آزادی با استفاده از روشهای نظارت الکترونیک یکی از شیوههای جدید در عرصه حقوق کیفری و مجازات مجرمان یا محکومین به زندان میباشد. قانونگذار به این موضوع توجه ویژهای داشته است. از این رو، با احراز شرایطی برخی از محکومان به حبس میتواند به جای تحمل حبس در زندان با استفاده از روشهای الکترونیک در بیرون از زندان محکومیت خود را سپری نمایند. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین ضمن بررسی شرایط برخورداری از پابند الکترونیک و شیوه ارائه درخواست آزادی با این روش به این موضوع میپردازیم که آزادی با پابند الکترونیک شامل کدام محکومین میشود.
فهرست مطالب
آزادی با پابند الکترونیک چیست؟
مطابق با ماده 62 قانون مجازات اسلامی و بخشنامه شرایط استفاده از پابند الکترونیکی مصوب خرداد ماه سال 1402، برخی از محکومان به حبس میتوانند به جای تحمل حبس در زندان، با استفاده از سامانههای نظارت الکترونیک مانند پابند الکترونیک، دوران محکومیت خود را خارج از زندان سپری نمایند. ماده 62 قانون مجازات اسلامی در این خصوص بیان میدارد:
«در جرایم تعزیری از درجه پنج تا درجه هشت، دادگاه میتواند در صورت وجود شرایط مقرر در تعویق مراقبتی، محکوم به حبس را با رضایت وی در محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه (سیستم) های الکترونیکی قرار دهد.
تبصره 1- دادگاه در صورت لزوم میتواند محکوم را تابع تدابیر نظارتی یا دستورهای ذکر شده در تعویق مراقبتی قرار دهد.
تبصره 2- مقررات این ماده در مورد حبسهای تعزیری درجه دو، درجه سه و درجه چهار نیز پس از گذراندن یک چهارم مجازاتهای حبس قابل اعمال است».
آزادی با پابند الکترونیک شامل کدام محکومان میشود؟
مطابق با بخشنامه شرایط استفاده از پابند الکترونیکی محکومان زیر در صورت احراز شرایط قانونی توسط دادگاه صادر کننده حکم محکومیت میتوانند با استفاده از پابند الکترونیک دوران محکومیت خود را خارج از زندان سپری نمایند:
الف- مرتکبان جرایم تعزیری درجه 5 تا درجه 8 بدون تحمل حبس؛
ب- مرتکبان جرایم تعزیری درجه 2 تا 4 پس از گذراندن یک چهارم مجازات حبس؛
ج- محکومان به حبس و جزای نقدی که نتوانستهاند جزانی نقدی خود را پرداخت کنند، در صورت سپردن تأمین مناسبی به دادگاه صادر کننده حکم؛
د- محکومان به حبس بدل از جزای نقدی؛
ه- محکومان به حبس تعزیری که به رد مال ناشی از جرم نیز محکوم شدهاند در صورت پیشبینی اصلاح مرتکب و جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران؛
و- محکومان دارای محکومیتهای متعدد به حبس تعزیری در صورتی که اعمال مقررات تعدد، در میزان مجازات قابل اجرا مؤثر باشد؛
ز- محکومان دارای دو فقره محکومیت غیر قابل جمع، پس از تحمل حبس تعزیری یکی از محکومیتها و شروع به اجرای محکومیت دوم؛
ح- زندانیان تحت نظام نیمه آزادی؛
ط- زندانیان شاغل در مراکز حرفه آموزی؛
ی- مرتکبان قاچاق کالا و ارز که به دلیل عدم پرداخت جزای نقدی به حبس بدل از جزای نقدی محکوم شدهاند پس از تحمل یک چهارم مجازات حبس. لازم به ذکر است مدت این حبس نباید بیش از 5 سال باشد؛
ک- افرادی که به موجب قانون با تصمیم مرجع قضایی تحت مراقبت میباشند و از ورود یا خروج از محدوده معینی منع شدهاند.
