واخواهی به معنای اعتراض کردن است. در قانون این واژه به معنای اعتراض به حکم غیابی است. در این نوشتار اطلاعات مفیدی را جهت اعتراض به حکم غیابی یعنی واخواهی، در اختیار شما قرار خواهیم داد. همچنین توصیه می‌شود اگر در رابطه با موضوع واخواهی (اعتراض به حکم غیابی) نیاز به مشاوره حقوقی آنلاین دارید، به سایت گروه حقوقی لاوین وارد شوید. همچنین می‌توانید جهت مشاوره حقوقی حضوری یا ارجاع پرونده به وکیل دادگستری با دفتر گروه حقوقی لاوین تماس بگیرید. وکلای متخصص ما در دپارتمان‌های تخصصی گروه حقوقی لاوین آماده ارائه خدمات حقوقی با کیفیتی متفاوت در این رابطه به شما می‌باشند.
فهرست مطالب
امکان حکم غیابی چیست؟
حکمی غیابی محسوب می‌شود که:
اولاً،دادخواست دعوا به خوانده ابلاغ واقعی نشود؛
ثانیاً،خوانده یا وکیل او یا قائم مقام او (قائم‌مقام عام مانند وراث یا قائم‌مقام خاص مانند منتقل‌الیه) یا نماینده قانونی او در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشوند؛
ثالثاً،خوانده یا وکیل او یا قائم مقام او یا نماینده قانونی او لایحه (دفاع کتبی) به دادگاه تقدیم نکنند.
شایان ذکر است، ابلاغ زمانی واقعی است که موضوع ابلاغ، مطابق با تشریفات قانونی، توسط شخصی که قانوناً مسئول اجرای امر ابلاغ است، به شخص مخاطب در مورد اشخاص حقیقی و به شخصی که صلاحیت وصول برگ ابلاغ را دارد در مورد اشخاص حقوقی، تحویل و رسید دریافت و مراتب گزارش گردد. ابلاغ در صورتی قانونی است که مفاد آن مطابق با تشریفات قانونی به طریقی غیر از تحویل به مخاطب (ابلاغ واقعی) به آگاهی او برسد.
آرای قابل واخواهی
این آرا عبارت‌اند از:
احکام غیابی صادره از دادگاه نخستین
تمامی احکام غیابی صادره از دادگاه ها در دعاوی حقوقی قابل واخواهی است. صرف‌نظر از این‌که حکم صادره قابل تجدیدنظر باشد یا خیر. بنابراین چنانچه حکم غیابی در دعوایی قابل تجدیدنظر صادر شود، خوانده (محکومٌعلیه غایب) می‌تواند از این رأی واخواهی نماید. شایان ذکر است رأیی که پس از واخواهی در دعوا قابل تجدیدنظر صادر می‌شود در مهلت مقرر قانونی قابل تجدیدنظر نیز است.
آرای غیابی قاضی شورای حل اختلاف
آرایی که قاضی شورای حل اختلاف صادر می‌نماید، حضوری است مگر آن که خوانده (محکومٌعلیه غایب) یا وکیل او در هیچ یک از جلسات دادرسی حاضر نشوند و یا لایحه‌ای جهت دفاع برای شورا ارسال نکنند. اگر قاضی شورای حل اختلاف رأی غیابی صادر کند، این رأی نیز قابل واخواهی است.
احکام غیابی صادره از دادگاه تجدیدنظر
اگر خوانده دعوای نخستین در هیچ یک از جلسات دادرسی مرحله نخستین (بدوی) و مرحله تجدیدنظر شرکت نکند و لایحه‌ای برای دفاع یا اعتراض به دادگاه تقدیم ننماید، رأی دادگاه تجدیدنظر غیابی است.
این رأی ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی به خوانده دعوای نخستین (محکومٌعلیه مرحله تجدیدنظر) یا وکیل او قابل اعتراض و رسیدگی در همان دادگاه تجدیدنظر است. رأی صادره از دادگاه تجدیدنظر قطعی محسوب می‌شود. در خصوص رسیدگی دادگاه تجدیدنظر استان به درخواست واخواهی باید این نکته را مدنظر قرار داد که این رسیدگی تابع تشریفات رسیدگی به اعتراض واخواهی در مرحله نخستین است.
مقررات مربوط به واخواهی
۱. تجدیدنظر خواهی از حکم غیابی
اگر حکم غیابی از دعوایی که قابل تجدیدنظر است صادر شود و خوانده (محکومٌعلیه غایب) در مهلت مقرر اعتراض نکند، می‌تواند در مهلت قانونی از حکم غیابی صادره درخواست تجدیدنظر خواهی بنماید.
۲. طرفین دعوای واخواهی
طرفین این دعوا، همان طرفین دعوای نخستین هستند. در این دعوا، خوانده مرحله نخستین (محکومٌعلیه غایب) را واخواه و خواهان مرحله نخستین (محکومٌ‌له) را واخوانده می‌نامند.
۳. ورود ثالث و جلب ثالث در مرحله واخواهی
امکان ورود ثالث و جلب ثالث در مرحله واخواهی نیز وجود دارد. اگر خوانده دعوای نخستین (محکومٌعلیه غایب) قصد جلب ثالث را دارد باید درخواست خود را به همراه دادخواست واخواهی به دفتر دادگاه تقدیم نماید. خواهان دعوای نخستین (واخوانده) نیز حق دارد دلایل و جهات خود را مبنی بر جلب ثالث در اولین جلسه رسیدگی به اعتراض حکم غیابی ابراز نماید و تا سه روز پس از این جلسه دادخواست خود را به دادگاه ارائه کند.
