اعلام ورشکستگی

ورشکستگی حالتی است که تاجر یا شرکت تجاری نمی‌تواند بدهی‌های خود را پرداخت کند. در این موارد، نحستین موضوعی که به ذهن متبادر می‌شود این است که آیا نیاز است ورشکستگی را اعلام کرد یا خیر. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین با مفهوم اعلام ورشکستگی و مزایای آن آشنا خواهیم شد.

توصیه می‌شود اگر در رابطه با اعلام ورشکستگی خود تردید دارید، پیش از هر اقدامی از وکیل شرکت مشاوره حقوقی دریافت نمایید. در این راستا می‌توانید بر روی هر یک از آیکون‌های زیر کلیک نمایید و در سریع‌ترین زمان ممکن از خدمات وکلای متخصص در این زمینه حقوقی بهره ببرید.

درخواست تنظیم دادخواست

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره تلفنی

نصب اپلیکیشن حقوقی لاوین

کافه بازار

مایکت

وب اپلیکیشن

دانلود مستقیم

اعلام ورشکستگی چیست؟

مطابق ماده413 قانون تجارت «تاجر باید در ظرف سه روز از تاریخ وقفه‌ای که در تادیه قروض یا سایر تعهدات نقدی او حاصل شده است توقف خود را به دفتر محکمه بدایت محل اقامت خود اظهار نموده و صورت حساب دارایی و کلیه دفاتر تجاری خود را به دفتر محکمه مزبور تسلیم نماید.»

همچنین مطابق ماده ١۴ قانون تصفیه امور ورشکستگی، ورشکسته مکلف است اموال و دفاتر خود را به اداره تصفیه معرفی کرده و در اختیار آن مرجع بگذارد، در غیر این صورت به مجازات از سه ماه تا شش ‌ماه زندان تأدیبی محکوم خواهد شد و چنانچه ورشکسته فوت کرده یا فراری باشد، ورثه و شرکاء و خدمه و متصدیان امور و کلیه اشخاصی که به نحوی از انحاء در اموال ورشکسته تصرف و ‌دخالت دارند این تکلیف را خواهند داشت، در غیر این صورت به همین مجازات محکوم خواهند شد.

مطابق مواد فوق الذکر تاجر متوقف ملزم است که ظرف سه رور اقدام به اعلام ورشکستگی (توقف) کند. سرپیچی از این تکالیف برای تاجر ورشکسته، ضمانت اجرای جزایی و حقوقی به همراه دارد.

ضمانت اجرای عدم اعلام ورشکستگی

چنانچه تاجر از پرداخت دیون خود عاجز و عملیات تجاری وی متوقف شده و مطابق ماده 413 قانون تجارت عمل نکند؛ یعنی توقف خود را ظرف سه روز اعلام و صورت حساب دارایی و دفاتر را به دادگاه تسلیم ننماید، ممکن است مستند به ماده 542 این قانون توسط دادگاه ورشکسته به تقصیر اعلان شود. به این نوع ورشکستگی، ورشکستگی به تقصیر اختیاری گفته می‌شود. چرا که صدور حکم ورشکستگی در این حالت در اختیار دادگاه است و دادگاه الزامی به صدور حکم ورشکستگی ندارد.

لازم به ذکر است، ورشکستگی به تقصیر یکی از انواع ورشکستگی است.

چه کسانی می‌توانند اقدام به اعلام ورشکستگی کنند؟

در صورت توقف تاجر در پرداخت دیون و انجام تهدات خود، اشخاص ذیل می‌توانند از دادگاه درخواست صدور حکم ورشکستگی کنند:

1- اعلام خود تاجر؛

2- اعلام یک یا چند نفر ار طلبکاران که طلبشان مسلم و منجز و حال شده است؛

3- اعلام دادستان.

مزایای اعلام ورشکستگی چیست؟

اعلام ورشکستگی مزایایی برای تاجر به‌ همراه دارد. در ذیل به بررسی این مزایا می‌پردازیم:

1- عدم نیاز به پاسخگویی شخص تاجر در برابر طلبکاران: در شرایط عادی خود تاجر مستقیماً با طلبکاران و اشخاص ثالث در ارتباط است و مسئولیت پاسخگویی در امور مختلف تجارتش، بر عهده خود وی می باشد؛ اما در صورت اعلام ورشکستگی این مسئولیت بر عهده مدیر تصفیه یا اداره تصفیه خواهد بود.

