چک صیادی

چک صیادی، چکی است که در سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی چک) صادر می‌شود و مزایای بیش‌تر و مشکلات کمتری نسبت به چک‌های قدیمی دارد.  قانون اصلاح صدور چک مصوب سال 1400 تغیرات مهمی را در قانون صدور چک اعمال کرد، یکی از این تغییرات مربوط به موضوع چک صیادی است که در این نوشتار شما را با آن آشنا خواهیم نمود.

دپارتمان حقوق بازار مالی (بانک، بورس و بیمه) گروه حقوقی لاوین متشکل از وکلای متخصص، آماده‌ی ارائه‌ی خدمات تخصصی حقوقی می‌باشد. اگر نیاز به مشاوره حقوقی آنلاین با وکیل دارید، به اپلیکیشن حقوقی لاوین وارد شوید. 

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره تلفنی

درخواست وکیل

نصب اپلیکیشن حقوقی لاوین

کافه بازار

مایکت

وب اپلیکیشن

دانلود مستقیم

ثبت نام وکلا

استعلام چک صیادی

هر چک صیادی، شناسه یکتای مخصوص به خود را دارد. این شناسه دارای 16 رقم است و افراد می‌توانند با ارسال این شناسه به سامانه پیامکی 701701 از میزان اعتبار صادر کننده چک، باخبر شوند. این سامانه به شما اطلاع می‌دهد که آیا تا به حال صادرکننده، چک برگشتی داشته است یا خیر.

گیرنده‌ی چک می‌تواند اطلاعات این چک را از طریق اپلیکیشن‌ها، استعلام بگیرد و اطمینان خاطر کسب کند.

وضعیت‌های ممکن پس از استعلام چک صیادی

پس از استعلام چک صیادی ممکن است با حالت‌های زیر روبه‌رو شوید:

1- وضعیت سفید: صادرکننده هیچ چک برگشتی ندارد.

2- وضعیت زرد: صادرکننده یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 5 میلیون تعهد برگشتی دارد.

3- وضعیت نارنجی: صادرکننده 2 تا 4 فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 20 میلیون تعهد برگشتی دارد.

4- وضعیت قهوه‌ای: صادرکننده 5 تا 10 فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 50 میلیون تعهد برگشتی دارد.

5- وضعیت قرمز: صادرکننده بیش از 10 فقره چک برگشتی یا بیش از 50 میلیون تعهد برگشتی دارد.

نوآوری‌های قانون جدید چک

1- صدور

الف) پس از اصلاح قانون صدور چک، بانک‌ها فقط از طریق سامانه‌ی صدور یکپارچه الکترونیکی چک یا همان صیاد، قادر به ارائه‌ی چک به مشتریان هستند.

ب) متقاضیان چک‌های تضمین شده (رمزدار) باید در حضور متصدی بانک، فرم درخواست پر کنند و مشخصات هویتی و شماره حساب گیرنده را روی چک تضمین شده بنویسند. همچنین باید علت درخواست صدور چک مذکور را در سامانه صیاد ثبت کنند.

ج) چک صیادی را نمی‌توان در وجه حامل صادر کرد و حتما باید به نام شخصی معین صادر شود. حتی در زمان ثبت چک در سامانه به کد ملی گیرنده چک نیاز داریم. به بیان دیگر بانک مبلغ چک را فقط به دارنده‌ای که مشخصات وی روی چک درج شده می‌پردازد. همچنین شخصی که چک صیادی در سامانه به وی منتقل شده است نیز دارنده محسوب و وجه چک فقط به وی پرداخت خواهد شد.

2- ظهرنویسی (پشت نویسی)

ظهرنویسی چک‌ها معمولا برای انتقال آن‌ها به دیگری صورت می‌گیرد. این انتقال در حال حاضر تنها از طریق سامانه صیاد قابل انجام خواهد بود و صرف پشت نویسی فیزیکی چک از نظر شبکه بانکی کشور، انتقال محسوب نمی‌شود و در این صورت بانک هنوز شخص قبل را دارنده می‌شناسد. در نتیجه اگر شخصی چکی را فقط با پشت نویسی فیزیکی به دیگری منتقل نماید و مراتب را در سامانه صیاد درج ننماید، دارنده جدید نمی‌تواند این چک را در بانک نقد کند.

البته دارنده جدیدی که چک در سامانه برای وی ثبت نشده، می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و با استناد به برگ چک، وجه چک را از ظهرنویس مطالبه نماید. به بیان دیگر چکی که در زمان صدور و یا ظهرنویسی در سامانه صیاد ثبت نشود، سند تجاری محسوب نمی‌شود و در بانک نقد نخواهد شد؛ اما این چک سند عادی محسوب می‌شود و دارنده‌ی آن حق دارد که با تقدیم دادخواست به دادگاه وجه آن را مطالبه نماید.

3- پرداخت

برای پرداخت چک، متقاضی باید اصل چک را ارائه دهد و مهلت مقتضی باید رعایت شود. طبق قانون متقاضی باید فرم‌های مربوط به مبارزه با پولشویی تکمیل کند و شعبه بانک به واحد مبارزه با پولشویی بانک صادرکننده گزارش خواهد داد.

4- ابطال

چک تضمین شده (چک رمز دار یا بین بانکی) صرفا تا یک ماه بعد از صدور آن توسط بانک صادرکننده قابل ابطال است. ابطال چک تضمین شده با درخواست متقاضی، وکیل یا نماینده قانونی وی و با ارائه اصل چک جهت واریز وجه به حساب متقاضی صورت می‌گیرد. برای این کار نیاز به ظهرنویسی گیرنده نیست.

5- مفقودی

در صورت گم شدن چک، متقاضی و گیرنده باید به بانک مراجعه کنند و فرم اعلام مفقودی چک را تکمیل کنند. همچنین باید تعهدنامه‌ی عدم ادعا نسبت به چک مفقود شده را تکمیل کنند تا بتوانند درخواست نسخه المثنی چک را داشته باشند.

6- جعل

اگر کسی چک تضمین شده را جعل کند، علاوه بر اینکه مجازات‌هایی که در قانون پیش‌بینی شده را دارد، 2 تا 6 سال از گرفتن چک تضمین شده، بسته به حکم دادگاه، محروم است.

مزایای سامانه صیاد

1- نظارت بر فرایند صدور چک را افزایش داده است.

2- امکان استعلام اعتباری چک وجود دارد.

3- صدور دسته چک بر عهده بانک مرکزی قرار می‌گیرد و نقش شعب بانکی در صدور دسته چک حذف می‌شود.

4- درخواست کننده‌ی چک از طریق سامانه بانک مرکزی اقدام به اخذ دسته چک می‌نماید.

5- سامانه بانک مرکزی در صورت اعتبارسنجی فرد متقاضی، برای او دسته چک صادر می‌کند.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– ملیکا میرزایی”