از جمله چالشهای مربوط به بازارهای انرژی امروزه میتوان به 3 مورد کربن زدایی، تمرکز زدایی و امنیت انرژی اشاره کرد. تمرکززدایی، کربن زدایی و امنیت انرژی بازارهای جهانی انرژی در قرن گذشته به شدت تغییر کردهاند. با باز شدن بازارهای انرژی(تمرکززدایی)، تأکید فزاینده بر حفظ محیط زیست و کاهش تغییرات آب و هوایی (کربن زدایی) و تمرکز فزاینده بر امنیت انرژی در زمینه ژئوپلیتیک، تغییراتی در سطح جهانی صورت گرفت.
تغییر بازارها و پیشرفتهای فناوری در دهههای اخیر، اهمیت سهگانهی تمرکز زدایی، کربن زدایی و امنیت انرژی را روشن کرده است. این سه مفهوم ذاتاً در هم تنیده شده اند و به نوبه خود بر مقررات جهانی انرژی تأثیر زیادی می گذارند. آشنایی با این مفاهیم، کلید درک ماهیت در حال تحول مقررات انرژی در سازمان تجارت جهانی (WTO) است. این نوشتار از دپارتمان حقوق انرژی لاوین، شما را با مفهوم کربن زدایی و مقررات مربوط به آن آشنا مینماید.
فهرست مطالب
تعریف
کربن زدایی را میتوان به عنوان دور کردن بازارهای انرژی از تولیدکربن دی اکسید و کاهش انتشار گازهای گلخانهای در جو توصیف کرد. شبکههای تامین انرژی، باید از نظر فیزیکی و فناوری توانایی جذب و انتقال انرژی های تجدیدپذیر و پاک را داشته باشد.
کربن زدایی از بخش انرژی حرکتی پیچیده اما اجتناب ناپذیر است. امروزه سیاست کربن زدایی از بازارهای انرژی در جهان با هدف کاهش تغییرات آب و هوایی و اقلیمی اتفاق میافتد.
ورود فناوریهای انرژی تجدیدپذیر به بازار در دهه 1970، همزمان با افزایش جنبشهای جهانی زیست محیطی آغاز شد. در طول دهه بعد، عبارت «توسعه پایدار» که در گزارش 1987 برونتلند ابداع شد، وارد بحثهای سیاسی شد. در ادامه در سال 1992، اعلامیه ریو در مورد محیط زیست و توسعه مورد تصویب قرار گرفت که در آن بر نیاز به حذف الگوهای ناپایدار تولید و ایجاد مفهوم توسعه پایدار تاکید شد. کربن زدایی یکی از مواردی است که در دستیابی به این اهداف، نقش شایانی را ایفا مینماید.
ابعاد مهم کربن زدایی از بخش انرژی
ابعاد مهم کربن زدایی از بخش انرژی عبارت است از:
1- گسترش فناوریهای انرژی پاک و تجدیدپذیر؛
2- دور شدن از یارانه دادن به سوختهای فسیلی.
اختصاص یارانه به سوختهای فسیلی رویهای است که هنوز در بسیاری از کشورهای جهان، رایج است و به سیاستهای صنعتی دولتها مرتبط است.
ارتباط نزدیکی بین کربن زدایی بخش انرژی، کاهش تغییرات آب و هوا و توسعه پایدار وجود دارد، زیرا کربن زدایی برای کاهش تغییرات آب و هوایی امری حیاتی است و به نوبه خود برای دستیابی به آیندهای مطلوب و توسعه پایدار ضروری است.
چارچوبهای قانونی و سیاستی جهت کربن زدایی
امروزه وجود دو چارچوب قانونی و سیاستی برای کربن زدایی حیاتی است.
1- اهداف توسعه پایدار 2030 (UNSDGs)
بر اساس اهداف اعلام شده توسط سازمان ملل، از سال 2015 تا 2030 ،کلیه کشورهاي عضو سازمان ملل باید تلاش نمایند که به اهداف و شاخصهاي توسعه پایدار با همکاري و تعامل یکدیگر درسه سطح ملی، منطقه اي و بین المللی دست یابند.
تعدادی از این اهداف – مانند هدف 7 (انرژی مقرون به صرفه و پاک)، هدف 11 (شهرها و جوامع پایدار) و هدف 13 (اقدامات اقلیمی) – به طور مستقیم با انرژی و توسعه پایدار مرتبط هستند.
2- کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیم(UNFCCC)
طی دهههای اخیر، تلاشهایی برای کاهش تغییرات آب و هوایی انجام شده است و ابزارهای قانونی و سیاستی مربوط به این موضوع، تحت کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیم (UNFCCC) توسعه یافتهاند. طرفین توافقنامه پاریس 2015 (در مجموع 197 عضو) باید طبق برنامه مشارکت ملی خود (NDCs)، اقدامات مشخص در مورد اینکه چگونه قصد مشارکت در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و تغییر اقلیم را دارند، ارائه کنند.
اقداماتی که در راستای کربـن زدایی بخش انرژی هستند، در برنامه های مشارکت ملی کشورها(NDC) نقش مهمی ایفا میکند. برای مثال، توافقنامه پاریس از طرفها میخواهد که «جریانهای مالی را به سمت انتشار کمتر گازهای گلخانهای هدایت کنند»، که میتوان آن را دور شدن از سوختهای فسیلی تعبیر کرد.
الزام به کربن زدایی از بخش انرژی چالشهای متعددی را برای قوانین تجارت بین المللی به ویژه در زمینه یارانههای سوخت ایجاد میکند.
در پایان توصیه میشود جهت ارتباط با وکیل بین المللی مجرب و با تجربه به سایت گروه حقوقی لاوین وارد شوید. در لاوین کیفیت خدمات تضمین شده است.
پرسش و پاسخ مرتبط
کربن زدایی چیست؟
کربن زدایـی یعنی دور کردن بازارهای انرژی از تولید کربـن دی اکسید و کاهش انتشار گازهای گلخانهای در جو.
چارچوبهای قانونی و سیاستی موجود برای کربن زدایـی چه مواردی هستند؟
الف- اهداف توسعه پایدار 2030 (UNSDGs)؛
ب- کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیم(UNFCCC).
تولید محتوای تخصصی لاوین– ملیکا میرزایی