صدور اجراییه چک از دادگاه

صدور اجراییه چک از دادگاه مزیت جدیدی است که قانون‌گذار برای مطالبه وجه چک در نظر گرفته است. در واقع هنگامی که چکی برگشت می‌خورد، دارنده چک می‌تواند به جای طرح دعوای حقوقی یا کیفری و یا مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک برای صدور اجراییه، از دادگاه صالح درخواست صدور اجراییه بنماید. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین در رابطه با موضوع صدور اجراییه چک از دادگاه اطلاعات کاربردی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره تلفنی

درخواست وکیل

شیوه دخواست صدور اجراییه چک از دادگاه

شیوه دخواست صدور اجراییه چک از دادگاه در ماده 23 قانون صدور چک ذکر شده است. همان‌طور که در مقدمه ذکر شد، ماده 23 قانون صدور چک مزیت جدیدی را برای چک در نظر گرفته است. این ماده بیان می‌دارد:

«دارنده چک می‌تواند با ارائه گواهینامه عدم پرداخت، از دادگاه صالح صدور اجراییه نسبت به کسری مبلغ چک و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی را درخواست نماید».

بنابراین هنگامی که چکی برگشت می‌خورد، دارنده آن می‌تواند با ارائه گواهینامه عدم پرداخت که از بانک دریافت می‌نماید، از دادگاه صالح درخواست صدور اجراییه را بنماید. در واقع دادگاه بدون رسیدگی و بدون نیاز به صدور حکم در رابطه با وجه چک و حق الوکاله وکیل مطابق با تعرفه قانونی اجراییه‌ای را صادر می‌کند. در این خصوص باید توجه داشت که دادگاه اجراییه را صرفاً در خصوص مبلغ چک و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی صادر می‌کند. بنابراین نمی‌توان از طریق این اجراییه خسارت تأخیر تأدیه را وصول کرد. البته می‌توان در رابطه با خسارت تأخیر تأدیه دعوای جداگانه‌ای را در دادگاه صالح اقامه نمود.

جهت صدور اجراییه مطالبه چک دارنده چک باید دادخواستی را تنظیم و  از طریق دفاتر خدمات قضایی آن خود را ثبت نماید. شایان ذکر است، در قسمت پیوست‌های دادخواست، دارنده چک می‌بایست گواهینامه عدم پرداخت و تصویر چک را بارگذاری کند.

لازم به ذکر است، شما می‌توانید درخواست تنظیم دادخواست صدور اجراییه مطالبه چک را از طریق اپلیکیشن حقوقی لاوین به صورت آنلاین ثبت نمایید. پس از ثبت این درخواست، وکیل حقوقی متخصص در امور چک دادخواست شما را تنظیم و از طریق اپلیکیشن لاوین آن را برای شما ارسال می‌کند. بنابراین برای تنظیم این دادخواست نیازی به مراجعه حضوری به وکیل ندارید.

شرایط صدور اجراییه چک

مطابق با ماده 23 قانون صدور چک دادگاه در صورتی اجراییه مطالبه وجه چک را صادر می‌کند که سه شرط زیر را احراز نماید:

1- بر روی برگ چک، پرداخت مبلغ چک منوط به شرطی نباشد. برای مثال اگر بر روی چک قید شود که پرداخت چک منوط است به تسلیم خودرو در تاریخ 01/10/1402، دادگاه اجراییه مذکور را صادر نمی‌نماید؛

2- بر روی چک ذکر نشود که این چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است؛

3- بانک گواهینامه عدم پرداخت به دلیل عدم دستور پرداخت صادر نماید. در واقع دارنده چک می‌تواند با تصریح به اینکه چک مفقود یا سرقت یا جعل شده یا از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم دیگری تحصیل گردیده، کتباً دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهد.

در این موارد بانک وجه چک را مسدود می‌کند و در صورت ارائه چک توسط دارنده، گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت دستور عدم پرداخت صادر می‌نماید. شایان ذکر است، دارنده چک می‌تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت را داده شکایت کند. چنانچه خلاف ادعایی که موجب عدم پرداخت شده است ثابت شود، دستور دهنده‌ی عدم پرداخت علاوه بر مجازات صدور چک بلامحل، به پرداخت کلیه خسارات وارده به دارنده چک نیز محکوم می‌شود.

