محاسبه تأخیر تأدیه

منظور از خسارت تأخیر در تأدیه، خسارت تأخیر در پرداخت پول است. در حقوق ایران امکان دریافت خسارت تأخیر تأدیه وجود دارد. برای مثال اگر با توجه به قراردادی علی متعهد شود که در تاریخ یک دی سال ۱۴۰۰ مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان را به ناصر بپردازد اما از این کار را انجام ندهد، ناصر تحت شرایطی می‌تواند خسارت تأخیر تأدیه را از علی دریافت کند. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین مطالب کاربردی در رابطه با موضوع محاسبه تأخیر تأدیه را به شما ارائه می‌دهیم.

همچنین توصیه می‌شود اگر در رابطه با موضوع محاسبه تأخیر تأدیه نیاز به مشاوره حقوقی آنلاین دارید، به اپلیکیشن حقوقی لاوین وارد شوید. همچنین می‌توانید جهت مشاوره حقوقی حضوری یا ارجاع پرونده به وکیل دادگستری با دفتر گروه حقوقی لاوین تماس بگیرید. وکلای ما در دپارتمان های تخصصی گروه حقوقی لاوین آماده‌ی ارائه خدمات حقوقی با کیفیتی متفاوت در این رابطه به شما می‌باشند.

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

مشاوره تلفنی

درخواست وکیل

نصب اپلیکیشن حقوقی لاوین

کافه بازار

مایکت

وب اپلیکیشن

دانلود مستقیم

شرایط دریافت خسارت تأخیر تأدیه

جهت دریافت این خسارت باید تمامی شرایط زیر وجود داشته باشد:

۱. موعد انجام تعهد فرا رسیده باشد

خسارت مذکور را زمانی می‌توان از متعهد یا مدیون یا بدهکار (در مثال بالا علی) دریافت نمود که موعد انجام تعهد فرا رسیده باشد. برای نمونه در مثال بالا موعد انجام تعهد اول دی سال ۱۴۰۰ می‌باشد و در نتیجه موعد انجام تعهد فرا رسیده است؛

۲. موضوع تعهد وجه رایج ایران (ریال) باشد

دومین شرط جهت دریافت خسارت مذکور این است که موضوع تعهد، پرداخت پول رایج ایران یعنی ریال باشد. برای مثال هنگامی که شما یک چک در وجه شخص دیگر صادر می‌کنید، موضوع تعهد وجه رایج ایران است؛

۳. طلبکار طلب خود را از مدیون مطالبه کرده باشد

مطالبه طلب از مدیون هم می‌تواند به صورت رسمی و از طریق دادن اظهارنامه یا تقدیم دادخواست به دادگاه باشد و هم می‌تواند به شکل غیر رسمی و به صورت شفاهی، تلفنی، ارسال نامه یا ارسال پیام کوتاه انجام شود.

۴. میزان تورم قابل توجه باشد

یکی دیگر از شروط دریافت خسارت مذکور این است که میزان تورم به اندازه قابل توجی زیاد باشد؛

۵. مدیون دارای تمکن مالی باشد اما با این وجود از پرداخت دین خود خودداری نماید

شرط آخر در این خصوص این است که مدیون (در مثال بالا علی) دارای تمکن مالی جهت پرداخت بدهی خود باشد ولی با این وجود آن را پرداخت نکند.

شایان ذکر است که شروط مذکور برگرفته از ماده ۵۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی است. مطابق با این ماده «در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سر‌رسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد مگر اینکه طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند».

مبدأ محاسبه خسارت تأخیر تأدیه

اگر موضوع تعهد پول رایج ایران یعنی ریال باشد، برای دریافت خسارت تأخیر تأدیه باید طلبکار طلب خود را از بدهکار مطالبه کند و بدهکار طلب را پرداخت ننماید. سؤالی که در اینجا با آن مواجه می‌شویم این است که از چه تاریخی می‌توان خسارت تأخیر تأدیه را دریافت نمود، از تاریخ مطالبه طلب یا از تاریخ سر رسید طلب؟ برای نمونه در مثال بالا ناصر در تاریخ ۱۵ مهر ۱۴۰۱ طلب خود را مطالبه می‌کند. حال زمان آغاز محاسبه خسارت مذکور چه تاریخی است؟ تاریخ سر رسید یعنی اول دی ماه سال ۱۴۰۰ یا تاریخ مطالبه ی طلب یعنی ۱۵ مهر ۱۴۰۱؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت که مبدأ محاسبه خسارت تأخیر تأدیه روز مطالبه طلب است (در مثال بالا ۱۵ مهر ۱۴۰۱) جز در خصوص اسناد تجاری. منظور از اسناد تجاری برات، سفته و چک می باشد که مبدأ محاسبه خسارت مذکور در مورد آن‌ها به شرح زیر است:

برات و سفته: مبدأ محاسبه خسارت تأخیر تأدیه روز اعتراض به عدم پرداخت می‌باشد.

چک: مبدأ محاسبه تاریخ این خسارت تاریخ مندرج در چک (تاریخ سر رسید) می‌باشد.

موارد معافیت از پرداخت خسارت تأخیر تأدیه

در مواردی پرداخت خسارت مذکور منتفی می‌شود. این موارد عبارت‌اند از:

الف- اشخاص معسر از پرداخت این خسارت معاف می‌باشند. معسر کسی است که به دلیل ناکافی بودن دارایی خود یا به دلیل عدم دسترسی به مال خود نمی‌تواند دین خود را در سر رسید پرداخت کند.

ب- اشخاص ورشکسته از تاریخ توقف به بعد، ازپرداخت این خسارت معاف می باشند. منظور از تاریخ توقف تاریخی است که سرمایه تاجر از بدهی‌های او کمتر می‌شود و تاجر نمی‌تواند بدهی‌های خود را پرداخت کند.

ج- تأخیر در پرداخت حقوق مستخدمین دولتی که دولت در مقام اجرای قوانین استخدامی مکلف به پرداخت آن است، از خسارت تأخیر معاف است.

نحوه محاسبه خسارت تأخیر تأدیه

برای محاسبه این خسارت باید اصل مبلغ بدهی را در شاخص تورم زمان حال ضرب نموده و سپس نتیجه را بر شاخص تورم در تاریخ مطالبه بدهی تقسیم کنیم. حال جهت محاسبه خسارت نتیجه به دست آمده را از اصل بدهی کم می‌کنیم. عدد به دست آمده مبلغ خسارت تأخیر تأدیه است. شایان ذکر است که جهت محاسبه این خسارت در خصوص چک باید مبلغ بدهی را در شاخص تورم زمان حال ضرب نموده و سپس نتیجه را بر شاخص تورم تاریخ سر رسید چک تقسیم کنیم.

در پایان توصیه می‌شود چنانچه در رابطه با موضوع محاسبه خسارت تأخیر تأدیه و چگونگی دریافت آن نیاز به مشاوره حقوقی آنلاین با وکیل دادگستری نیاز دارید، اپلیکیشن حقوقی لاوین را نصب کنید. اپلیکیشن حقوقی لاوین خدمات حقوقی را با شیوه‌ای نوین و کیفیتی متفاوت ارائه می‌دهد.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”