مجازات اهانت به مقدسات مذهبی

ماده 513 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات بیان می‌دارد: “هر کس به مقدسات اسلام و یا هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین (ع) یا حضرت صدیقه طاهره (س) اهانت نماید، اگر مشمول حکم ساب النبی باشد، اعدام می‌شود و در غیر این صورت به حبس از 1 تا 5 سال محکوم خواهد شد.” در این نوشتار از گروه حقوقی لاوین به بررسی مجازات اهانت به مقدسات مذهبی خواهیم پرداخت. توصیه می‌شود این نوشتار را تا پایان مطالعه کنید.

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره تلفنی

درخواست وکیل

نصب اپلیکیشن حقوقی لاوین

کافه بازار

مایکت

وب اپلیکیشن

دانلود مستقیم

مقدسات مذهبی

نخستین موضوعی که در بحث مجازات اهانات به مقدسات مذهبی می‌بایست مورد بررسی قرار گیرد این است که منظور از مقدسات مذهبی چیست. مطابق با آنچه در ماده 513 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات آمده است، به نظر می‌رسد مقصود از مقدسات مذهبی موارد زیر است:

خدا، قرآن کریم، چهارده معصوم (ع)، انبیاء عظام یعنی همه پیامبران، مکان های مقدس مانند کعبه یا حرم پیامبر (ص) و امامان (ع) و اشخاص قابل احترام در اسلام، شخصیت‌های اسلامی مانند حضرت ابوالفضل (ع)، حضرت علی اکبر (ع)، حضرت حمزه (ع)، حضرت زینب (س)، حضرت خدیجه (س).

نکات مربوط به مجازات اهانت به مقدسات مذهبی

در رابطه با مجازات اهانت به مقدسات مذهبی لازم است به چند موضوع توجه نمایید:

نخست آن که مطابق با نظر مجلس شوری اسلامی توهین عبارت است از بکار بردن الفاظی که صریح یا ظاهر باشد و یا ارتکاب اعمال و انجام ‌حرکاتی که با لحاظ عرفیات جامعه و با در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی و موقعیت اشخاص موجب تخفیف و تحقیر آنان شود و با عدم ظهور الفاظ ‌توهین تلقی نمی‌گردد.

دوم آن که اهانت به مقدسات مذهبی با ترک فعل محقق نمی‌شود. برای مثال اگر کسی از صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) وقتی که نام ایشان را می‌شنود خودداری نماید، مرتکب جرم اهانت به مقدسالت اسلامی نشده است، هر چند که قصد وی از این ترک فعل توهین هم باشد.

سوم آن که همان‌طور که از ماده 513 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات برمی‌آید، حمایت قانونگذار از مقدسات ادیان دیگر مشروط به این است که مقدسات سایر ادیان جزء مقدسات اسلام نیز باشند.

چهارم آن که اهانت و توهین می‌تواند علاوه بر گفتار، با فعل و نوشتن یا حتی با اشاره‌ای که صراحت دارد، نیز اتفاق بیفتد.

پنجم آن که جرم مذکور جرمی مطلق است. به عبارت دیگر همین که شخصی به مقدسات مذهبی توهین کند، مرتکب این جرم شده است و قابل مجازات است. بنابراین تحقق جرم اهانت به مقدسات مذهبی منوط به داشتن سؤ نیت خاص یا نتیجه خاصی مانند جریحه‌دار کردن احساسات عمومی یا بر هم زدن نظم عمومی نمی‌باشد.

ششم آن که وسیله ارتکاب برای حصول این جرم اهمیت ندارد و توهین به هر طریقی خواه به طور لفظی، کتبی و غیره انجام شود، مشمول ماده مذکور خواهد بود.

هفتم آن که اگر جرم مذکور از طریق “نطق در مجامع عمومی یا با استفاده از ابزارهای ارتباط جمعی در فضای مجازی” صورت پذیرد، موجب تشدید مجازات مرتکب خواهد شد.

توهین به ادیان الهی یا مذاهب اسلامی مصرح در قانون اساسی

مجازات اهانت به مقدسات مذهبی سایر ادیان نیز در قانون پیش‌بینی شده است. قانون‌گذار در سال ۱۳۹۹ با تصویب قانون الحاق دو ماده به کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده برای اهانت به ادیان الهی یا مذاهب اسلامی مصرح در قانون اساسی مجازات تعیین کرده است.

مطابق ماده ۱ قانون مذکور، ماده ٤٩٩ مکرر به قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات اضافه شد. این ماده مقرر می‌دارد:

«هر کس با قصد ایجاد خشونت یا تنش در جامعه و یا با علم به وقوع آن به قومیت‌های ایرانی یا ادیان الهی یا مذاهب اسلامی مصرح در قانون اساسی توهین نماید، چنانچه مشمول حد نباشد و منجر به خشونت یا تنش شده باشد، به حبس و جزای نقدی درجه ۵ یا یکی از آن دو محکوم و در غیر این صورت به حبس و جزای نقدی درجه 1 یا یکی از آن دو محکوم می شود».

همچنین تبصره دوم این ماده بیان می‌دارد:

«چنانچه جرم موضوع این ماده در قالب گروه مجرمانه سازمان‌یافته ارتکاب یابد و یا از سوی مأموران یا مستخدمان دولتی یا عمومی در حین انجام وظیفه یا به مناسبت آن واقع شود و یا از طریق نطق در مجامع عمومی یا با استفاده از ابزارهای ارتباط جمعی در فضای واقعی یا مجازی منتشر شود، مجازات مقرر به میزان یک درجه تشدید می‌شود.

استناد به ماده فوق مربوط به حالتی است که اولاً توهین به ادیان مشمول سب النبی نباشد و ثانیاً از مصادیق قذف قلمداد نشود، وگرنه مرتکب به مجازات حدی مقرر در قانون محکوم خواهد شد.

لازم به ذکر است با توجه به اصل سیزدهم قانون اساسی ادیان به رسمیت شناخته شده در قانون عبارتند از:

مسیحی، کلیمی و زردشتی.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– ملیکا میرزایی”