جهت وصول وجه چک، در قانون چهار مسیر پیش‌بینی شده است: طرح دعوای حقوقی در دادگاه حقوقی (دادخواست مطالبه وجه چک)، طرح شکایت کیفری در دادسرا، صدور اجراییه توسط اداره ثبت اسناد و صدور اجراییه توسط دادگاه. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین در خصوص مطالبه وجه چک از طریق اقامه دعوای حقوقی مطالب مفید و کاربردی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
فهرست مطالب
دعوای حقوقی مطالبه وجه چک
برای اقامه دعوای حقوقی مطالبه وجه چک باید دادخواست مطالبه وجه چک تنظیم نمود. این دعوا را هم علیه صادر کننده چک می‌توان طرح نمود و هم علیه هر شخصی که پشت آن را امضا نموده است و هم علیه ضامن‌ها. صادر کننده، امضا کنندگان پشت چک و ضامن‌ها، هر یک به صورت مستقل در برابر دارنده چک مسئول پرداخت تمام مبلغ آن هستند. البته به شرطی دارنده وظایف قانونی خود را در ظرف مدت زمانی که قانون مشخص نموده است، رعایت نماید.
وظایف دارنده چک
دارنده چک برای این که بتواند علیه صادر کننده و امضا کنندگان پشت چک و ضامن‌ها طرح دعوا کند باید وظایف زیر را انجام دهد:
الف- دارنده ظرف مهلت 15 روز از تاریخ صدور (اگر محل صدور و بانک مربوطه در یک شهر باشد) یا 45 روز (اگر محل صدور و بانک مربوطه در دو شهر مختلف از ایران باشد) یا 4 ماه (اگر محل صدور خارج از ایران و بانک مربوطه داخل ایران باشد) وجه چک را از بانک مطالبه نموده و گواهی عدم پرداخت دریافت کرده باشد؛
ب- دارنده چک در مدت یک سال از زمان دریافت گواهی عدم پرداخت (اگر بانک مربوطه در ایران بوده) یا در مدت دو سال از تاریخ دریافت گواهی عدم پرداخت (اگر بانک مربوطه خارج از ایران باشد) اقامه دعوا بنماید.
در صورتی که دارنده این دو عمل را انجام ندهد، صرفاً می‌تواند علیه صادر کننده یا ضامن او طرح دعوای حقوقی کند و دیگر نمی‌تواند علیه کسانی که پشت چک را امضا نموده‌اند و ضامن‌های آن‌ها اقامه دعوای حقوقی بنماید.
مطالبه خسارت توسط دارنده چک
دارنده چک می‌تواند علاوه بر مبلغ مندرج در آن، کلیه خسارات و هزینه‌های وارد شده را از صادر کننده چک و یا هر یک از کسانی که پشت چک را امضاء نموده است، مطالبه کند. منظور از خسارات و هزینه‌های وارد شده، خسارت تأخیر تأدیه بر مبنای نرخ تورم از تاریخ چک تا زمان وصول آن که توسط بانک مرکزی اعلام شده و هزینه دادرسی و حق‌الوکاله بر اساس تعرفه‌های قانونی است. خسارات دادرسی همچنین هزینه‌های دیگری که به طور مستقیم مربوط به دادرسی و برای اثبات دفاع یا دعوا لازم بوده است، مانند حق‌الزحمه کارشناسی و هزینه تحقیقات محلی را در بر می‌گیرد.
دادگاه صالح به رسیدگی دعوای حقوقی مطالبه وجه چک
دعوای حقوقی مطالبه چک در صلاحیت دادگاه حقوقی است. از نظر محلی نیز شما می‌توانید در هر یک از این سه دادگاه دعوای خود را طرح نمایید:
الف- دادگاهی که چک در حوزه آن صادر شده است؛
ب- دادگاهی که محل اقامت صادر کننده چک یا هر یک از کسانی که پشت آن را امضا نموده‌اند یا ضامن‌ها، در حوزه آن می باشد؛
ج- دادگاهی که در حوزه آن، بانک گواهی عدم پرداخت صادر نموده است.
