بیع یا خرید و فروش عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم. این تعریفی است که قانونگذار از قرارداد بیع یا خرید و فروش ارائه مینماید. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین در خصوص تعریف قرارداد بیع یا خرید و فروش، دلایل اثبات این قرارداد، تحویل گرفتن مورد معامله در صورت امتناع فروشتنده از تحویل آن و خرید و فروش اموال منقول و غیر منقول به بحث و گفتگو میپردازیم.
فهرست مطالب
تعریف بیع
در ماده 388 قانون مدنی بیع بدین شکل تعریف میشود: «بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم». مطابق با این تعریف عقد خرید و فروش قراردادی است که:
اولاً، نتیجه آن تملیک یعنی انتقال مالکیت از یک شخص به شخص دیگر میباشد؛
ثانیاً، آنچه که مورد انتقال قرار میگیرد عین مال است. بنابراین انتقال منافع عقد بیع نیست.
برای مثال اگر کسی حق سکونت در یک آپارتمان یعنی همان منافع را به دیگری منتقل کند، این عمل خرید و فروش نیست؛ بلکه چنانچه عین آپارتمان را منتقل کند، عقد بیع میباشد. از شرایط دیگر عقد خرید و فروش این است که شما مال خود را به دیگری در قبال یک عوض مشخص منتقل کنید. این عوض می تواند پول یا هر چیز مورد توافق دیگر باشد.
دلایل اثبات عقد بیع
برای اثبات عقد بیع باید شرایط مذکور در ماده 388 قانون مدنی تحقق یابد. همچنین شرایط صحت معاملات که در ماده 190 قانون مدنی ذکر شده است، اثبات گردد. مطابق با این ماده شرایط صحت معاملات عبارتاند از: قصد و رضای طرفین، اهلیت طرفین، مشروعیت جهت معامله، موضوع معین که مورد معامله باشد.
دراین راستا از تمام ادله اثبات دعوی میتوان برای وقوع عقد بیع استفاده کرد. این ادله عبارت اند از: شهادت شهود، سند عادی یا رسمی، اقرار، امارات قضائی. در این خصوص باید توجه داشت که ادله استنادی اولاً باید شرایط لازم را داشته باشند. ثانیاً این ادله باید بتوانند همه ارکان لازم برای قرارداد خرید و فروش را ثابت کنند. برای مثال یکی از ارکان عقد خرید و فروش عوض معلوم است؛ بنابراین اگر کسی که ادعای وقوع خرید و فروش را مطرح کرده، نتواند وجود عوض معلوم را ثابت نماید، عقد مذکور اثبات نمیگردد.
بیع مال منقول و مال غیر منقول
جهت توضیح این مطلب ابتدا تعریفی از مال منقول و غیر منقول ارائه میدهیم:
مال منقول شامل اموال و اشیایی است که نقل و انتقال آن ها از محلی به محل دیگر امکان پذیر است بدون اینکه به خود مال و محل آن آسیبی وارد شود؛ مثل مبلمان منزل ، فرش، ظروف.
مال غیر منقول مالی است که از جایی به جایی دیگر قابل انتقال نباشد؛ مانند زمین و معدن.
شرایط بیع برای معامله منقول و غیر منقول یکسان است و تعریف این عقد و شرایط صحت معامله در هر دو مورد تفاوتی نمیکند. در عرف جامعه معامله اموال منقول عمدتاً بدون قرارداد انجام میشود و این موضوع در شرایطی که بین طرفین اختلافاتی پیش آید ممکن است اثبات عقد مذکور را با مشکل مواجه سازد. در بسیاری از موارد فروشندگان فاکتور را صادر و تحویل خریدار مینمایند. توصیه میشود که فاکتور توسط خریدار امضاء شود تا قصد طرفین برای انجام معامله محرز گردد.
این در حالی است که بیع اموال غیر منقول مانند املاک با تنظیم قرارداد انجام میشود. در این خصوص توجه داشته باشید که امکان فروش ملک در رهن وجود دارد. همچنین در برخی موارد به هنگام فروش ملک ممکن است برای شریک فروشنده حق شفعه وجود داشته باشد.
تحویل گرفتن مبیع یا همان مورد معامله
ممکن است پس از آن که بیع بین طرفین واقع شود، فروشنده از تحویل مبیع یا همان مورد معامله امتناع نماید. ملزم بودن فروشنده به تحویل مورد معامله از آثار این عقد است. به عبارت دیگر چنانچه فروشنده نسبت به تحویل مورد معامله اقدام ننماید، شما باید دادخواستی به خواسته اثبات عقد مذکور و تحویل مورد معامله به دادگاه تقدیم نمایید.
دادگاه نمیتواند بدون احراز وقوع این عقد به تحویل مورد معامله حکم دهد و از طرفی چنانچه شما اعلام وقوع عقد بیع را از دادگاه تقاضا ننمایید، دادگاه نمیتواند به این موضوع ورود نماید. در نتیجه ممکن است این وضعیت منجر به رد دادخواست شما توسط دادگاه شود. شایان ذکر است چنانچه تحویل مورد معامله منوط به تحقق شرایطی باشد، خریدار باید تحقق این شرایط را در دادگاه اثبات نماید تا بتواند از دادگاه الزام فروشنده به تحویل مورد معامله به خود را بخواهد.
در پایان توصیه میشود جهت دریافت خدمات حقوقی مشاوره حقوقی و ثبت درخواست پذیرش در وکالت توسط وکیل دادگستری به سایت گروه حقوقی لاوین وارد شوید. سایت گروه حقوقی لاوین بستری جهت ارائه خدمات حقوقی تخصصی به صورت آنلاین است.
پرسش و پاسخ مرتبط
عقد بیع چگونه اثبات میشود؟
برای اثبات عقد خرید و فروش از تمام ادله اثبات دعوا میتوان استفاده کرد. این ادله عبارتاند از: شهادت شهود، سند عادی یا رسمی، اقرار، امارات قضائی.
آیا بیع مال منقول و غیر منقول با یکدیگر تفاوت دارد؟
خرید و فروش مال منقول و غیر منقول تفاوتی از منظر شرایط اساسی صحت معامله ندارند و تعریف این عقد شامل هر دو میشود.
اگر پس از وقوع عقد بیع فروشنده از تحویل مورد معامله امتناع ورزد چه اقداماتی میتوان انجام داد؟
در این زمان شما باید دادخواستی مبنی بر اثبات عقد بیع و الزام فروشنده به تحویل مورد معامله به دادگاه تقدیم کنید تا دادگاه فروشنده را به تحویل مورد معامله ملزم نماید.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین“