از تاریخ ۳۰ دی ۱۴۰۳ به بعد، شرط جدید صدور دسته چک به مرحله اجرا گذاشته می‌شود. شرط جدید صدور دسته چک برگرفته از تبصره ۸ الحاقی ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم است و بر اساس بخشنامه بانک مرکزی (شماره ۱۹۸۶۴۸/۰۳ مورخ ۱۹/۰۸/۱۴۰۳) تمامی بانک‌ها موظفند قبل از صدور چک در سامانه صیاد، تطابق اطلاعات کد ملی و کدپستی را با سامانه ملی املاک و اسکان بررسی کنند. در ادامه، تمام آنچه باید درباره این شرط قانونی جدید بدانید ارائه شده است.
فهرست مطالب
مبنای قانونی شرط جدید صدور دسته چک
شرط جدید صدور دسته چک بر اساس تبصره ۸ الحاقی ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم تعریف شده است. طبق این تبصره، کلیه دستگاه‌های اجرایی و بانک‌ها موظفند پیش از ارائه خدماتی نظیر افتتاح حساب بانکی یا صدور دسته چک، اطلاعات محل اقامت متقاضی را در سامانه ملی املاک و اسکان احراز کنند. بانک مرکزی نیز در بخشنامه شماره ۱۹۸۶۴۸/۰۳ مورخ ۱۹/۰۸/۱۴۰۳ با استناد به همین قانون تأکید کرده است که از تاریخ ۳۰ دی ۱۴۰۳، صدور دسته چک تنها در صورت تطابق کدپستی و کد ملی مشتری با سامانه ملی املاک و اسکان انجام می‌شود.
اهمیت و اهداف
الف- شفافیت در مالکیت و اقامت: جلوگیری از جعل اسناد و آدرس‌های نامعتبر؛
ب- مبارزه با فرار مالیاتی: شناسایی دقیق افراد و محل کسب‌وکار یا سکونتشان به نهادهای مالیاتی کمک می‌کند؛
ج- کاهش تخلفات مالی: اطلاعات هویتی و مکانی درست، مانع از تخلفات و سوءاستفاده‌های احتمالی خواهد شد.
چرا اجرای قانون از ۳۰ دی ۱۴۰۳ آغاز می‌شود؟
بانک مرکزی و سایر نهادهای اجرایی برای پیاده‌سازی شرط جدید صدور دسته چک به زمان برای اصلاح زیرساخت‌ها، هماهنگی داخلی و اطلاع‌رسانی نیاز داشتند. تاریخ ۳۰ دی ۱۴۰۳ به عنوان زمانی تعیین شده که طبق آن، اشخاص فرصت کافی داشته باشند اطلاعات املاک و محل اقامت خود را در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت یا اصلاح کنند. به این ترتیب، پس از این تاریخ، ارائه خدمات بانکی مرتبط با چک (از جمله صدور دسته چک) منوط به وجود اطلاعات صحیح در سامانه خواهد بود.
سامانه ملی املاک و اسکان چیست؟
سامانه ملی املاک و اسکان پلتفرمی دولتی است که با هدف مدیریت و کنترل اطلاعات مربوط به مالکیت املاک و نشانی سکونت یا فعالیت اشخاص حقیقی و حقوقی راه‌اندازی شده است. تمامی اطلاعات مربوط به محل‌های اقامت و املاک افراد در این سامانه ثبت و در مواقع لازم استعلام می‌شود. ثبت نام در سامانه ملی املاک و اسکان برای تمام مالکین و ساکنین (اعم از مستأجران و صاحبان املاک) الزامی است. اطلاعاتی که در این سامانه درج می‌شود، هنگام درخواست صدور دسته چک یا خدمات بانکی مشابه، مورد بررسی قرار گرفته و تطبیق آن ضروری است.
مراحل آماده‌سازی برای صدور دسته چک
برای اینکه درخواست دسته چک شما از تاریخ ۳۰ دی ۱۴۰۳ به بعد با مشکل مواجه نشود، مراحل زیر را دنبال کنید:
1- بررسی اطلاعات ملک و اقامت در سامانه: وارد سامانه ملی املاک و اسکان شوید و اطلاعات مربوط به نشانی و مالکیت یا اجاره‌نامه خود را چک کنید.
2- تطابق کدپستی و کد ملی: مطمئن شوید کدپستی مکان سکونت یا محل کسب‌وکار شما در سامانه، دقیقاً با کدپستی واقعی مطابقت دارد. همچنین اطلاعات هویتی (کد ملی و غیره) را به درستی و بدون اشتباه وارد کنید.
3- اصلاح مغایرت‌ها: در صورت مغایرت اطلاعات، از طریق گزینه‌های «خوداظهاری» یا «اصلاح اطلاعات» در سامانه، داده‌ها را تصحیح کنید. اصلاح نشانی، شماره تماس و مالکیت ملک می‌تواند از بروز مشکلات آینده جلوگیری کند.
4- اطلاع‌رسانی به بانک: پس از تأیید اطلاعات در سامانه، هنگام درخواست صدور دسته چک مجدداً از بانک بخواهید تا استعلام جدید انجام دهد. بانک پس از دریافت پاسخ مثبت از سامانه، درخواست صدور چک را ادامه خواهد داد.
پیامدهای عدم رعایت شرط جدید صدور دسته چک
پیامدهای عدم رعایت شرط جدید صدور دسته چک عبارت است از:
1- رد درخواست صدور دسته چک: در صورت عدم تطابق اطلاعات کد ملی و کدپستی در سامانه، بانک ناچار به رد درخواست صدور دسته چک خواهد بود؛
2- اختلال در امور مالی و تجاری: نداشتن دسته چک معتبر برای افرادی که معاملات روزمره‌شان مبتنی بر چک است، می‌تواند به اختلال در کسب‌وکارشان منجر شود؛
3- هزینه و زمان اضافی: بارها مراجعه به بانک و اصلاح مدارک و اطلاعات در سامانه، نه‌تنها زمان‌بر است، بلکه ممکن است هزینه‌های مالی و فرصت‌های تجاری را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
جمع‌بندی
از تاریخ ۳۰ دی ۱۴۰۳، شرط جدید صدور دسته چک الزام می‌کند که اطلاعات کد ملی و کدپستی در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت و تأیید شود. این اقدام نه‌تنها به شفافیت و امنیت در نظام مالی کشور کمک می‌کند، بلکه ابزاری برای کاهش تخلفات مالی و فرار مالیاتی نیز محسوب می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد دارید در آینده نزدیک دسته چک دریافت کنید یا در معاملات خود به صدور چک نیاز دارید، همین حالا نسبت به تکمیل و تصحیح اطلاعات خود در سامانه املاک و اسکان اقدام کنید تا با هیچ مشکلی مواجه نشوید.
پرسش و پاسخ مرتبط
اگر آدرس من در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت نشده باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟
در این صورت، بانک‌ها اجازه صدور دسته چک را به شما نخواهند داد زیرا شرط جدید صدور دسته چک را رعایت نکرده‌اید. بنابراین باید هرچه سریع‌تر وارد سامانه ملی املاک و اسکان شوید و اطلاعات مربوط به نشانی و کدپستی خود را ثبت یا اصلاح کنید.
چگونه باید آدرس و کدپستی را در سامانه ملی املاک و اسکان اصلاح کنم؟
با مراجعه به سایت سامانه ملی املاک و اسکان، بخش «خوداظهاری» یا «اصلاح اطلاعات» را انتخاب کنید. پس از ورود اطلاعات هویتی (نظیر کد ملی)، می‌توانید جزئیات ملک، نشانی کامل و کدپستی را تصحیح نمایید. در این مرحله، دقت کنید اطلاعات به‌درستی وارد شود تا مغایرتی وجود نداشته باشد.
نکته پایانی
با رعایت شرط جدید صدور دسته چک، از بروز مشکلات در دریافت دسته چک جلوگیری شده و روند ارائه خدمات بانکی شفاف‌تر و قانون‌مندتر می‌شود. اطلاعات صحیح، هم به نفع شما و هم به نفع سیستم بانکی است و مانع از ایجاد تأخیرهای ناشی از مغایرت اطلاعات خواهد شد. در نتیجه، پیشنهاد می‌شود هرچه سریع‌تر اقدامات لازم را انجام دهید تا در مهلت قانونی تعیین‌شده، مشکلی برای صدور چک‌هایتان پیش نیاید.
برای دریافت مشاوره حقوقی و راهنمایی‌های بیشتر در رابطه با شرط جدید صدور دسته چک می‌توانید به شرکت خدمات حقوقی لاوین مراجعه کنید.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”
