امروزه خودرو یکی از مهمترین داراییها و ابزارهای رفتوآمد به شمار میرود و خریدوفروش آن بخشی جداییناپذیر از معاملات روزمره بسیاری از افراد است. گرچه در نگاه اول به نظر میرسد روند معامله خودرو چندان پیچیده نباشد، اما تجربه ثابت کرده است که بیدقتی در تنظیم قرارداد خرید و فروش خودرو و عدم توجه به بندهای حقوقی لازم، میتواند منجر به بروز اختلافات جدی و حتی خسارتهای سنگین برای خریدار یا فروشنده شود. اینجاست که اهمیت شناخت اصول و مقررات یک قرارداد خرید و فروش خودرو صحیح، دوچندان میگردد.
در ادامه این مطلب، ابتدا به بخشهای اصلی یک قرارداد خرید و فروش خودرو اشاره کرده و نکات حیاتی در هر بند را بررسی میکنیم. سپس، به اهمیت مراجعه به وکیل مهم میپردازیم. این راهنما میتواند به شما کمک کند تا بدون نگرانی وارد فرایند معامله خودرو شوید و ریسکهای احتمالی را به حداقل برسانید.
فهرست مطالب
ساختار اصلی قرارداد خرید و فروش خودرو
یک قرارداد خرید و فروش خودرو استاندارد عموماً شامل بخشهایی است که از حقوق و تکالیف طرفین معامله پشتیبانی میکند. در ادامه، نگاهی اجمالی به مهمترین بندهای این قرارداد میاندازیم:
1- مشخصات طرفین: در این قسمت، اطلاعات کامل خریدار و فروشنده شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی، تلفن تماس و آدرس درج میشود. وارد کردن مشخصات دقیق طرفین، علاوه بر پیشگیری از مشکلات حقوقی، احراز هویت معتبر آنها را نیز امکانپذیر میسازد.
2- موضوع قرارداد و مشخصات خودرو: مهمترین بخش در یک قرارداد خرید و فروش خودرو، بیان ویژگیهای دقیق خودرو است. مدل، رنگ، سال ساخت، شماره شاسی و موتور و پلاک همگی باید ذکر شوند. این اطلاعات، از بروز هرگونه شبهه یا تقلب جلوگیری خواهد کرد.
3- تعهدات خریدار:
الف- پرداخت مرحلهای یا کامل ثمن معامله: برای نمونه مبلغ در دو مرحله (پس از تحویل و پس از انتقال سند) در نظر گرفته میشود. این مسئله باعث میشود فروشنده ملزم به رعایت تعهدات خود باشد؛
ب- همکاری در نقلوانتقال سند: خریدار باید در موعد مشخصشده برای انجام تشریفات نقلوانتقال حاضر شود؛ در غیر این صورت، ممکن است بابت تاخیر خود جریمه پرداخت کند.
4- تعهدات فروشنده:
الف- تحویل خودرو در زمان مقرر: فروشنده موظف است پس از دریافت مبلغ اولیه، خودرو را تحویل دهد.
ب- انتقال قطعی سند.
نکات کلیدی برای جلوگیری از اختلاف
از جمله نکات کلیدی برای جلوگیری از اختلاف در قرارداد خرید و فروش خودرو عبارت است از:
1- بررسی دقیق سوابق خودرو: حتماً پیش از معامله، از وضعیت فنی و حقوقی خودرو (بدهیهای احتمالی، تصادفهای شدید گذشته، پلاکهای شکایتدار و غیره) اطمینان یابید.
2- دقت در تنظیم قرارداد: متن قرارداد باید واضح و دقیق نوشته شود؛ از ذکر عبارتهای کلی و مبهم بپرهیزید.
3- اطمینان از اصل بودن مدارک: از فروشنده بخواهید اصل کارت خودرو، سند مالکیت و اسناد مربوط به بیمه را ارائه دهد.
4- رعایت زمانبندی پرداختها: اگر مبلغ خودرو در چند مرحله پرداخت میشود، تاریخ و نحوه پرداخت را به صورت کاملاً مشخص درج کنید.
5- شهـــود قرارداد: حضور حداقل دو شاهد مطمئن میتواند در مقام دعوا و اختلافات احتمالی در آینده، به استحکام حقوقی قرارداد کمک کند.
لزوم مراجعه به وکیل
با وجود مفاد نسبتاً کامل در یک قرارداد خرید و فروش خودرو، همواره این احتمال وجود دارد که در مقام عمل، تفسیر متفاوت یا اختلافی جدی بین خریدار و فروشنده ایجاد شود. به همین دلیل، توصیه میشود پیش از امضای قرارداد، از مشاوره با یک وکیل متخصص بهرهمند شوید. وکلای آشنا به مبانی حقوق قراردادها میتوانند مواردی را که ممکن است در متن قرارداد از قلم افتاده باشند، شناسایی کنند یا بندهای مبهم را شفاف سازند. این مشاوره نه تنها در معاملات با ارزش مالی بالا، بلکه حتی در مواردی که طرفین رابطه نزدیکی با هم دارند، ضروری است؛ چرا که اختلافات خانوادگی یا دوستانه نیز غالباً از عدم تنظیم دقیق یک قرارداد سرچشمه میگیرد.
پرسش و پاسخ مرتبط
آیا قولنامه دستی برای خرید و فروش خودرو معتبر است؟
در صورت رعایت شرایط صحت معامله (وجود قصد و رضایت، اهلیت طرفین، معلوم و معین بودن موضوع و غیره) قولنامه دستی نیز برای خرید و فروش خودرو معتبر خواهد بود. با این حال، بهتر است قرارداد خرید و فروش خودرو را به صورت رسمی تنظیم کنید.
اگر بعد از تحویل خودرو مشخص شود که موتور یا شاسی با اسناد مغایرت دارد، تکلیف چیست؟
در چنین شرایطی، خریدار میتواند براساس بندهای قرارداد خرید و فروش خودرو که فروشنده را ملزم به صحت توصیفات خودرو کرده است، اقدام نماید. بسته به متن قرارداد، ممکن است خریدار حق فسخ معامله، کاهش ثمن یا حتی مطالبه خسارت داشته باشد.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”