تصمیماتی که دادگاه در امور حِسبی اتخاذ می‌نماید مرتبط با حقوق خانواده می‌باشد و عمدتاً در صلاحیت دادگاه خانواده است. سؤالی که در اینجا ممکن است به ذهن شما خطور نماید این است که منظور از امور حسبی چیست و این امور چه ارتباطی با حقوق خانواده دارند؟ در این نوشتار، مطالب مفیدی در رابطه با موضوع حقوق خانواده و امور حسبی در اختیار شما قرار خواهیم داد.
شایان ذکر است، دپارتمان حقوق خانواده و امور حِسبی متشکل از وکلای متخصص، آماده ارائه خدمات تخصصی حقوقی به شما می‌باشند. اگر نیاز به مشاوره حقوقی آنلاین دارید، به اپلیکیشن حقوقی لاوین وارد شوید. همچنین می‌توانید جهت مشاوره حقوقی حضوری یا ارجاع پرونده به وکلای دادگستری با دفتر گروه حقوقی لاوین تماس بگیرید.
فهرست مطالب
امور حسبی
مطابق با ماده یک قانون امور حِسبی «امور حِسبی اموری است که دادگاه‌ها مکلف‌اند نسبت به آن امور اقدام نموده و تصمیمی اتخاذ نمایند بدون اینکه رسیدگی به آن‌ها متوقف بر وقوع اختلاف و منازعه بین اشخاص و اقامه دعوی از طرف آن‌ها باشد». بنابراین دادگاه تصمیمات حسبی را زمانی اتخاذ می‌کند که اختلاف وجود ندارد اما درخواست‌هایی از دادگاه می‌شود که لزوم دخالت دادگاه را ایجاب می‌نماید. این موضوع برخلاف تصمیمات قضاوتی دادگاه است که در امور ترافعی اتخاذ می‌شود چرا که تصمیم گیری دادگاه‌ها در امور ترافعی مبتنی بر وقوع اختلاف و نزاع میان طرفین و اقامه دعوا از سوی یکی از آن‌ها است.
از جمله موضوعاتی که رسیدگی به آن‌ها مبتنی بر وقوع اختلاف نیست و در زمره امور حِسبی جای دارند می‌توان به مباحث مربوط به قیمومت، امور راجع به امین، امور راجع به غایب مفقودالاثر، امور راجع به تَرَکه متوفی، امور راجع به دیون متوفی، امور راجع به ارث و امور راجع به وصیت نام برد.
صلاحیت دادگاه خانواده
حقوق خانواده زیر مجموعه حقوق مدنی است که روابط میان اعضای خانواده را تنظیم می‌کند. در خصوص حقوق خانواده در سال ۱۳۹۱ قانونی با نام “قانون حمایت خانواده” تصویب شده است. مطابق با این قانون دادگاه اختصاصی با عنوان دادگاه خانواده تأسیس شده است که صرفاً صلاحیت رسیدگی به برخی از دعاوی را دارد؛ یعنی شما در مواجه با این دعاوی به دادگاه خانواده رجوع می‌کنید نه دادگاه عمومی. البته در حال حاضر با توجه به راه اندازی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی شما یا به وکیل دادگستری مراجعه می‌کنید و یا خود به دفتر خدمات قضایی مراجعه و دفتر دادخواست شما را به مجتمع دادگاه خانواده مربوطه ارجاع می‌دهد. این دعاوی را که اصطلاحاً دعاوی خانوادگی می‌نامند عبارت‌اند از:
1- دعوای نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن؛
2- دعاوی مربوط به ازدواج دائم، موقت و اذن در ازدواج؛
3- دعاوی مربوط به شروط ضمن عقد ازدواج؛
4- دعاوی مربوط به ازدواج مجدد؛
5- دعاوی مربوط به جهیزیه؛
6- دعوای مهریه؛
7- دعوای نفقه زوجه و اجرت‌المثل ایام زوجیت؛
8- دعوای تمکین و نشوز؛
9- دعوای طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن؛
10- دعاوی مربوط به حضانت و ملاقات طفل؛
11- دعوای نسب؛
12- دعوای رشد، حجر و رفع آن؛
13- دعوای ولایت قهری، قیومیت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنان؛ دعوای نفقه اقارب؛
14- دعاوی مربوط به امور راجع به غایب مفقودالاثر؛
15- امور مربوط به سرپرستی کودکان بی‌سرپرست؛
16- اهدای جنین؛
17- تغییر جنسیت.
