یکی از شاخصه‌های مهم به منظور احراز و شناخت و تمایز شرکت های تجاری، استفاده از اسم به عنوان معرف اصلی شرکت تجاری و یکی از ممیزات اشخاص حقوقی و ابزارهای بسیار مهم شرکت ها برای جذب و برقراری ارتباط اشخاص است. هر شخص حقوقی از جمله شرکت های تجاری باید مانند اشخاص حقیقی با یک اسم خاص شناخته شود. شناسایی آسان و بهره مندی از سابقه شرکت در کنار اسم شرکت امکان پذیر است، چراکه اسم شرکت معرف شخصیت و هویت آن است و تمامی اشخاص و طرفین قرارداد با شرکت، در نگاه اول با نام یک شرکت مواجه و سپس با فعالیت و خدمات آن آشنا می‌شوند.
در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین با چگونگی انتخاب اسم شرکت و مقررات ناظر بر آن آشنا خواهیم شد. توصیه می‌شود در صورتی که در این خصوص به دریافت مشاوره حقوقی از وکیل شرکت یا پذیرش وکالت در دادگاه نیاز دارید، بر روی آیکون مناسب در زیر کلیک نمایید.
فهرست مطالب
قواعد انتخاب اسم شرکت
اسم شرکت با توجه به شاخصه‌های ذیل می‌تواند انتخاب شود:
1- اسامی ریشه فارسی داشته باشند؛
2- غیر لاتین باشند؛
3- با شئونات اسلامی کشور ایران منافات نداشته باشند؛
4- تکراری نباشد. لازم به ذکر است می‌توان با مراجعه به سایت و جستجوی نام پیشنهادی از تکراری نبودن اسم اطمینان حاصل کرد. توجه داشته باید دو کلمه از نام پیشنهادی با اسامی دارای سابقه باید تفاوت داشته باشد؛
5- دارای نام خاصی باشد؛
6- به صورت حروف نوشته شود و از اعداد به صورت ریاضی در آن استفاده نشود؛
7- از عناوین ایثارگران و شاهد و امثال آن که منحصراً تحت نظارت سازمان محترم بنیاد شهید و امور ایثارگران می‌باشد، استفاده نشود؛
8- از عناوین شعرا، دانشمندان و کاشفان در عصر حاضر استفاده نشده باشد؛
9- در تعیین نام شرکت‌های تجاری، ثبت شرکت در شهرک صنعتی، ثبت شرکت سهامی خاص، تضامنی، مختلط سهامی و نسبی، رعایت مقررات قانون تجارت الزامی است.
چگونگی تعیین اسم شرکت
مرحله تأیید نام یکی از مراحل ثبت تأسیس و یا تغییرات شرکت است بنابراین نام شرکت به طور جداگانه و مستقل ثبت نمی‌شود.
در حال حاضر ملاک تعیین اسم شرکت، دستورالعمل سایت اطلاع رسانی ثبت شرکت ها است. بر طبق این دستور العمل تعیین نام اشخاص حقوقی متقاضیان ثبت اشخاص حقوقی، با تعیین نوع شخصیت حقوقی و ارائه مدارک لازم انجام می‌شود.
اسم‌هایی که در اداره ثبت شرکت ها تأیید نمی‌شود
مطابق ماده 6 دستورالعمل اجرایی تعیین نام اشخاص حقوقی، نام پیشنهادی اشخاص حقوقی در موارد زیر قابل تایید نیست:
1- نام‌هایی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارند؛
2- نام‌هایی که در آن از اسامی عناوین و اصطلاحات بیگانه استفاده شود؛
3- نام‌هایی که مخالف موازین شرعی، نظم عمومی و یا شامل واژه های بی معنا یا الفاظ قبیح و مستهجن و خلاف اخلاق حسنه باشند؛
4- نام یا نام اختصاری یا حروفی که رسماً متعلق به دولت باشد از قبیل ایران، کشور، ناجا، نزاجا و غیره. مگر با ارائه مجوز از مقام صلاحیت دار دولتی؛
5- هنگامی که در یک نام پیشنهادی ترکیبی از دو واژه فارسی تداعی کننده یک واژه بیگانه باشد، امکان ثبت آن وجود ندارد. واژه های بیگانه یا غیر متعارف یا مخفف تنها در صورتی قابل استفاده در نام شخص حقوقی است که مورد تایید فرهنگستان زبان و ادب فارسی باشند.
