امکان شکایت از وکیل وجود دارد. وکلای دادگستری مکلف‌اند اعمالی را که مطابق با قانون بر عهده آن‌ها قرار دارد را در زمان و به ترتیبی که در قانون آمده است، انجام دهند. در غیر این صورت مرتکب تخلف انتظامی شده و مطابق با قانون تعقیب و به مجازات انتظامی محکوم می‌شوند. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین در رابطه با موضوع شکایت از وکیل اطلاعات جامعی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
فهرست مطالب
شیوه شکایت از وکیل
همان‌طور که امکان شکایت از قاضی وجود دارد، امکان شکایت از وکیل نیز وجود دارد. برای شکایت از وکیل دادگستری می‌بایست به کانون وکلایی مراجعه کنید که وکیل مورد نظر شما در حوزه آن فعالیت دارد. شایان ذکر است، هر وکیلی در حوزه یک کانون وکلا فعالیت می‌نمایند. برای مثال وکلای دادگستری تهران در حوزه کانون وکلای مرکز و وکلای دادگستری اصفهان در حوزه کانون وکلای اصفهان به امر وکالت اشتغال دارند.
پس از مراجعه به کانون وکلایی که وکیل در حوزه آن قرار دارد، شما می‌توانیم شکایت خود را به صورت کتبی یا شفاهی مطرح کنید. شکایت کتبی در دفتر کانون ثبت می‌شود و شکایت شفاهی در صورت مجلسی درج و به امضای شاکی می‌رسد. پس از ثبت شکایت در دفتر کانون و یا ثبت آن در صورت مجلس، این شکایت به دادستان انتظامی کانون ارسال خواهد شد.
ماده 102 آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری در این خصوص بیان می‌دارد:
«شکایت از تخلفات و اخلاق و رفتار وکلا، ممکن است کتبی یا شفاهی باشد. شکایت کتبی در دفتر کانون ثبت و رسید داده می‌شود و نزد دادستان انتظامی فرستاده خواهد شد و شکایت شفاهی در صورت‌مجلس درج و به امضاء شاکی می‌رسد. دادستان انتظامی شخصاً یا به وسیله یکی از معاونان یا دادیاران نسبت به شکایات رسیدگی و اظهار عقیده می‌نماید».
رسیدگی به شکایت از وکیل
1- رسیدگی در دادسرای انتظامی
پس از آن که شکایت از وکیل دادگستری به دادستان انتظامی کانون وکلایی که وکیل در نزد آن به وکالت اشتغال دارد ارسال شد، دادستان یا یکی از معاونان دادستان یا دادیاران به موضوع شکایت رسیدگی می‌نمایند. در رسیدگی به شکایت از وکیل، چنانچه حضور او جهت ادای توضیحات و کشف حقیقت نیاز باشد، دادستان او را احضار می‌نماید. اگر وکیل بدون عذر موجه نزد دادستان حضور نیابد، دادستان بر اساس محتویات پرونده به شکایت رسیدگی می‌نماید.
پس از رسیدگی توسط دادستان، در صورتی که معتقد باشد که وکیل مرتکب تخلف انتظامی شده است، کیفر خواست انتظامی را صادر و به دادگاه انتظامی ارسال می‌نماید. چنانچه دادستان به این نتیجه برسد که وکیل مرتکب تخلف انتظامی نشده است قرار منع تعقیب صادر می‌نماید.
2- قرار موقوفی تعقیب
در مواردی ممکن است دادستان قرار موقوفی تعقیب صادر نماید. قرار موقوفی زمانی صادر می‌شود که امکان ادامه تعقیب انتظامی وکیل وجود ندارد، فارغ از این که وکیل مرتکب تخلف انتظامی شده است یا خیر. مواردی که دادستان انتظامی کانون وکلا قرار موقوفی تعقیب صادر می‌نماید عبارت‌اند از:
الف- فوت یا جنون وکیل؛
ب- اعتبار امر مختوم: منظور از اعتبار امر مختوم این است که پیش از این به این تخلف وکیل رسیدگی و در خصوص آن رأی قطعی صادر شده است؛
ج- شمول مرور زمان: هنگامی که تخلفی توسط وکیل رخ می‌دهد، شاکی دو سال فرصت دارد تا از او شکایت نماید. در غیر این صورت دادستان قرار موقوفی تعقیب صادر می‌نماید. ماده 139 آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری در این خصوص بیان می‌دارد:
«مدت مرور زمان تعقیب انتظامی وکلا دو سال از تاریخ وقوع امر مستوجب تعقیب است. درصورتی‌که وکیل تعقیب شده باشد، مدت مرور زمان دو سال از تاریخ آخرین اقدام انتظامی است»؛
د- نسخ مجازات قانونی: منظور از نسخ مجازات قانونی این است که عملی که به موجب قانون تخلف انتظامی شمرده می‌شده است، نسخ شود و مطابق با قانون جدید این عمل دیگر تخلف نباشد.
3- اعتراض به قرار منع و موقوفی تعقیب
همان‌طور که پیش از این ذکر شد، در صورتی که دادستان دادسرای انتظامی کانون وکلا بر اساس محتویات پرونده به این نتیجه برسد که وکیل مرتکب تخلفی نشده است قرار منع تعقیب صادر می‌نماید. همچنین در صورت فوت یا جنون وکیل، اعتبار امر مختوم، شمول مرور زمان و نسخ مجازات قانونی، دادستان انتظامی قرار موقوفی تعقیب صادر می‌نماید.
