ایفای ناروا یعنی شخصی با این خیال که به دیگری بدهکار است، بدهی خود را پرداخت نماید، در حالی که هیچ تعهد یا بدهی‌ای به او نداشته است. در این نوشتار به بررسی موضوع ایفای ناروا می‌پردازیم.
همچنین توصیه می‌شود اگر در رابطه با موضوع ایفای ناروا نیاز به مشاوره حقوقی آنلاین دارید، به سایت گروه حقوقی لاوین وارد شوید. همچنین می‌توانید جهت مشاوره حقوقی حضوری یا ارجاع پرونده به وکیل دادگستری با دفتر گروه حقوقی لاوین تماس بگیرید. وکلای ما در دپارتمان های تخصصی گروه حقوقی لاوین آماده‌ی ارائه خدمات حقوقی با کیفیتی متفاوت در این رابطه به شما می‌باشند.
فهرست مطالب
ایفای ناروا به چه معناست؟
ایفا به معنای وفا کردن و انجان دادن یک تعهد است. ناروا نیز به معنای این است که آن تعهد، سبب یا علت قانونی نداشته باشد. این اصطلاح زمانی استفاده می‌شود که شما یک تعهد را در حق دیگری انجام داده‌اید با این خیال که به او متعهد یا بدهکار هستید، در حالی که هیچ تعهد یا بدهی‌ای به او نداشته‌اید.
برای مثال اگر سجاد تصور کند به احسان بدهکار است و مالی را به او بپردازد، در حالی که واقعا بدهکار نبوده است، ایفای ناروا صورت پذیرفته است. در اینجا سجاد می‌تواند چیزی که پرداخت کرده است را پس بگیرد.
شرایط تحقق ایفای ناروا
برای اینکه ایفای ناروا تحقق پیدا کند باید شرایط زیر در زمان ایفا موجود باشند:
۱. وفای به عهد توسط ایفاکننده: یعنی شخصی که مدعی ایفای نارواست، خود ایفا را انجام داده باشد و یا دیگری از جانب او این کار را انجام داده باشد؛
۲. ناروا بودن ایفای صورت گرفته: یعنی دلیل و موجبی برای انجام کار یا پرداخت پول وجود نداشته و طرف مقابل بدون دلیل منتفع شده باشد؛
۳. وجود اشتباه، تدلیس، اکراه: یعنی حالتی که شخص در زمان ایفاء دچار اشتباه شود و یا فریب بخورد و یا مجبور به انجام آن کار یا پرداخت پول شود.
مصادیق ایفـای نـاروا
مطابق با قانون مدنی، این مصادیق به سه دسته تقسیم می شوند:
الف- پرداخت بدهی به فردی غیر از طلبکار که ممکن است ناشی از اشتباه، تدلیس یا اکراه باشد؛
ب- پرداخـت بدهی از سوی شخصی غیر از بدهکار با این خیال که بدهکار است که ممکن است به علت اشتباه یا تدلیس باشد؛
ج- پرداخت بدهی‌ای که وجود ندارد، اعم از اینکه کلاً از بین رفته باشد یا از اول وجود نداشته باشد.
آثار ایفای ناروا
اگر مالی به طور ناروا استیفاء شود آثاری را به دنبال دارد:
۱. گیرنده مال باید آن را فوراً به پرداخت‌کننده پس بدهد؛
۲. گیرنده مال ناروا، علاوه بر اینکه باید عین مال را پس بدهد، ملزم به جبران منافع مال نیز است. زیرا در مدتی که مال ناروا نزد او بوده است، مالک حقیقی مال، از منافع آن مال محروم شده و باید اجرت‌المثل آن را دریافت نماید.
۳. اگر گیرنده مال اطلاع نداشته باشد که استحقاق دریافت این مال را نداشته است، نیاز نیست اجرت‌المثل را پرداخت کند. اما اگر آگاه باشد و مال را قبول کند باید اجرت‌المثل زمان تصرف خود را پرداخت نماید؛
۴. معاملاتی که با این مال صورت می گیرد غیر نافذ است. یعنی نه باطل است و نه صحیح و فقط مالک حقیقیِ مال می‌تواند آن معامله یا معاملات را تایید کند و وجه پرداختی را به دست آورد (معامله صحیح می‌شود) یا اینکه آن معامله را رد کند و مال خود را تصاحب نماید (معامله باطل می‌شود)؛
۵. اگر گیرنده مال، با علم به استحقاق نداشتن خود، مال را در دست خود نگه داشته باشد، در حکم غاصب بوده و نسبت به عین مال و منافع آن، حتی در صورتی که در نتیجه حوادث قهری مانند زلزله و یا سیل از بین برود، مسئول جبران خسارت است. یعنی اگر مال در زمان تصرف وی از بین برود، در هر صورت ضامن بوده و باید عین آن را به مالک تحویل دهد.
پرسش و پاسخ مرتبط
آیا آگاهی یا عدم آگاهی شخصی که مال را به ناحق دریافت می‌کند، در وضعیت ایفای ناروا تفاوتی ایجاد می‌نماید یا خیر؟
شخصی که مال را دریافت می‌کند در هر صورت مسئول است و باید آن را به صاحب مال پس دهد.
ایفای ناروا چیست؟
ایفای ناروا یعنی شخصی با این خیال که به دیگری بدهکار است، بدهی خود را پرداخت نماید، در حالی که هیچ تعهد یا بدهی‌ای به او نداشته است.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– ملیکا میرزایی”
