شرایط اساسی برای ایجاد حق سرقفلی
شرایط اساسی برای ایجاد حق سرقفلی عبارت است از:
1- توافق طرفین: ایجاد حق سرقفلی مبتنی بر توافق موجر و مستأجر است. این توافق باید به صورت روشن و با اعلام اراده انشایی دو طرف صورت گیرد. مستأجر باید بداند در حال پرداخت چه وجهی است و مالک نیز باید بداند که در قبال دریافت این مبلغ، حق سرقفلی را واگذار می‌کند.
2- پرداخت مبلغ سرقفلی: اصل بنیادی در ایجاد حق سرقفلی، پرداخت وجهی مشخص برای سرقفلی است. این مبلغ غالباً هنگام تنظیم قرارداد اجاره پرداخت می‌شود و باید با ذکر عنوان “سرقفلی” در قرارداد، یا سند مالی مرتبط، قید گردد. نداشتن عنوان دقیق در اسناد مالی می‌تواند در آینده موجب اختلاف شود.
در نظر داشته باشید برای پیشگیری از مشکلات احتمالی، بهتر است توافق مربوط به سرقفلی در قرارداد اجاره یا به‌صورت جداگانه به شکل رسمی یا عادی ثبت شود. تنظیم سند رسمی، در صورت امکان، می‌تواند اطمینان خاطر بیشتری ایجاد کند؛ زیرا مراجع قضایی در صورت بروز اختلاف، به اسناد رسمی ارجحیت می‌دهند.
لازم به ذکر است هرگونه قراردادی در حوزه املاک، از جمله قراردادی که به ایجاد حق سرقفلی می‌انجامد، باید با قوانین آمره کشور سازگاری داشته باشد. برخی مقررات آمره در قانون روابط موجر و مستأجر، محدودیت‌هایی برای انتقال سرقفلی یا دریافت آن تعیین کرده‌اند که طرفین قرارداد ناچار به رعایت آن هستند.
تفاوت حق کسب و پیشه با حق سرقفلی
گاهی در بحث «ایجاد حق سرقفلی» با اصطلاح دیگری به نام حق کسب و پیشه یا تجارت مواجه می‌شویم. حق کسب و پیشه، به مرور زمان و بر اساس جذب مشتری و رونق کسب‌وکار در یک ملک تجاری شکل می‌گیرد و می‌تواند برای مستأجر ارزش اقتصادی ایجاد کند. اما حق سرقفلی، مبتنی بر پرداخت مبلغی است که در لحظه عقد قرارداد یا به شکل جداگانه از سوی مستأجر به مالک پرداخت می‌شود تا مزایای خاصی در استفاده از ملک به دست آورد. تفاوت اصلی این دو در منشا آن‌هاست: حق کسب و پیشه با گذشت زمان و تلاش مستأجر شکل می‌گیرد، در حالی که حق سرقفلی عموماً در ابتدای قرارداد و با پرداخت وجه مشخص ایجاد می‌شود.
تضمین حقوق با مشاوره با وکیل متخصص
وقتی صحبت از “ایجاد حق سرقفلی” به میان می‌آید، معاملات اغلب شامل مبالغ قابل توجهی هستند و هرگونه اشتباه در ثبت قرارداد یا برداشت نادرست از قوانین می‌تواند خسارت‌های مالی و حقوقی زیادی در پی داشته باشد. در چنین شرایطی، مشاوره وکیل ملکی می‌تواند ابعاد مختلف حقوقی را روشن کرده و از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری کند.
وکیل ملکی با دانش و تجربه کافی، تمام اسناد و مدارک لازم را به‌دقت بررسی کرده، مفاد قرارداد را به‌درستی تنظیم می‌نماید و در صورت بروز اختلاف، راهکارهای قانونی مناسب را ارائه می‌دهد. ازاین‌رو، حضور یک وکیل متخصص در کنار طرفین، ضامن رعایت حقوق و منافع آن‌هاست و در درازمدت موجب صرفه‌جویی در وقت، هزینه و انرژی می‌شود.
جمع بندی
ایجاد حق سرقفلی فرایندی است که نیازمند توافق شفاف میان مالک و مستأجر، پرداخت مبلغ مشخص با عنوان سرقفلی و رعایت مقررات قانونی است. بسیاری از اختلافات رایج در این حوزه، از نبود آگاهی کافی نسبت به تعهدات طرفین و ناآشنایی با مفاهیم حقوقی سرچشمه می‌گیرد. به همین دلیل، توصیه می‌شود قبل از امضای هرگونه قرارداد در زمینه سرقفلی، حتماً با یک وکیل ملکی متخصص مشورت کنید تا از هرگونه آسیب مالی و حقوقی احتمالی پیشگیری شود. همچنین، با رعایت تمامی اصول قرارداد‌نویسی و ثبت دقیق توافقات در اسناد، می‌توان فضایی ایمن و مطمئن در حوزه کسب‌وکار ایجاد کرد و از مزایای قانونی سرقفلی بهره‌مند شد.
پرسش و پاسخ مرتبط
اگر مبلغی با عنوان سرقفلی پرداخت نشود اما در طول اجاره هزینه‌هایی مثل عوارض شهرداری یا سفته‌هایی از سوی مستأجر به مالک داده شود، آیا حق سرقفلی ایجاد شده است؟
خیر. مطابق اصول حقوقی، وجود چند فقره سفته یا پرداخت هزینه‌هایی مانند عوارض شهرداری به تنهایی دلالت بر ایجاد حق سرقفلی ندارد. آنچه اهمیت دارد توافق و پذیرش صریح طرفین در خصوص پرداخت وجهی مشخص به نام سرقفلی است. اگر چنین توافقی وجود نداشته باشد یا پرداختی با این عنوان صورت نگیرد، حق سرقفلی ایجاد نمی‌شود.
تفاوت حق کسب و پیشه با حق سرقفلی چیست؟
حق کسب و پیشه، به مرور زمان و بر اساس جذب مشتری و رونق کسب‌وکار در یک ملک تجاری شکل می‌گیرد. اما ایجاد حق سرقفلی، مبتنی بر پرداخت مبلغی است که در لحظه عقد قرارداد یا به شکل جداگانه از سوی مستأجر به مالک پرداخت می‌شود.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”