این دو قرار به شاکی، وکیل و رئیس کانون وکلایی که وکیل در حوزه آن اشتغال دارد ابلاغ می‌شوند. شاکی و رئیس کانون می‌توانند ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ قرار، اعتراض خود را نسبت به آن به دادسرای انتظامی تقدیم نمایند. دادسرای انتظامی پس از وصول قرار آن را به دادگاه انتظامی کانون وکلا ارسال می‌نماید.
دادگاه انتظامی کانون وکلا پرونده را مورد رسیدگی قرار می‌دهد. چنانچه دادگاه انتظامی قرار را صحیح تشخیص دهد، آن را تأیید می‌نماید و در غیر این صورت قرار را نقض و با توجه به محتویات پرونده رأی مقتضی صادر می‌نماید. ماده 107 آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری در این خصوص بیان می‌دارد:
«قرار منع تعقیب و موقوفی تعقیب به طرفین و رئیس کانون ابلاغ می‌شود. شاکی و رئیس کانون چنانچه به قرار معترض باشند، باید ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ، اعتراض خود را به دادسرای انتظامی تسلیم کنند. در این صورت، پرونده برای رسیدگی به اعتراض به دادگاه انتظامی ارسال می‌شود. دادگاه انتظامی درصورتی‌که قرار را صحیح دانست، آن را تأیید می‌کند. درصورتی‌که دادگاه مذکور موضوع را قابل‌تعقیب تشخیص دهد، قرار مورد اعتراض را نقض کرده و پس از رسیدگی رأی مقتضی صادر می‌کند».
4- رسیدگی در دادگاه انتظامی
در صورتی که دادستان انتظامی کانون وکلا معتقد باشد که وکیل مرتکب تخلف انتظامی شده است، با صدور کیفرخواست انتظامی، پرونده را نزد دادگاه انتظامی کانون وکلا ارسال می‌نماید. پس از وصول کیفر خواست، چنانچه دادگاه انتظامی پرونده را آماده صدور رأی بداند، وقت رسیدگی تعیین و وکیل، شاکی و دادستان انتظامی را جهت حضور در جلسه دعوت می‌نماید. شایان ذکر است، عدم حضور هر یک از دعوت شدگان مانع از رسیدگی و صدور رأی نیست.
شایان ذکر است چنانچه دادگاه انتظامی به دلیل وجود نقایصی پرونده را آماده صدور رأی تشخیص ندهد می‌تواند با تعیین موارد نقض، رفع آن‌ها را از دادستان انتظامی بخواهد. در این صورت، دادستان انتظامی مطابق با نظر دادگاه انتظامی موارد نقص را رفع و بدون اظهارنظر جدید، پرونده را نزد دادگاه ارسال می‌کند.
5- اعتراض به رأی دادگاه انتظامی
آرای دادگاه انتظامی نیز قابل اعتراض می‌باشند. در واقع مطابق با ماده ۱۱۲ آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری آرای دادگاه انتظامی کانون وکلا ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ، از سوی اشخاص زیر قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه عالی انتظامی قضات می‌باشد:
الف- شاکی؛
ب- رئیس کانون و دادستان انتظامی کانون وکلا نسبت به رأی برائت و قرار موقوفی تعقیب و احکام مجازات انتظامی درجه چهار و بالاتر؛
ج- وکیل نسبت به احکام مجازات درجه چهار و بالاتر.
در صورت اعتراض به رأی دادگاه انتظامی کانون وکلا، دادگاه عالی انتظامی قضات به درخواست تجدیدنظر رسیدگی می‌نماید. دادگاه عالی در صورت پذیرش درخواست تجدیدنظرخواهی، حکم دادگاه انتظامی کانون وکلا را نقض و حکم مقتضی صادر خواهد کرد. در غیر این صورت حکم تجدیدنظر خواسته را تأیید می‌نماید.
مجازات های انتظامی وکلا
در صورتی که دادگاه انتظامی وکلا یا دادگاه عالی انتظامی قضات وکیل را متخلف تشخیص دهند، متناسب با تخلف ارتکابی او را به یکی از مجازات‌های انتظامی محکوم می‌نمایند. مجازات های انتظامی وکلا عبارت‌اند از:
الف- درجه یک: توبیخ کتبی بدون درج در پرونده؛
ب- درجه دو: توبیخ کتبی با درج در پرونده؛
ج- درجه سه: توبیخ کتبی با درج در پرونده مجله و پایگاه اطلاع رسانی کانون؛
د- درجه چهار: ممنوعیت موقت از وکالت به مدت سه ماه تا دو سال؛
ه- درجه پنج: تنزل پایه وکالت؛
و- درجه شش: حسب مورد ابطال پروانه و محرومیت دائم از وکالت.
پرسش و پاسخ مرتبط
آیا امکان شکایت از وکیل وجود دارد؟
بله، در صورتی که وکیل مرتکب تخلف انتظامی شود می‌توان از او شکایت کرد.
برای شکایت از وکیل به کجا مراجعه کنیم؟
برای شکایت از وکیل می‌بایست به کانون وکلایی که وکیل در حوزه آن اشتغال دارد مراجعه کرد. پس از مراجعه به کانون وکلای مذکور، شما می‌توانید شکایت خود را به صورت کتبی یا شفاهی در دفتر کانون ثبت نمایید.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”
