پیش از این جهت اقامه دعوای کیفری شما باید به صورت حضوری به مراجع قضایی مراجعه می‌کردید و شکواییه خود را بر روی اوراق مخصوص نوشته و به مسئول مربوطه تحویل می‌دادید. این در حالی است که امروزه جهت طرح دعوای کیفری می‌بایست به دفاتر خدمات قضایی مراجعه و با ثبت شکواییه دعوای خود را طرح کنید.
در این خصوص لازم به ذکر است که امکان شکایت کیفری به صورت شفاهی و کتبی از طریق کلانتری‌ها و دادسرا نیز وجود دارد. کلانتری‌ها در اکثر موارد شما را به دفاتر خدمات قضایی ارجاع می‌دهند. اما دادسرا مطابق با قانون آیین دادرسی کیفری مکلف به قبول شکایت شما است. با این وجود تصویه می‌شود شکایت خود را از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت نمایید. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین در رابطه با موضوع ثبت شکواییه در دفاتر خدمات قضایی اطلاعات کاربردی را به شما ارائه خواهیم داد.
فهرست مطالب
اقامه دعوای کیفری از طریق دفاتر خدمات قضایی
همان‌طور که در مقدمه ذکر شد، طرح دعوای کیفری از طریق دفاتر خدمات قضایی صورت می‌پذیرد. ماده 2 آیین‌نامه اجرایی دفاتر و کانون خدمات الکترونیک قضایی در این خصوص بیان می‌دارد:
«اشخاص حقیقی یا حقوقی جهت اقامه، طرح و پیگیری دعاوی، شکایات و سایر امور قضایی، از طریق دفاتر با درگاه و با استفاده از سامانه های الکترونیکی و مخابراتی اقدام می‌کنند».
از این رو، چنانچه شما قصد اقامه دعوای کیفری علیه شخص دیگری را دارید می‌بایست به صورت حضوری به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید و در آنجا پس از تنظیم شکواییه، دعوای خود را ثبت نماید. در نظر داشته باشید، پیش از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی ثبت نام در سامانه ثنا الزامی است. شایان ذکر است، در حال حاضر این امکان برای وکیل دادگستری وجود دارد که تا از طریق درگاه عدل ایران به سامانه خدمات الکترونیک قضایی وارد شوند و دعاوی کیفری را به صورت آنلاین ثبت کنند.
اقامه دعوای کیفری
بزه‌دیده، یعنی شخصی که از وقوع جرم متحمل ضرر و زیان شده است، می‌تواند هم تعقیب کیفری مرتکب را درخواست نماید و هم ضرر و زیان وارده را مطالبه کند.
اگر بزه‌دیده قصد تعقیب کیفری مرتکب را دارد باید شکواییه تنظیم نماید و او را شاکی می‌نامیم. در صورتی که بزه دیده ضرر و زیان وارده ناشی از جرم را مطالبه نماید باید تا پیش از اعلام پایان دادرسی در دادگاه کیفری، دادخواست ضرر و زیان خود را به این دادگاه تقدیم نماید. در این صورت او را مدعی خصوصی می‌نامیم. امروزه هم ثبت شکواییه و هم ثبت دادخواست ضرر و زیان وارده از طریق دفاتر خدمات قضایی انجام می‌شود.
در این خصوص باید این نکته را مد نظر قرار دهید که جهت ثبت شکواییه باید هزینه دادرسی دعوای کیفری را پرداخت کنید و جهت ثبت دادخواست ضرر و زیان ناشی از جرم باید هزینه دادرسی دعوای حقوقی را پرداخت کنید.
لازم به ذکر است، شما می‌توانید دعوای ضرر و زیان را هم در دادگاه حقوقی و هم در دادگاه کیفری اقامه نمایید. ماده 16 قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص بیان می دارد:
«هرگاه دعوای ضرر و زیان ابتدا در دادگاه حقوقی اقامه شود، دعوای مذکور قابل طرح در دادگاه کیفری نیست، مگر آن که مدعی خصوصی پس از اقامه دعوی در دادگاه حقوقی، متوجه شود که موضوع واجد جنبه کیفری نیز بوده است که در این صورت می‌تواند با استرداد دعوی به دادگاه کیفری مراجعه کند. اما چنانچه دعوای ضرر و زیان ابتدا در دادگاه کیفری مطرح و صدور حکم کیفری به جهتی از جهات قانونی با تأخیر مواجه شود، مدعی خصوصی می‌تواند با استرداد دعوی، برای مطالبه ضرر و زیان به دادگاه حقوقی مراجعه کند. چنانچه مدعی خصوصی قبلاً هزینه دادرسی را پرداخته باشد نیازی به پرداخت مجدد آن نیست».