ضوابط تعیین اسم شرکت
مطابق ماده 7 دستورالعمل اجرایی تعیین نام اشخاص حقوقی، قواعد ذیل در انتخاب نام شرکت لازم الرعایه است:
1- چنانچه تفاوت نام پیشنهادی با نام ثبت شده تنها در استفاده از پسوند جمع (نظیر ان، ون، ین، ها و یا جمع مکسر) یا حذف آن باشد امکان ثبت آن وجود ندارد؛
2- چنانچه نام شخصیت حقوقی به صورت مفید ثبت شده باشد، امکان انتخاب نام جدید مشتق از آن به صورت مطلق برای شخصیت حقوقی دیگر وجود ندارد؛
3- واژه‌هایی که به طرز گمراه کننده‌ای شبیه نام ثبت شده دیگری باشند پذیرفته نمی‌شوند؛
4- اضافه کردن کلمات توصیفی از قبیل اصل، نوین، برتر، برترین، نو به اسامی ثبت شده قبلی پذیرفته نمی‌شود؛
5- اضافه کردن اعداد به نام‌هایی که سابقه ثبت دارند پذیرفته نمی‌شود و در صورت استفاده اعداد در نام‌های جدید پیشنهادی باید نگارش آن‌ها به صورت حروفی باشد.
اسامی شرکت که نیاز به أخذ مجوز دارند
برخی از اسامی اشخاص حقوقی از جمله شرکت ها قبل از ثبت نیاز به أخذ مجوز از دستگاه های اجرایی دارند؛ اشخاص حقوقی که ثبت نام پیشنهادی آن ها مستلزم اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح است باید پیش از ارایه تقاضای ثبت تاسیس به مرجع ثبت شرکت ها، به طریق مقتضی نسبت به اخذ مجوز اقدام و به ضمیمه مدارک تسلیم نمایند. مطابق بخشنامه اداره کل ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری، اسامی که نیاز به أخذ مجوز دارند احصاء شده و به شرح ذیل است:
1- اسامی و عنوان‌های مربوط به امور پولی و بانکی مثل: بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، صرافی ها، لیزینگ ها، تعاونی‌های اعتباری و صندوق‌های قرض الحسنه ای. این مراجع نیاز به مجوز از بانک مرکزی دارند.
2- اسم و عنوان های بیمه ای. مثل: بیمه، خدمات بیمه و کارگزاری بیمه، که باید از بیمۀ مرکزی مجوز بگیرند.
3- اسامی و عناوین بورس. مثل: نهادهای مالی کارگزاران، معامله گران، بازارگردانان، مشاوران سرمایه گذاری مؤسسۀ رتبه بندی، صندوق سرمایه گذاری، شرکت های سرمایه گذاری بورسی، پردازش اطلاعات مالی، تأمین سرمایه و صندوق بازنشستگی، که همگی نیاز به مجوز از سازمان بورس دارند. البته برای استفاده از هر نوع عنوان (سرمایه گذاری ترکیبی) در اسم شرکت، احتیاجی به مجوز سازمان بورس اوراق بهادار نیست و فقط برای استفاده از عنوان (سرمایه گذاری مطلق) و یا (سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار) به أخذ مجوز از این سازمان احتیاج است؛ بنابراین برای سرمایه گذاری ساختمانی، سرمایه گذاری پروژۀ عمرانی و … نیازی به اخذ مجوز از سازمان بورس نیست.