2- عدم تعلق خسارت تأخیر تأدیه به دیون تاجر ورشکسته: وقتی تاجر دچار ورشکستگی می‌شود، مطابق رأی وحدت رویه شماره 155 مورخ 1377، طلبکاران این شخص اعم از دارای وثیقه و بدون وثیقه حق دریافت خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ توقف به بعد را ندارند. البته این مزیت در صورتی اجرایی می‌شود که دادگاه ورشکستگی را اعلام کند.

3- امکان ایجاد مصالحه با طلبکاران: گفته شد که مطابق ماده 413  قانون تجارت شخص ورشکسته مکلف است که ظرف سه روز از زمان توقف در پرداخت دیون و بدهی اعلام ورشکستگی نماید. این وضعیت به منظور اطلاع طلبکاران آگهی خواهد شد و در نتیجه طلبکاران می‌توانند با شخص ورشکسته مصالحه کنند و تاجر با استفاده از این فرصت می‌تواند با پرداخت بخشی از بدهی خود، مفاصا حساب کل بدهی را از طلبکاران دریافت و از گسترش شرایط نامطلوب خود جلوگیری کند.

4- انعقاد قرارداد ارفاقی با تاجر ورشکسته: قرارداد ارفاقی قراردادی است که یک طرف آن تاجر ورشکسته و طرف دیگر، عده ای از طلبکاران هستند. به موجب قرارداد ارفاقی طلبکاران به تاجر ورشکسته فرصت می‌دهند تا به فعالیت تجاری اش ادامه بدهد و ممکن است از بخشی از مطالبات خود صرف نظر کنند. تاجر نیز در مقابل تعهداتی را به عهده می‌گیرد و موظف می شود که مطالبات طلبکاران را به ترتیب مقرر در قرارداد ارفاقی پرداخت کند.

5- متوقف شدن پرونده های اجرایی تاجر در مراجع ثبتی و اجرایی: یکی از مزایای مهم اعلام ورشکستگی آن است که تمامی پرونده‌هایی که در مراجع اجرایی از جمله اجرای احکام دادگستری و اداره اجرای ثبت اسناد و املاک بر علیه تاجر ورشکسته در جریان است متوقف و چنانچه مالی از تاجر توقیف شده باشد رفع توقیف می‌شود.

مطابق رأی وحدت رویه شماره ۵۶۱ مورخ 27/3/1370 دیوان عالی کشور، کلیه پرونده‌هایی که مربوط به بدهی تاجر و بعد از زمان توقف و ورشکستگی او باشد، بسته خواهد شد و جهت انجام تشریفات قانونی به اداره تصفیه امور ورشکستگی ارسال می شود تا در آن مرجع، مطابق قانون و با رعایت اصل مساوات طلبکاران اقدامات لازم انجام شود.

6- موکول شدن پرداخت قروض و بدهی های تاجر به بعد از صدور حکم ورشکستگی: مطابق بند ۲ و بند ۳ ماده ۴۲۳ قانون تجارت، تأدیه هر قرض از سوی تاجر ورشکسته اعم از حال یا موجل به هر وسیله که به عمل آمده باشد و هر معامله که مالی از اموال منقول و غیر منقول تاجر را مقید نماید و به ضرر طلبکاران تمام شود باطل و بی اثر است.

یکی از آثار حکم ورشکستگی این است که دیون موجل ورشکسته و کلیه بدهی ها و تعهدات مالی او که هنوز موعد پرداخت آن ها نرسیده حال شده و به میزانی که دارایی ورشکسته کفاف پرداخت آن را می‌دهد حال می‌شود. البته تنها دیون ورشکسته حال می‌شوند و مطالبات وی حال نخواهد شد.

در پایان متذکر می‌شویم با توجه به اهمیت موضوع اعلام ورشکستگی و مقررات خاصی که در این موضوع پیشبینی شده است، در صورت مواجه شدن با موضوع توقف و ورشکستگی حتما با وکلای مجرب در حوزه حقوق شرکت های تجاری و ورشکستگی مشورت نمایید. وکلای متخصص گروه حقوقی لاوین آماده انجام هرگونه  خدمات در حوزه شرکت ها می باشند.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– فروغ رضایی وکیل پایه یک دادگستری”