احضار متهم

شکایت شاکی یا گزارش ضابطان دادگستری برای شروع تحقیقات در خصوص جرمی کافی است اما نمی‌‌توان صرفاً به دلیل شکایت شاکی یا گزارش ضابطان دادگستری علیه شخص خاصی، او را به عنوان متهم احضار نمود. در واقع احضار متهم دارای شرایط قانونی خاصی است که باید رعایت شود. عدم رعایت این مقررات موجب تخلف انتظامی برای بازپرس است. در این نوشتار از سایت گروه حقوقی لاوین در رابطه با احضار متهم و حق برخورداری او از وکیل اطلاعات مفید و کاربردی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.

شروع مشاوره حقوقی آنلاین

درخواست مشاوره تلفنی

درخواست وکیل

نصب اپلیکیشن حقوقی لاوین

کافه بازار

مایکت

وب اپلیکیشن

دانلود مستقیم

شرایط احضار متهم

مطابق با ماده 168 قانون آیین دادرسی کیفری «بازپرس نباید بدون دلیل کافی برای توجه اتهام، کسی را به عنوان متهم احضار و یا جلب کند». بنابراین برای احضار شخصی به عنوان متهم به دادسرا می‌بایست حداقل شواهد و مدارکی وجود داشته باشد که احتمال ارتکاب جرم به وقوع پیوسته از جانب او داده شود.

شایان ذکر است، در صورتی که بازپرس شخصی را بدون دلایل کافی جهت انتساب جرم ارتکابی به او به دادسرا احضار نماید مرتکب تخلف انتظامی شده است. تبصره ماده 168 قانون مذکور در این خصوص بیان می‌دارد: «تخلف از مقررات این ماده موجب محکومیت انتظامی تا درجه چهار است».

احضار چگونه انجام می‌شود؟

احضاریه از طریق سامانه ثنا برای متهم ارسال می‌شود و به محض ارسال احضاریه در سامانه ثنا، پیامکی برای متهم جهت مراجعه به این سامانه به نشانی adliran.ir نیز ارسال می‌شود. البته در صورتی که امکان ارسال احضاریه از طریق الکترونیکی ممکن نباشد، احضاریه به نشانی متهم ابلاغ می‌شود.

در احضاریه موارد زیر ذکر می‌شود:

الف- نام و نام خانوادگی احضار شونده؛

ب- تاریخ، محل و ساعت احضار: شایان ذکر است، در مواردی که مواجهه دادن متهم با شخص دیگر مورد نظر نیست، به جای تعیین تاریخی مشخص، مهلت معینی برای حضور تعیین می‌شود. این مهلت نباید کمتر از پنج روز از تاریخ ارسال احضاریه باشد.

ج- علت احضار: منظور از علت احضار در اینجا ذکر عنوان اتهام است. لازم به ذکر است، مطابق با تبصره ماده 170 قانون آیین دادرسی کیفری، در جرایمی که به تشخیص مرجع قضایی، حیثیت اجتماعی متهم، عفت یا امنیت عمومی اقتضاء کند، علت احضار ذکر نمی‌شود.

د- نتیجه عدم حضور: نتیجه عدم حضور، جلب متهم است. موضوع صدور قرار جلب به دادرسی در نتیجه عدم حضور باید در احضاریه ذکر شود.

ه- حق متهم در برخورداری از وکیل.

حق برخورداری متهم از وکیل

هر گاه شخصی به دادسرا احضار شود، حق دارد از وکیل برخوردار باشد. همچنین هنگامی که شخصی به دادسرا احضار می‌شود، حق برخورداری او از وکیل باید در احضاریه قید شود. همچنین این حق می‌بایست پیش از شروع به تحقیق توسط بازپرس به متهم تفهیم شود. شایان ذکر است، عدم تفهیم حق برخورداری از وکیل به متهم تخلف انتظامی درجه هشت و سلب به همراه داشتن وکیل از متهم تخلف انتظامی درجه سه را برای بازپرس به دنبال دارد.

در رابطه با حق برخورداری متهم از وکیل به هنگام احضار باید به این نکته توجه نمود که چنانچه در جرایمی که مجازات آن‌ها سلب حیات یا حبس ابد است، متهم دارای وکیل نباشد، بازپرس موظف است برای او وکیل تسخیری انتخاب نماید.