ارتباط حقوق خانواده و امور حِسبی
همانطور که از موارد یک و دو بر می‌آید رسیدگی به امور حِسبی عمدتاً در صلاحیت دادگاه خانواده است. می‌توان گفت معمولاً هر زمان که در خصوص امری نظارت و مداخله دادگاه لازم باشد اما طرف مقابلی وجود نداشته باشد، این امر از موضوعات مربوط به حقوق خانواده است که نیازمند اتخاذ تصمیم حِسبی از سوی دادگاه می‌باشد. برای مثال درخواست راجع به امور غایب مفقودالاثر درخواستی است که به زیان دیگری نیست و نیازمند دخالت و اتخاذ تصمیم از سوی دادگاه است که باید به دادگاه خانواده تقدیم شود. البته برخی از عناوین امور حسبی مانند صدور گواهی حصر وراثت و تحریر ترکه و مهر و موم ترکه، به دلیل ماهیت ساده‌تر و اداری‌تری که دارند به شوراهای حل اختلاف واگذار شده‌اند.
وظایف بهترین وکیل خانواده
همان‌گونه که اشاره شد، حقوق خانواده و امور حسبی یک مسئله تخصصی است که باید در این زمینه از وکلای با تجربه کمک گرفت. حال اینکه برای انتخاب یک وکیل خبره نیز باید تحقیقاتی صورت بگیرد. یک وکیل خانواده باید دارای مزایای باشد که ما با تکیه بر آن‌ها بتوانیم امور مربوطه را به آن واگذار کنیم. این مزایا عبارت‌اند از:
۱. بهترین وکیل خانواده وکیلی است که در گام نخست تمام تلاش خود را برای ایجاد مصالحه میان زوجین و منصرف نمودن طرفین از مراجعه به دادگاه به کار ببندد؛
۲. در رابطه با حقوق خانواده تخصص و تجربه بسیار بالایی از وکیل انتظار می‌رود. تنها داشتن سواد حقوقی بالا کافی نبوده و وکیل با سابقه بالا و پرونده‌های مختلفی که به سرانجام رسانده می‌تواند در جلسات دادگاه به بهترین نحو به امور شما رسیدگی کند؛
۳. یک وکیل خوب کسی نیست که صرفاً خواست موکل خود را در نظر بگیرد؛ بلکه او همه جوانب را لحاظ کرده و مصلحت موکل را در نظر می‌گیرد و برای حل اختلافات خانوادگی از هیچ تلاشی با رعایت قوانین خودداری نخواهد کرد؛
۴. بهترین وکیل قدرت استدلال و سخنوری بسیار بالایی دارد. او قطعاً می‌تواند به راحتی مفهوم و منظور خود را به قاضی برساند.
پرسش و پاسخ مرتبط
امور حِسبی چیست؟
امور حِسبی اموری است که دادگاه‌ها مکلف‌اند نسبت به آن امور اقدام نموده و تصمیمی اتخاذ نمایند بدون اینکه رسیدگی به آن‌ها متوقف بر وقوع اختلاف و منازعه بین اشخاص و اقامه دعوی از طرف آن‌ها باشد.
ارتباط حقوق خانواده و امور حِسبی چیست؟
اگر در رابطه با موضوعی نظارت و مداخله دادگاه لازم باشد اما طرف مقابلی وجود نداشته باشد، این امر از موضوعات مربوط به حقوق خانواده است که نیازمند اتخاذ تصمیم حِسبی از سوی دادگاه می‌باشد.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”
