مالیات بر اساس شیوه دریافت آن به دو نوع مالیات مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میشود. مالیات مستقیم مالیاتی است که به شکل مستقیم از درآمد یا دارایی اشخاص حقیقی یا اشخاص حقوقی دریافت میشود و شامل دو دسته است: مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین در رابطه با انواع مالیات بردرآمد اطلاعات مفید و جامعی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
فهرست مطالب
مالیات بر درآمد املاک
این نوع از مالیات، از درآمد اجاره املاک و نقل و انتقال آنها دریافت میشود. مطابق با ماده 52 قانون مالیات های مستقیم:
«درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیتهای مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد املاک میباشد».
همچنین برابر با ماده 53 قانون مذکور:
«درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار میگردد عبارت است از کل مالالاجاره اعم از نقدی و غیرنقدی پس از کسر بیست و پنج درصد بابت هزینهها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره».
مالیات بر درآمد کشاورزی
مطابق با قانون مالیات های مستقیم، عایدی حاصل از فعالیتهای کشاورزی از مالیات معاف است. ماده 81 قانون مذکور در این خصوص بیان میدارد:
«درآمد حاصل از کلیه فعالیتهای کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغانداری، احیاء مراتع و جنگلها، باغات و اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف میباشد».
مالیات بر درآمد حقوق
کارفرمایان، اعم از کار فرما حقوقی یا کارفرما حقیقی مکلفاند هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن، مالیات متعلقه را کسر نمایند. این مالیات میبایست تا پایان ماه بعد به اداره امور مالیاتی محل پرداخت شود. درآمد مشمول مالیات حقوق عبارت است از حقوق (مقرری یا مزد، یا حقوق اصلی) و مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر یا غیرمستمر قبل از وضع کسور و پس از کسر معافیتهای قانونی.
شایان ذکر است، مالیات بر حقوق از معافیت سالانه برخوردار است. این معافیت در قانون بودجه به صورت سالیانه تصویب میگردد. در واقع مطابق با قانون بودجه، حقوق دریافتی تا میزان خاصی معاف از مالیات است و مازاد آن مشمول مالیات میشود. این نوع از مالیات به صورت تصاعدی افزایش مییابد.
در خصوص این نوع از مالیات میبایست این نکته را مدنظر قرار دهید که در موارد زیر مالیات بر حقوق پرداخت نمیشود:
1- حق مأموریت؛
2- عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم معافیت مالیاتی سالیانه؛
3- مزایای غیر نقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت مالیاتی سالیانه؛
4- حق سنوات؛
5- حقوق ایام مرخصی استفاده نشده.
مالیات بر درآمد مشاغل
این نوع از مالیات، مالیاتی است که از عایدی شخص حقیقی مانند انسان دریافت میشود. ماده 93 قانون مالیات های مستقیم در این خصوص بیان میدارد:
«درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصلهای این قانون در ایران تحصیل کند پس از کسر معافیتهای مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد مشاغل میباشد».
شایان ذکر است، این نوع از مالیات عبارت است از کل فروش کالا و خدمات به اضافه سایر درآمدهای آنان که مشمول مالیاتهای دیگر شناخته نمیشود. این مالیات پس از کسر هزینهها و استهلاکات محاسبه خواهد شد.
مالیات بر درآمد وکلای دادگستری
مطابق با ماده 103 قانون مالیات های مستقیم وکلای دادگستری میبایست در وکالتنامه میزان حقالوکالهها را ذکر کنند و معادل پنج درصد آن را بابت علیالحساب مالیاتی روی وکالتنامه تمبر الصاق و ابطال نمایند. در این خصوص باید توجه داشت که در هر صورت مبلغ تمبر حسب مورد نباید کمتر از میزان مقرر در زیر باشد:
1- در دعاوی و اموری که خواسته آنها مالی است: پنج درصد حقالوکاله مقرر در تعرفه برای هر مرحله؛
2- در مواردی که موضوع وکالت غیر مالی است: پنج درصد حداقل حقالوکاله مقرر در تعرفه برای هر مرحله؛
3- در مواردی که تعیین بهای خواسته مطابق با قانون لازم نیست: پنج درصد حداقل حقالوکاله مقرر در تعرفه برای هر مرحله؛
4- در دعاوی کیفری که تعیین حقالوکاله با نظر دادگاه است: پنج درصد حداقل حقالوکاله مقرر در تعرفه برای هر مرحله؛
5- در دعاوی کیفری نسبت به مورد ادعای خصوصی که مالی باشد: پنج درصد حقالوکاله مقرر در تعرفه برای هر مرحله؛
6- در دعاوی و اختلافات مالی که در مراجع اختصاصی غیر قضایی رسیدگی و حل و فصل میشود و برای حقالوکاله آنها تعرفه خاصی مقرر نشده است، میزان حقالوکاله صرفاً از لحاظ مالیاتی به شرح زیر:
تا ده میلیون ریال مابهالاختلاف، پنج درصد، تا سی میلیون ریال مابهالاختلاف، چهار درصد نسبت به مازاد ده میلیون ریال از سی میلیون ریال مابهالاختلاف به بالا سه درصد نسبت به مازاد سی میلیون ریال منظور میشود و معادل پنج درصد آن تمبر باطل خواهد شد.
