دادگاه صادر کننده حکم میتواند با رعایت شرایطی به محکومان در حبس برخی جرایم این فرصت را بدهد تا پیش از پایان دوره محکومیت از آزادی بهره ببرند. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین ضمن ارائه تعریفی از آزادی مشروط در رابطه با شرایط صدور این حکم، مدت زمان آن، موارد ممنوعیت صدور این حکم، آثار این حکم و ارتکاب جرم در مدت آزادی مشروط اطلاعات جامع و مفیدی را به شما رائه خواهیم داد. توصیه میشود این نوشتار را مطالعه کنید.
فهرست مطالب
آزادی مشروط چیست؟
مطابق با ماده 58 قانون مجازات اسلامی، دادگاه صادرکنندهی حکم میتواند در مورد محکومان به حبس بیش از ده سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک سوم مدت مجازات، به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام با رعایت شرایطی حکم به آزادی مشروط را صادر کند. مطابق با ماده مذکور این حکم:
الف- فقط در مجازات تعزیری قابل صدور است؛
ب- مرجع صدور آن دادگاه صادر کننده حکم قطعی است. به عبارت دیگر اگر حکم قطعی را دادگاه بدوی یا نخستین صادر نماید، مرجع صدور این حکم دادگاه بدوی است و اگر حکم قطعی را دادگاه تجدیدنظر صادر نماید، مرجع صدور این حکم دادگاه تجدیدنظر است؛
ج- صدور آن توسط دادگاه صادر کنندهی حکم اختیاری است؛
د- صدور آن توسط دادگاه صادر کنندهی حکم منوط به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری میباشد.
شرایط صدور حکم آزادی مشروط
جهت صدور حکم آزادی مشروط میبایست شرایطی وجود داشته باشد. این شرایط عبارتاند از:
1- امکان صدور این حکم صرفاً در حبسهای تعزیری وجود دارد؛
2- برای صدور این حکم باید محکوم بخشی از مجازات حبس را تحمل نماید:
الف- در حبس تعزیری بیش از ده سال: تحمل نصف مدت محکومیت؛
ب- در حبس تعزیری ده سال و کمتر از آن: تحمل یک سوم مدت محکومیت.
3- احراز شرایط زیر:
الف- حسن اخلاق و رفتار در مدت زمان حبس؛
ب- احتمال عدم ارتکاب جرم توسط محکوم با توجه به رفتار و حالات او؛
پ- عدم استفاده از آزادی مشروط؛
د- محکوم به حبس تا آنجا که توانایی مالی دارد ضرر و زیان مورد حکم یا مورد موافقت مدعی خصوصی را بپردازد یا ترتیبی برای پرداخت آن اتخاذ نماید؛
4- پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام؛
5- موافقت دادگاه صادر کننده حکم.
موارد ممنوعیت صدور حکم آزادی مشروط
حکم آزادی مشروط مختص محکومان به حبس جرایم تعزیری است. بنابراین اگر شخصی مرتکب جرم تعزیری شود و مجازات اصلی آن جرم حبس باشد، با رعایت شرایطی امکان صدور این حکم وجود دارد. با این حال در برخی موارد امکان صدور چنین حکمی وجود ندارد:
الف- جرم اسیدپاشی؛
ب- در جرایم موارد مخدر که مجازات قانونی جرم بیش از 5 سال است و دادگاه به حداقل مجازات رأی میدهد: برای مثال اگر یک جرم موارد مخدری دارای مجازات 6 تا 10 سال حبس باشد و دادگاه به 6 سال حبس حکم دهد، محکوم نمیتوان از آزادی مشروط بهره ببرد؛
ج- حبس بدل از مجازات تکمیلی؛
د- حبس ناشی از عدم پرداخت دین؛
ه- حبس بدل از جزای نقدی.
