امروزه دعاوی مربوط به روابط موجر و مستاجر از اهمیت زیادی برخوردار است. دعاوی مربوط به تخلیه مستاجر نیز از این موارد است. از جمله مهمترین موضوعاتی که در این رابطه وجود دارد، تفاوت حکم تخلیه و دستور تخلیه میباشد. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین در رابطه با تفاوت حکم تخلیه و دستور تخلیه به بحث و گفت و گو میپردازیم. توصیه میشود این نوشتار را تا پایان مطالعه کنید.
فهرست مطالب
دستور تخلیه چیست؟
دستور تخلیه را در حال حاضر دادگاه صلح صادر میکند. بنابراین مؤجر برای صدور دستور تخلیه باید به دادگاه صلحی که ملک مورد اجاره در حوزه آن واقع شده است مراجعه نماید. دستور تخلیه برای اجرا نیازمند قطعی شدن و صدور اجرائیه نیست و فورا اجرا میشود. همچنین دستور تخلیه قابل واخواهی و تجدیدنظر نمیباشد. به همین دلیل موجرین تمایل بیشتری نسبت به دریافت دستور تخلیه تا گرفتن حکم تخلیه دارند.
برای صدور دستور تخلیه، باید شرایط شکلی مطرحشده در قانون روابط موجر و مستاجر سال 1376 رعایت شده باشد. شرایط مزبور به شرح زیر است:
1- مدت اجاره تمام شده باشد. این مورد بدین معناست که درخواست تخلیه به دلیل فسخ اجاره یا اقاله اجاره نباشد، بلکه فقط به دلیل انقضای مدت زمان اجاره باشد؛
2- اجارهنامه در سند رسمی تنظیم شده باشد یا اگر در سند عادی تنظیم شده است، دو نفر شاهد آن را امضا کرده باشند؛
3- عقد اجاره تابع قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال 1376 باشد.
حکم تخلیه چیست؟
زمانی که موجر و مستاجر با هم بر سر تخلیه ملک به توافق نرسند، موجر این امکان را دارد که به دادگاه صلح یا دادگاه عمومی مراجعه کرده و برای دریافت حکم تخلیه اقدام کند. از طرفی رعایت نکردن بندهای قرارداد اجاره نامه از سوی مستاجر نیز ممکن است باعث شود موجر به دنبال حکم تخلیه ملک باشد.
در صورتی که هر کدام از شرایط مربوط به گرفتن دستور تخلیه که در بالا توضیح داده شد وجود نداشته باشد، موجر نمیتواند دستور تخلیه بگیرد و باید اقدام به گرفتن حکم تخلیه نماید. برای صدور حکم تخلیه، جلسه رسیدگی برگزار میشود و این حکم قابل تجدید نظر است و پس از قطعی شدن و صدور اجراییه، قابل اجرا میباشد. به عنوان مثال در موارد زیر، موجر برای تخلیه ملک باید طرح دعوا کند:
1- اجارهنامههایی که تابع قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال1356 هستند؛
2- اجارهنامههایی که شفاهی هستند؛
3- اجارهنامههای عادی که دارای شاهد نمیباشند؛
4- هنگامی که تخلیه ملک، قبل از انقضای مدت اجاره، به دلیل فسخ یا انفساخ اجاره، صورت میگیرد.
تفاوت دستور تخلیه و حکم تخلیه چیست؟
دستور تخلیه و حکم تخلیه با یکدیگر تفاوت دارند:
1- دستور تخلیه زمانی صادر میشود که شرایطی که در فوق ذکر شد حاکم باشد. یعنی:
الف- مدت اجاره منقضی شده باشد؛
ب- اجارهنامه در سند رسمی یا با امضای دو شاهد باشد؛
ج- اجارهنامه تابع قانون سال 76 باشد.
این در حالی است که حکم تخلیه زمانی صادر میشود که به هر دلیلی نتوان با استناد به قانون دستور تخلیه را صادر کرد و برای این کار نیاز به دادرسی و تشکیل جلسه رسیدگی برای صدور حکم باشد.
2- برای صدور دستور تخلیه، جلسه دادرسی تشکیل نمیشود و نیازی نیست از طرفین دعوت شود تا در جلسه رسیدگی حضور یابند. اما برای صدور حکم تخلیه باید جلسه رسیدگی تشکیل شود.
3- دستور تخلیه رأی به معنی خاص محسوب نمیشود. بنابراین طریقههای شکایت از آراء هم برای آن اجرا نمیشود و فقط میتوان دعوای ابطال آن را تقدیم کرد. یعنی دستور تخلیه قابل واخواهی و تجدیدنظرخواهی نیست. در صورتی که حکم تخلیه قابل واخواهی یا تجدیدنظرخواهی میباشد.
4- دستور تخلیه فوراً اجرا میشود و برای اجرای آن نیاز به صدور اجرائیه نیست. اما برای اجرای حکم تخلیه باید اجرائیه صادر شود و حکم قطعی شود.
5- درخواست مؤجر برای صدور دستور تخلیه کافی است. اما برای صدور حکم تخلیه باید طرح دعوا گردد و دادخواست تقدیم شود.
6- برای صدور دستور تخلیه باید به دادگاه صلح مراجعه نمود. اما برای صدور حکم تخلیه هم میتوان به دادگاه صلح مراجعه کرد و هم به دادگاه عمومی حقوقی.
در پایان پیشنهاد میشود چنانچه در این خصوص نیاز به مشاوره حقوقی یا پذیرش وکالت در دادگاه دارید با وکیل ملکی گروه حقوقی لاوین در ارتباط باشید. لاوین کیفیت خدمات ارائه شده توسط وکلای خود را تضمین مینماید.
پرسش و پاسخ مرتبط
آیا دستور تخلیه قابل اعتراض است؟
از آنجایی که دستور تخلیه رای حساب نمیشود، بنابراین طریقههای شکایت از آراء هم درباره آن قابل اجرا نیست. یعنی دستور تخلیه قابل واخواهی و تجدیدنظرخواهی نیست و فقط میتوان دعوای ابطال آن را تقدیم کرد. این در صورتی است که حکم تخلیه قابل واخواهی یا تجدیدنظرخواهی میباشد.
صدور حکم تخلیه در صلاحیت کجاست؟
درخواستها و دعاوی مربوط به تخلیه عین مستاجره در صلاحیت دادگاه صلح میباشد. مگر اینکه تخلیه عین مستاجره متضمن سرقفلی (موضوع قانون روابط موجر و مستاجر سال 1376) یا حق کسب یا پیشه (موضوع قانون روابط موجر و مستاجر سال 1356) باشد. همچنین اگر علت درخواست تخلیه، فسخ اقاله یا انفساخ اجاره باشد، از آنجایی که احراز این موارد در صلاحیت دادگاه است، باید به دادگاه مراجعه کرد.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– ملیکا میرزایی”