محدودیت در انتخاب وکیل برای متهم در دادسرا

در برخی جرایم، در مرحله تحقیقات مقدماتی در دادسرا، متهم در انتخاب وکیل دارای محدودیت است. تبصره ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص بیان می‌دارد:

«در جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی و همچنین جرایم سازمان یافته که مجازات آن‌ها مشمول ماده (۳۰۲) این قانون است، در مرحله تحقیقات مقدماتی طرفین دعوی، وکیل یا وکلای خود را از بین وکلای رسمی دادگستری که مورد تأیید رئیس قوه قضائیه باشد، انتخاب می‌نمایند. اسامی وکلای مزبور توسط رئیس قوه قضائیه اعلام می‌گردد».

مطابق با این تبصره در جرایم زیر متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی هر وکیلی را که مایل بود نمی‌تواند انتخاب نماید و باید وکیلی را انتخاب کند که مورد تأیید قوه قضاییه باشد:

1- در جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی؛

2- در جرایم سازمان یافته که مجازات آن‌ها یکی از موارد زیر باشد:

الف- سلب حیات؛

ب- حبس ابد؛

ج- قطع عضو؛

د- جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیش از آن؛

ه- جرایم موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر؛

و- جرایم سیاسی و مطبوعاتی.

شایان ذکر است، جرم سازمان‌یافته عبارت است از فعالیت‌های غیر قانونی و مجرمانه‌ی هماهنگ گروهی منسجم از اشخاص که با تبانی با یکدیگر و در راستای تحصیل منافع مادی و قدرت به ‌ارتکاب جرم می‌پردازند.

آیا وکیل می‌تواند به جای متهم در دادسرا حاضر شود؟

حق برخورداری متهم از وکیل در هنگام احضار به دادسرا یکی از مهم‌ترین حقوقی است که متهم از آن برخوردار می‌باشد. با این وجود هنگامی که شخصی به دلیل اتهامی به دادگاه احضار می‌شود باید شخصاً در دادسرا حاضر شود. بنابراین وکیل نمی‌تواند به جای متهم در دادسرا حاضر شود. شایان ذکر است، در صورتی که متهم در دادگاه حاضر نشود، جلب خواهد شد.

احضار اشخاص حقوقی

اشخاص حقوقی مانند شرکت‌های تجاری ممکن است مرتکب جرم شوند. در صورتی که اشخاص حقوقی مرتکب جرم شوند، علاوه بر احضار شخص حقیقی که اتهام به او نیز منتسب است، به شخص حقوقی نیز اخطار می‌شود تا نماینده قانونی یا وکیل خود را به دادسرا معرفی نماید. ماده 688 قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص بیان می‌دارد:

«هرگاه دلیل کافی برای توجه اتهام به اشخاص حقوقی وجود داشته باشد، علاوه بر احضار شخص حقیقی که اتهام متوجه او می‌باشد، با رعایت مقررات مربوط به احضار، به شخص حقوقی اخطار می‌شود تا مطابق مقررات نماینده قانونی یا وکیل خود را معرفی نماید. عدم معرفی وکیل یا نماینده مانع رسیدگی نیست».

لازم به ذکر است حضور نماینده قانونی شخص حقوقی برای انجام تحقیقات و دفاع از شخص حقوقی است. بنابراین نماینده شخص حقوقی متهم نیست. در رابطه با نماینده شخص حقوقی باید این نکته را مدنظر قرار داد که فردی که رفتار او سبب ایجاد اتهام نسبت به شخص حقوقی شده است، نمی‌تواند نماینده شخص حقوقی باشد. این فرد خود به عنوان متهم به دادسرا احضار می‌شود.

در نظر داشته باشید، جهت ارتباط آسان و فوری با وکیل کیفری می‌توانید به سایت گروه حقوقی لاوین مراجعه کنید. لاوین کیفیت خدمات ارائه شده را تضمین می‌نماید.

پرسش و پاسخ مرتبط

“گروه تولید محتوای تخصصی لاوین– سجاد اسفندیاری”