تنظیم دادخواست مطالبه وجه چک
جهت طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه چک باید دادخواست تنظیم نمود. در این دادخواست باید اطلاعات زیر را وارد کنید.
خواهان دادخواست مطالبه وجه چک
نام و مشخصات و محل اقامت خود را بنویسید. منظور از محل اقامت، نشانی محلی است که در آن سکونت دارید و مرکز مهم امور شما نیز در آنجا است. اگر محل اقامت شما با مرکز مهم امور متفاوت است، مثلا محل شغل شما در یک شهر و محل سکونتتان در شهر دیگری است، در این قسمت نشانی محل شغل خود را بنویسید.
خوانده دادخواست مطالبه وجه چک
نام و مشخصات صادر کننده چک و یا هر یک از اشخاصی که پشت آن را امضا نموده اند یا هر یک از ضامن‌ها را بنویسید.
وکیل یا نماینده حقوقی
اگر وکیل دادخواست را تنظیم کند، در این قسمت نام و مشخصات خود را ذکر می‌نماید. نماینده حقوقی از طرف اشخاص مهجور یعنی شخص سفیه یا مجنون طرح دعوا می کند. در واقع این اشخاص اهلیت طرح دعوا در دادگاه را ندارند.
تعیین خواسته و بها در دادخواست مطالبه وجه چک
در اینجا باید بهای خواسته را دقیقاً مشخص کنید. برای نمونه: مطالبه وجه چک به میزان 3000000000 ریال. بهای خواسته در اینجا همان مبلغ مندرج در چک است. همچنین در این قسمت شما باید کلیه خسارات دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه را از دادگاه درخواست کنید. به‌علاوه شما می‌توانید در اینجا از دادگاه صدور قرار تأمین خواسته را نیز تقاضا نمایید.
دلايل و منضمات دادخواست
در این قسمت باید نام مدارکی را که به پیوست دادخواست به دادگاه تقدیم خواهید کرد و آن‌ها را از طریق دفاتر خدمات قضایی بارگذاری کرده‌اید، را بنویسید. برای نمونه کپی برابر با اصل چک و کپی برابر با اصل گواهی عدم پرداخت صادره از بانک.
در قسمت پایانی دادخواست، شما باید آنچه را که از دادگاه تقاضا دارید را بنویسید و درخواست‌های خود را به صورت دقیق مشخص کنید. زیرا مطابق با ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی «هیچ دادگاهی نمی‌تواند به دعوایی رسیدگی کند مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند».
در پایان توصیه می‌شود اگر در رابطه با موضوع دادخواست مطالبه وجه چک نیاز به مشاوره حقوقی آنلاین با وکیل حقوقی دارید، به سایت گروه حقوقی لاوین وارد شوید. همچنین می‌توانید جهت مشاوره حقوقی حضوری یا ارجاع پرونده به وکیل حقوقی با دفتر گروه حقوقی لاوین تماس بگیرید. وکلای متخصص ما در دپارتمان حقوق بازار مالی آماده ارائه خدمات حقوقی با کیفیتی متفاوت در این رابطه به شما می‌باشند.
پرسش و پاسخ مرتبط
مطالبه وجه چک چگونه ممکن است؟
وجه چک را به چهار طریق می‌توان مطالبه نمود: طرح دعوای حقوقی با تقدیم دادخواست مطالبه وجه چک، طرح شکایت کیفری، صدور اجرائیه توسط اداره ثبت اسناد و صدور اجرائیه توسط دادگاه.
آیا امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از وجه مندرج در چک وجود دارد؟
بله این امکان وجود دارد و مبدأ محاسبه این خسارت، تاریخ مندرج در چک تا زمان وصول آن است.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”