در خصوص دستور عدم پرداخت می‌بایست این نکته را مد نظر قرار دهید که دستور دهنده مکلف است پس از دستور عدم پرداخت به بانک شکایت خود را به مراجع قضایی تسلیم کند و حداکثر ظرف مدت یک هفته گواهی تقدیم شکایت خود را به بانک ارائه نماید. در غیر این صورت پس از یک هفته بانک از محل موجودی به تقاضای دارنده چک وجه آن را پرداخت می‌کند.

اجراییه مطالبه چک علیه چه شخصی صادر می‌شود؟

صدور اجراییه مطالبه چک صرفاً علیه صادر کننده آن صادر می‌شود. بنابراین علیه کسانی که پشت چک را امضا نموده‌اند یعنی ضامن و ظهرنویس، امکان صدور اجراییه وجود ندارد. البته چنانچه چک به نمایندگی صادر شود، امکان صدور اجراییه علیه صاحب حساب و صادر کننده به نحو تضامنی وجود دارد. منظور از تضامنی بودن این است که دارنده چک می‌تواند تمام وجه چک را از صادر کننده یا صاحب حساب دریافت نماید.

تکلیف صادر کننده چک

پس از صدور اجراییه مطالبه چک، صادرکننده چک مکلف است ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ اجراییه، بدهی خود را بپردازد، یا با موافقت دارنده چک ترتیبی برای پرداخت آن بدهد یا مالی معرفی کند که اجرای حکم را میسر کند. در غیر این‌صورت حسب درخواست دارنده چک قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی علیه او قابل اجرا است. بدین معنا که دارنده چک می‌تواند اموال او را توقیف کند، او را ممنوع خروج نماید و حتی او را جلب کند.

ابطال اجراییه

امکان ابطال اجراییه مطالبه چک در مواردی وجود دارد. مطابق با ماده 23 قانون صدور چک، در صورتی که صادرکننده چک را بابت تضمین یا امانت بداند، یا امضای خود را جعلی بداند یا ادعا نماید که وجه چک را پرداخت نموده است، می‌تواند جهت ابطال اجراییه اقامه دعوا نماید.

این اقامه دعوی مانع از جریان عملیات اجرایی نیست. مگر در مواردی که مرجع قضایی ظن قوی پیدا کند یا از اجرای سند مذکور ضرر جبران ناپذیر وارد گردد که در این صورت با اخذ تأمین مناسب، قرار توقف عملیات اجرایی را صادر می‌نماید. در صورتی که دلیل ارائه شده مستند به سند رسمی باشد یا اینکه صادرکننده مدعی مفقود شدن چک باشد و مرجع قضائی دلایل را قابل قبول بداند، قرار توقف عملیات اجرایی بدون أخذ تأمین صادر می‌شود.

دادگاه صالح صدور اجراییه مطالبه چک

دادخواست صدور اجراییه مطالبه چک می‌بایست خطاب به دادگاه صالح تقدیم شود. دادگاه صالح جهت تقدیم این دادخواست دادگاه حقوقی است. در این راستا دارنده چک می‌تواند به سه دادگاه حقوقی مراجعه نماید:

1- دادگاه محل اقامت صادر کننده‌ی چک؛

2- دادگاه محل وقوع شعبه بانک صادر کننده‌ی چک؛

3- دادگاه محل صدور چک.

شایان ذکر است، صدور اجراییه در خصوص چک‌هایی که مبلغ آن‌ها تا 20 میلیون تومان است نیز در صلاحیت دادگاه است و در اینجا نباید به شورای حل اختلاف مراجعه نمود.

در پایان لازم به ذکر است که این نوشتار جهت افزایش آگاهی حقوقی شما تدوین شده است. از این رو توصیه می‌شود اگر در رابطه با موضوعات مربوط به چک نیاز به مشاوره حقوقی با وکیل دادگستری دارید، به سایت گروه حقوقی لاوین وارد شوید. در سایت گروه حقوقی لاوین می‌توانید خدمات حقوقی را به صورت تخصصی دریافت کنید.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”