4- در تعاونی سهامی عام باید هم از ادارات تعاونی و هم از سازمان بورس اوراق بهادار و برای تعاونی اعتباری باید هم از ادارات تعاونی و هم از بانک مرکزی مجوز گرفت.
5- اسامی و عنوان‌هایی به شکل تعاونی؛ مثل: تعاونی مسکن، مصرف، تولید، خدماتی و کشاورزی، که این موارد نیاز به اخذ مجوز از وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی دارند.
استفاده از اسم شرکت با توجه به نوع شرکت
در قانون تجارت برای استفاده از نام شرکت با توجه به ماهیت و نوع شخص حقوقی مقرراتی به شرح ذیل وجود دارد:
الف- اسم شرکت سهامی
مطابق تبصره ماده 4 لایحه اصلاحی قانون تجارت در شركتهای سهامی عام عبارت «شركت سهامی عام» و در شركتهای سهامی خاص عبارت «شركت سهامی خاص» بايد قبل از نام شركت يا بعد از آن بدون فاصله با نام شركت در كليه اوراق و اطلاعيه‌ها و آگهی های شركت به طور روشن و خوانا قيد شود.
ب- اسم شرکت با مسئولیت محدود
مطابق ماده 95 قانون تجارت، در اسم شرکت باید عبارت (با مسئولیت محدود) قید شود در غیر این صورت آن شرکت در مقابل اشخاص ثالث شرکت تضامنی محسوب شده و تابع مقررات آن خواهد بود.
همچنین در شرکت با مسئولیت محدود، اسم شرکت نباید متضمن اسم هیچ یک از شرکاء باشد، در غیر این صورت شریکی که اسم او در اسم شرکت قید شده، در مقابل اشخاص ثالث، همچون شریک ضامن در شرکت تضامنی مسئولیت نامحدود خواهد داشت.
ج- اسم شرکت مختلط سهامی و مختلط غیرسهامی
به موجب مواد 141 و 163 قانون تجارت، در اسم شرکت باید عبارت(شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از شرکای ضامن قید شود. اسم شرکایی که مسئولیت محدود دارند یا شرکای سهامی نباید در اسم شرکت مختلط قید شود.
د- اسم شرکت نسبی
به موجب ماده 184 قانون تجارت، در اسم شرکت نسبی عبارت(شرکت نسبی) و لااقل اسم یک نفر از شرکا باید ذکر شود. در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکا نباشد، بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شد عبارتی از قبیل «و شرکا» و « و براداران» ضروری است.
ذ- اسم شرکت تعاونی
در شرکت تعاونی باید نام شرکت با عبارت تعاونی در نظر گرفته شود البته مراتب در اسناد رسمی و صادره از اداره ثبت شرکت ها مورد ملاحظه قرار می‌گیرد.
پرسش و پاسخ مرتبط
اسم شرکت با توجه به قانونی انتخاب می‌شود؟
ملاک تعیین اسم شرکت، دستورالعمل سایت اطلاع رسانی ثبت شرکت ها است. بر طبق این دستور العمل تعیین نام اشخاص حقوقی متقاضیان ثبت اشخاص حقوقی، با تعیین نوع شخصیت حقوقی و ارائه مدارک لازم انجام می‌شود. همچنین مقررات قانون تجارت در خصوص اسم شرکت باید مورد توجه قرار گیرد.
حق تقدم در انتخاب اسم شرکت چگونه است؟
اسم شخص حقوقی ثبت شده با رعایت تاریخ تقدم، مختص شخصی است که به نام آن در مرجع ثبت شرکت ها به ثبت رسیده است و دیگری حق اختیار عین نام مذکور یا متجانس (تام، ناقص حرکتی، لفظی) آن را ندارد. این حق تقدم پس از انحلال شرکت و ختم تصفیه، منتفی می شود.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– فروغ رضایی وکیل پایه یک دادگستری”