مدت آزادی مشروط
مدت آزادی مشروط برابر با مدت زمان باقی مانده از حکم است. با این وجود دادگاه میتواند آن را تغییر دهد. در رابطه با تغییر مدت زمان آزادی دادگاه باید مواردی را مد نظر قرار دهد:
1- این مدت نباید کمتر از یک سال باشد مگر در صورتی که مدت باقی مانده از حبس کمتر از یک سال باشد؛
2- این مدت نمیتواند بیش از پنج سال باشد.
آثار صدور حکم آزادی مشروط
صدور حکم آزادی مشروط دارای آثاری است. این آثار عبارتاند از:
الف- محکوم به حبس از زندان آزاد میشود؛
ب- چنانچه مجازات اصلی دارای مجازات تبعی نیز باشد، این مجازات از بین نخواهد رفت؛
ج- اگر مجرم به مجازات تکمیلی نیز محکوم شده باشد، این مجازات نیز به قوت خود باقی است؛
د- الزام مرتکب به انجام برخی از امور: در صورت صلاحدید دادگاه صادر کنندهی حکم، با توجه به اوضاع و احوال وقوع جرم و خصوصیات روانی و شخصیت محکوم، در مدت زمان آزادی مشروط، او ملزم به انجام یک یا چند مورد از امور زیر میشود:
1- حرفه آموزی یا اشتغال به حرفهای خاص؛
2- اقامت یا عدم اقامت در مکان معین؛
3- درمان بیماری یا ترک اعتیاد؛
4- پرداخت نفقه افراد واجب النفقه؛
5- خودداری از تصدی کلیه یا برخی از وسایل نقلیه موتوری؛
6- خودداری از فعالیت حرفهای مرتبط با جرم ارتکابی یا استفاده از وسایل مؤثر در آن؛
7- خودداری از ارتباط و معاشرت با شرکا یا معاونان جرم یا دیگر اشخاص از قبیل بزه دیده به تشخیص دادگاه؛
8- گذراندن دوره یا دورههای خاص آموزش و یادگیری مهارتهای اساسی زندگی یا شرکت در دورههای تربیتی، اخلاقی، مذهبی، تحصیلی یا ورزشی.
لازم به ذکر است، در صورتی که محکوم در مدت زمان آزادی مشروط از دستورهای دادگاه صادر کنندهی حکم پیروی ننماید، یک تا دو سال به مدت آزادی مشروط وی اضافه میشود. در صورتی که برای مرتبه دوم نیز محکوم از دستورهای دادگاه پیروی نکند، مدت باقی مانده حبس اجرا خواهد شد.
ارتکاب جرم در مدت زمان آزادی مشروط
پس از صدور حکم آزادی مشروط، محکوم به حبس آزاد میشود. چنانچه او در این مدت مرتکب یکی از جرایم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت شود، حکم آزادی وی لغو خواهد شد و علاوه بر مجازات جرم جدید، مدت باقیمانده محکومیت حبس پیشین نیز اجرا میشود.
لازم به ذکر است، جهت ارتباط آسان و فوری با وکیل کیفری میتوانید به سایت گروه حقوقی لاوین مراجعه کنید. لاوین کیفیت خدمات ارائه شده را تضمین مینماید.
پرسش و پاسخ مرتبط
آزادی مشروط چیست؟
دادگاه صادر کنندهی حکم حبس در جرایم تعزیری میتواند با پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری و رعایت برخی شرایط به محکومان در حبس این فرصت را بدهد تا پیش از پایان دوره محکومیت از آزادی مشروط بهره ببرند.
در چه جرایمی صدور حکم آزادی مشروط ممنوع است؟
صدور این حکم مختص جرایمی است که مجازات آنها حبس تعزیری است و در جرایم زیر امکان صدور چنین حکمی وجود ندارد:
الف- در جرم اسیدپاشی؛
ب- در جرایم موارد مخدر که مجازات قانونی جرم بیش از 5 سال است و دادگاه به حداقل مجازات رأی میدهد.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”