ثبت شکواییه در دفاتر خدمات قضایی
جهت ثبت شکواییه در دفاتر خدمات قضایی شما باید اقدامات زیر را انجام دهید:
1- در سامانه ثنا ثبت نام نمایید. ثبت نام در سامانه ثنا نخستین گام جهت ثبت شکواییه است. همچنین این موضوع جهت دریافت ابلاغ الکترونیکی لازم و ضروری است.
2- جهت ثبت شکواییه می‌بایست مدارک زیر را هنگام مراجعه به دفاتر خدمات قضایی به همراه داشته باشید: کارت ملی، اصل مدارک و پیوست های (منضمات) شکواییه؛
3- در این مرحله شما می‌توانید با استفاده از نمونه شکواییه‌ها و یا مشورت با کارشناسان مربوطه شکواییه خود را تنظیم نمایید. پس از تنظیم شکواییه، شما باید شکواییه، مدارک و پیوست‌های مربوطه را به دفاتر خدمات قضایی تحویل دهید تا آن‌ها را اسکن کنند. اگر شما با الزامات قانونی در خصوص تنظیم شکواییه آشنا باشید می‌توانید تنظیم شکواییه را شخصاً انجام دهید. با این وجود توصیه می‌شود جهت تنظیم شکواییه به وکیل کیفری مراجعه نمایید؛
4- در این گام شما می‌بایست هزینه دادرسی دعاوی کیفری را از طریق کارت خوان‌های دفاتر خدمات قضایی پرداخت کنید؛
5- پس از پرداخت هزینه دادرسی مسئول دفتر خدمات قضایی پیش نویس شکواییه را جهت تأیید نهایی در اختیار شما قرار می‌دهد. در صورتی که شما این پیش نویس را تأیید کنید می‌بایست آن را امضا نمایید و یک نسخه را نزد خود نگه دارید؛
پس از انجام این مراحل، دفاتر خدمات قضایی شکواییه شما را به مرجع قضایی صالح ارسال می‌کند.
ثبت شکایت غیر حضوری
در حال حاضر امکان ثبت شکایت به صورت غیر حضوری و آنلاین در خصوص جرم سرقت، مانند سرقت گوشی، لوازم خانگی و غیره وجود دارد. در این راستا شما باید به سامانه عدل ایران مراجعه کنید و اقدامات زیر را انجام دهید:
1- ابتدا شما باید وارد سایت adliran.ir شود و بر روی گزینه خدمات قضایی من کلیک نمایید؛
2- در گام دوم باید کد ملی و رمز عبور ثنا را که پیش از این از دفاتر خدمات قضایی دریافت نموده‌اید را وارد کنید و روی گزینه مرحله بعد کلیک نمایید؛
3- در این مرحله رمز موقت برای تلفن همراه شما ارسال خواهد شد که باید آن را وارد کنید و روی گزینه ورود کلیک نمایید؛
4- در این مرحله شما باید گزینه ثبت شکواییه سرقت را انتخاب کنید. در ادامه اطلاعات خواسته شده را به ترتیب وارد نماید و روی گزینه ثبت، کلیک کنید.
5- در پایان یک کد رهگیری جهت پیگیری شکایت برای شما ارسال می‌شود.
پرسش و پاسخ مرتبط
ثبت شکواییه چگونه انجام می‌شود؟
جهت ثبت شکواییه شما می‌بایست به دفاتر خدمات قضایی مراجعه نمایید و پس از ثبت نام در سامانه ثنا، شکواییه و مدارک مربوطه را اسکن کنید. پس از پرداخت هزینه دادرسی، شکواییه شما ثبت می‌شود.
آیا در حال حاضر امکان ثبت شکایت به صورت غیر حضوری و آنلاین وجود دارد؟
بله، در حال حاضر امکان ثبت شکایت به صورت غیر حضوری و آنلاین در خصوص جرم سرقت وجود دارد.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”