شایان ذکر است، در مواردی که مطابق با مقررات فوق عمل نشود، وکالت وکیل در هیچ یک از دادگاهها و مراجع قضایی و غیر قضایی مورد پذیرش قرار نمیگیرد. مگر در مورد وکالتهای ارجاعی از طرف وزارتخانهها، مؤسسات دولتی، شرکتهای دولتی، مؤسسات وابسته به دولت و شهرداریها که نیازی به ابطال تمبر روی وکالتنامه نیست.
مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی مانند شرکتهای تجاری، مالیاتی است که از جمع درآمد شرکتها و همچنین درآمد ناشی از فعالیتهای انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران و خارج از ایران تحصیل میگردد، وصول میشود.
ماده 105 قانون مالیات های مستقیم در این خصوص بیان میدارد:
«جمع درآمد شرکتها و درآمد ناشی از فعالیتهای انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیلمیشود، پس از وضع زیانهای حاصل از منابع غیر معاف و کسر معافیتهای مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانهای میباشد، مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد خواهند بود».
مالیات بر درآمد اتفاقی
این نوع از مالیات، مالیاتی است که از عایدی نقدی یا غیر نقدی که شخص حقیقی مانند انسان یا شخص حقوقی مانند شرکتهای تجاری به صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاباتی و یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل تحصیل مینماید، دریافت میشود. شایان ذکر است، نرخ این نوع مالیات مانند مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی میباشد.
در خصوص این نوع از مالیات میبایست به این موضوع توجه کنیم که موارد زیر مشمول مالیات نیست:
1- کمکهای نقدی و غیرنقدی بلاعوض سازمانهای خیریه یا عامالمنفعه یا وزارتخانهها یا مؤسسات دولتی و شرکتهای دولتی یا شهرداریها یا نهادهای انقلاب اسلامی به اشخاص حقیقی؛
۲- وجوه یا کمکهای مالی اهدایی به خسارت دیدگان جنگ، زلزله، سیل، آتشسوزی و یا حوادث غیرمترقبه دیگر؛
3- جوایزی که دولت برای تشویق صادرات و تولید و خرید محصولات کشاورزی پرداخت میکند.
در پایان لازم به ذکر است که این نوشتار جهت افزایش آگاهی حقوقی شما تدوین شده است. از این رو پیشنهاد میشود اگر در این رابطه نیاز به مشاوره حقوقی دارید، از طریق اپلیکیشن حقوقی لاوین با وکیل مالیاتی گروه حقوقی لاوین در ارتباط باشید.
پرسش و پاسخ مرتبط
مالیات بر درآمد چیست؟
مالیات مستقیم مالیاتی است که به شکل مستقیم از درآمد یا دارایی اشخاص حقیقی یا اشخاص حقوقی دریافت میگردد. این نوع مالیات به دو دسته مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد تقسیم میشود. مالیات بر درآمد شامل موارد زیر است:
الف- بر درآمد املاک؛
ب- بر درآمد کشاورزی؛
ج- بر درآمد حقوق؛
د- بر درآمد مشاغل؛
ه- بر درآمد اشخاص حقوقی؛
و- بر درآمد اتفاقی.
مالیات بر درآمد املاک چیست؟
این نوع مالیات، مالیاتی است که از درآمد اجاره املاک و نقل و انتقال آنها وصول میگردد.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”