۴. مهلت واخواهی
الف- مهلت واخواهی در صورت ابلاغ واقعی حکم غیابی
مهلت واخواهی در صورت ابلاغ واقعی حکم غیابی برای اشخاص مقیم ایران ۲۰ روز است. این مهلت برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ است. بنابراین، اگر خوانده (محکومٌعلیه غایب) خارج از مهلت مقرر قانونی دادخواست واخواهی بدهد، دادخواست او رد می‌شود. این قرار اگر در پروندهای صادر شود که حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر باشد، در مهلت مقرر قانونی قابل تجدیدنظر است.
ب- مهلت واخواهی در صورت ابلاغ قانونی حکم غیابی
مهلت واخواهی در صورت ابلاغ قانونی حکم غیابی نیز برای اشخاص مقیم ایران ۲۰ روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ است. خوانده (محکومٌعلیه غایب) در صورت ابلاغ قانونی نیز نمی‌تواند خارج از مهلت مقرر قانونی از حکم غیابی واخواهی نماید. اما این امکان را دارد تا با اثبات این موضوع که از مفاد حکم آگاه نگردیده، دادخواست واخواهی خود را به دادگاه صادر کننده حکم غیابی تقدیم نماید. در این موارد دادگاه ابتدا خارج از نوبت درستی ادعای واخواه را بررسی می‌نماید و در صورت احراز آن، قرار قبولی دادخواست مذکور را صادر می‌کند.
ج- واخواهی خارج از مهلت قانونی با عذر موجه
اگر خوانده (محکومٌعلیه غایب) به دلیل عذر موجه در مهلت مقرر واخواهی ننماید، می‌تواند پس از مهلت مقرر مذکور در بندهای پیشین دادخواست خود را به دادگاه تقدیم کند. در این صورت واخواه باید عذر موجه خود را اثبات نماید؛ بنابراین دادگاه در ابتدا به ادعای او در این خصوص رسیدگی نموده و اگر عذر را موجه تشخیص دهد قرار قبولی دادخواست مذکور را صادر می‌کند. در این صورت اجرای حکم غیابی نیز متوقف می‌شود. جهات عذر موجه که در قانون آیین دادرسی ذکر شده‌اند عبارت‌اند از:
– مرضی که مانع حرکت باشد؛
– فوت یکی از والدین یا همسر یا فرزندان؛
– حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله و حریق (آتش سوزی) که بر اثر آن تقدیم دادخواست در مهلت مقرر ممکن نباشد؛
– توقیف یا حبس بودن (توقیف یا حبس غیرقانونی) که نتوان در مهلت مقرر دادخواست تقدیم کرد.
5. اجرای حکم غیابی
الف- تا پایان مهلت اعتراض دستور اجرای حکم صادر نمی‌شود. بنابراین اگر واخواه در مهلت مقرر قانونی واخواهی نماید، دستور اجرای حکم تا مشخص شدن نتیجه آن صادر نمی‌گردد. همچنین اگر حکم غیابی در پروندهای قابل تجدیدنظر صادر شود، حکم تا پایان مهلت تجدیدنظر خواهی نیز اجرا نخواهد شد.
ب- چنانچه خوانده (محکومٌعلیه غایب) در مهلت مقرر قانونی دادخواست واخواهی خود را به دادگاه تقدیم ننماید، دادگاه به درخواست محکوم‌له (شخصی که حکم به نفع او صادر شده است) دستور اجرای حکم را صادر می‌کند. اگر حکم غیابی در پروندهای قابل تجدیدنظر صادر شود، دستور اجرای حکم با درخواست محکوم‌له پس از پایان مهلت تجدیدنظر صادر خواهد شد.
ج- اگر حکم غیابی یا اجرائیه به خوانده ابلاغ قانونی شود، اجرای آن منوط به معرفی ضامن یا گرفتن تأمین از محکوم‌له است.
د- اگر حکم غیابی یا اجرائیه به خوانده ابلاغ واقعی شود، اجرای آن منوط به معرفی ضامن یا گرفتن تأمین از محکوم‌له نیست.
ه- اگر واخواهی پس از اجرای حکم غیابی درخواست شود و دادگاه دادگاه حکم را به نفع واخواه (خوانده مرحله ی نخستین) صادر کند، واخوانده (خواهان مرحله نخستین) ملزم به جبران خسارات ناشی از اجرای حکم به واخواه است.
6. دادگاه صالح
دادگاهی که حکم غیابی را صادر نموده است، صلاحیت رسیدگی به دادخواست واخواهی را دارد. بنابراین باید این دادخوایست را به دادگاه مذکور تقدیم نمود.
پرسش و پاسخ مرتبط
حکم غیابی چیست؟
حکمی است که دادخواست دعوا به خوانده ابلاغ واقعی نشده و خوانده یا وکیل او یا قائم مقام او یا نماینده قانونی او در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و همچنین لایحه (دفاع کتبی) نیز به دادگاه ارائه نکرده است.
طرفین دعوای واخواهی چه کسانی هستند؟
طرفین این دعوای، همان طرفین دعوای نخستین هستند. در این دعوا، خوانده مرحله نخستین (محکومٌعلیه غایب) را واخواه و خواهان مرحله نخستین (محکومٌ‌له) را واخوانده می‌نامند.
کدادم دادگاه صلاحیت رسیدگی به دادخواست واخواهی را دارد؟
دادگاه صادر کننده حکم غیابی، صلاحیت رسیدگی به این دادخواست را دارد.
“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”