شرایط برخورداری از آزادی با پابند الکترونیک
محکومان به حبس، چنانچه در شمول محکومان ذکر شده در بالا باشند، در صورتی از آزادی با پایبند الکترونیک بهرهمند میشوند که دادگاه صادر کننده حکم شرایط زیر را احراز نماید:
الف- پیشبینی اصلاح محکوم؛
ب- جبران ضرر و زیان توسط محکوم یا برقراری ترتیبات جبران ضرر و زیان توسط او؛
ج- فقدان سابقه کیفری مؤثر: محکومیت مؤثر، محکومیتی است که محکوم را به تبع اجرای حکم از برخی از حقوق اجتماعی محروم میکند؛
د- وجود جهات تخفیف: جهات تخفیف عبارتاند از:
1- گذشت شاکی یا مدعی خصوصی؛
2- همکاری مؤثر متهم در شناسایی شرکا یا معاونان؛
3- همکاری مؤثر متهم در حصیل ادله یا کشف اموال و اشیاء حاصله از جرم یا به کار رفته برای ارتکاب آن؛
4- اوضاع و احوال خاص مؤثر در ارتکاب جرم، از قبیل رفتار یا گفتار تحریک آمیز بزه دیده یا وجود انگیزه شرافتمندانه در ارتکاب جرم؛
5- اعلام متهم قبل از تعقیب یا اقرار مؤثر وی در حین تحقیق و رسیدگی؛
6- ندامت، حسن سابقه و یا وضع خاص متهم از قبیل کهولت یا بیماری؛
7- کوشش متهم به منظور تخفیف آثار جرم یا اقدام وی برای جبران زیان ناشی از آن؛
8- خفیف بودن زیان وارده به بزه دیده یا نتایج زیانبار جرم؛
9- مداخله ضعیف شریک یا معاون در وقوع جرم.
شیوه درخواست آزادی با پابند الکترونیک
محکومان قطعی به زندان میتوانند درخواست آزادی با پابند الکترونیک خود را به دادگاه صادر کننده حکم قطعی یعنی حکمی که قابل تجدیدنظرخواهی یا واخواهی نیست تقدیم نمایند. دادگاه صادر کنده حکم قطعی، دادگاهی است که در رابطه با این موضوع تصمیمگیری مینماید. در واقع در صورت درخواست محکوم به حبس جهت آزادی با پابند الکترونیک، دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری مکلف است، تقاضای محکوم به حبس را جهت اتخاذ تصمیم به دادگاه مذکور ارسال نماید.
در شیوه درخواست آزادی با پابند الکترونیک، میان محکومان به حبس تعزیری درجه 5 تا 8 و محکومان به حبس تعزیری درجه 2 تا 4 تفاوت وجود دارد:
الف- محکومان به حبس تعزیری درجه 5 تا 8 قبل از اعزام و معرفی به زندان میتوانند تقاضای خود را به قاضی اجرای احکام کیفری تقدیم کنند. قاضی اجرای احکام کیفری این درخواست را به همراه پرونده محکوم به دادگاه صادر کنده حکم قطعی ارسال مینماید. در صورت احراز شرایط برخورداری از آزادی با پابند الکترونیک و موافقت دادگاه مذکور، محکوم به حبس احضار و به مرکز مراقبت الکترونیکی معرفی میشود. لازم به ذکر است، در اینجا استفاده از نظام آزادی تحت نظارت سامانههای الکترونیکی منوط به معرفی محکوم به زندان و طرح در شورای طبقهبندی زندان نیست. شایان ذکر است، آزادی متهم با پابند الکترونیکی مستلزم سپردن وثیقه است.
ب- چنانچه محکوم به حبس در زندان باشد، درخواست آزادی با پابند الکترونیکی وی همراه با پرونده او به دادگاه صالح یعنی دادگاه صادر کنده حکم قطعی ارسال میشود. در صورت احراز شرایط مقرر قانونی و موافقت این دادگاه، مفاد تصمیم دادگاه به مرکز مراقبت الکترونیکی اعلام میشود. سپس محکوم به حبس جهت انجام امور لازم به مرکز مراقبت الکترونیکی احضار خواهد شد. شایان ذکر است، آزادی متهم با پابند الکترونیکی مستلزم سپردن وثیقه است.
برای دسترسی آسان و فوری به وکیل کیفری متخصص به سایت گروه حقوقی لاوین وارد شوید. لاوین بهترین وکلای کیفری را برای شما انتخاب مینماید و بر عملکرد آنها نیز نظارت دارد.
پرسش و پاسخ مرتبط
آزادی با پابند الکترونیک چیست؟
در جرایم تعزیری درجه 5 تا 8 پس از صدور حکم محکومیت و در جرایم تعزیری درجه 2 تا 4 پس از تحمل یک چهارم مدت زمان حبس در صورت وجود شرایط قانونی دادگاه صادر کننده حکم میتواند محکوم را با استفاده از پابند الکترونیک آزاد نماید.
شرایط آزادی با پابند الکترونیک چیست؟
شرایط آزادی با پابند الکترونیک عبارت است از:
الف- درخواست محکوم به حبس؛
ب- موافقت دادگاه صادر کننده حکم؛
ج- پیشبینی اصلاح محکوم؛
د- جبران ضرر و زیان توسط محکوم یا برقراری ترتیبات جبران ضرر و زیان توسط او؛
ه- فقدان سابقه کیفری مؤثر؛
و- وجود جهات تخفیف.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”