکننده‌ی رأی مرحله‌ی نخستین رد می‌شود.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”
